Samenstelling verlichtingsinstallatie

Een openbare verlichtingsinstallatie is samengesteld uit onder andere de volgende onderdelen:

• lichtmasten;
• armaturen;
• lampen;
• elektrotechnische installatie.

Lichtmasten worden gemaakt van staal, aluminium, beton, gietijzer, kunststof en/of hout. In Nederland worden over het algemeen masten van aluminium en staal toegepast.

Lichtmasten kunnen botsvriendelijke worden uitgevoerd. Een botsvriendelijk lichtmast breekt af, als er ter hoogte van het maaiveld een voertuig tegenaan botst. In het algemeen zullen dergelijke lichtmasten zo weinig weerstand bieden dat de kans op ernstig letsel van de inzittenden van het voertuig gering is. Een niet-botsvriendelijke lichtmast kan worden beschouwd als een star object en kan als zodanig bij collisie ernstig schade veroorzaken.

Stalen masten zijn botsvriendelijk wanneer zij zijn voorzien van een afschuifconstructie. Hierbij worden bijzondere eisen gesteld aan het onderhoud en de berm. Aluminium masten zijn per definitie botsvriendelijke als gevolg van de materiaaleigenschappen van aluminium. Bij aluminium lichtmasten van 12 m of hoger wordt de botsvriendelijkheid in twijfel getrokken.

Botsvriendelijke lichtmasten dienen zodanig te worden opgesteld dat ze bij omvallen na een collisie geen verdere schade veroorzaken, bijvoorbeeld door een weg te blokkeren.

Voor openbare verlichting bestaan diverse armaturen. De keuze van armatuur is afhankelijk van de lampsoort, het lampvermogen en de gewenste lichtverdeling. Daarnaast kan de vormgeving van de armatuur een criterium zijn.

Armaturen bevatten meestal bepaalde (verstelbare) spiegelstanden, waardoor het licht op een bepaalde wijze verspreid kan worden.

Armaturen laten naar verloop van tijd minder licht door als gevolg van vervuiling en veroudering van de armatuur. Dit effect kan deels worden tegengegaan door het periodiek schoonmaken van de armatuur.

Voor wegen buiten de bebouwde kom worden vanwege de rendementsvoordelen uitsluitend natriumlampen (hogedruk en lagedruk) gebruikt. Duidelijke nadelen zijn aan natriumlicht niet verbonden. De verschillen tussen beide lampsoorten zijn aangegeven in tabel 14-2.

Vervanging van lampen

Bij het ontwerp van de openbare verlichting wordt rekening gehouden met de lichtterugval van de lamp en de depreciatie van de armatuur (door veroudering en vervuiling van de armatuur). Uit de berekeningen resulteert een lamp die na circa drie jaar gebruik nog voldoende licht verspreidt om aan de verlichtingsdoelen te kunnen voldoen.

De elektrotechnische installatie dient te worden uitgevoerd conform de NEN1010 ‘Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties’ (met uitzondering van artikel 11.3 e).

Werkzaamheden aan de elektrotechnische installatie dienen te geschieden conform NEN3140 ‘Veiligheidsvoorschriften met betrekking tot werkzaamheden aan of in de omgeving van laagspanningsinstallaties’.

Ten slotte dient de bekabeling van de openbare verlichting te worden gelegd conform NEN1738 ‘Plaats van leidingen en kabels buiten de bebouwde kom’.