Prijsvraag

Bij een prijsvraag beoordeelt een jury de inzendingen op van tevoren vastgestelde criteria. Prijsvragen zijn meestal gericht op het genereren van nieuwe ontwerpen of concepten. Prijsvragen worden het meest gebruikt voor ontwerpen van gebouwen, maar kunnen ook worden gebruikt voor tal van andere zaken, zoals om nieuwe ideeën uit de markt halen en om innovaties op te schalen. In de volgende alinea’s wordt de procedure verder toegelicht.

Een prijsvraag is een procedure uit de Aanbestedingswet die kan worden toegepast, mits het de inkoop van een dienst (plan of ontwerp) betreft. Het bijzondere aan de prijsvraag is dat de uit de prijsvraag voortvloeiende opdracht, via een onderhandelingsprocedure zonder aankondiging, uit de hand gegund mag worden aan de winnaar (artikel 2.34 Aanbestedingswet 2012). Dit is niet mogelijk indien de prijsvraag meerdere winnaars heeft. In dat geval dienen alle winnaars toegelaten te worden tot de onderhandelingsprocedure zonder aankondiging. De prijs kan in de vorm van een geldbedrag, vergoeding of media-aandacht verleend worden. Er zijn meer mogelijkheden als het gaat om de prijs. De inkopende partij kan hier zelf een keuze in maken. Het is belangrijk dat de prijs de deelnemers stimuleert om tot het gewenste eindresultaat te komen.

De prijsvraag moet via TenderNed worden aangekondigd. Alle belangstellenden voor de prijsvraag moeten de mogelijkheid hebben om over de procedureregels te beschikken. De toelating tot de prijsvraag kan volgens een openbare of niet-openbare procedure verlopen (dus al dan niet met voorselectie). Het aantal deelnemers kan beperkt worden door het gebruik van selectiecriteria. Het aantal deelnemers dat uiteindelijk wordt uitgenodigd voor de prijsvraag dient een daadwerkelijke mededinging te waarborgen. Een jury beoordeelt de projecten op basis van door de deelnemers anoniem voorgelegde inzendingen. De jury moet zich houden aan het wedstrijdreglement. De samenstelling van de jury moet aan bepaalde eisen voldoen. Zo moet zij bestaan uit natuurlijke personen die onafhankelijk zijn van de deelnemers. Als van de deelnemers een bijzondere beroepskwalificatie wordt geëist, dan moet ten minste een derde van de juryleden dezelfde of een gelijkwaardige kwalificatie hebben.

Alleen als een opdracht aan de winnaar van de prijsvraag wordt verstrekt via de onderhandelingsprocedure zonder aankondiging, moet achteraf bij de aankondiging van een gegunde opdracht in het EU-publicatieblad gemotiveerd worden waarom deze aanbestedingsprocedure is toegepast. De Aanbestedingswet 2012 bepaalt daarnaast dat aanbesteder op objectieve gronden moet kiezen welk type aanbestedingsprocedure toegepast wordt en welke marktpartijen toegelaten zijn tot de procedure. Ook moet de keuze voor een prijsvraag op verzoek van een marktpartij schriftelijk gemotiveerd worden (Innovatiekoffer, sd) (PIANOo, sd).

Een van de voordelen van de prijsvraag is dat het veel creativiteit met zich meebrengt en de marktpartijen vrijheid geeft in het ontwerp. Daarnaast is het zo dat de inkoper kan kiezen dat het vormen van een idee en het gunnen van de opdracht gescheiden blijven. In de regelgeving is niet bepaald dat de winnaar van de prijsvraag ook daadwerkelijk de vervolgopdracht krijgt voor de uitwerking van het winnende idee. Indien de aanbesteder voornemens is een vervolgopdracht te gunnen, moet dit vermeld worden in de aankondiging van de prijsvraag.

In het onderstaand praktijkvoorbeeld wordt beschreven hoe de gemeente Almere de prijsvraag heeft toegepast in de praktijk.