Keuringen en verklaringen
Voor het bevoegd gezag is de milieuhygiënische verklaring een eenvoudige toets om te controleren of aan de maximale waarden van het Besluit bodemkwaliteit wordt voldaan. Alle betrokken partijen in de keten (producent, handelaar, aannemer en eigenaar) moeten met een milieuhygiënische verklaring de kwaliteit van een bouwstof aantonen. Indien geen verklaring kan worden overlegd mag het product niet worden toegepast. Degene die asfalt toepast (aannemer, die het daarna kan overdragen aan de eigenaar) bewaart de bijbehorende milieuhygiënische verklaring en de afleveringsbon gedurende vijf jaar na het tijdstip waarop de bouwstoffen zijn toegepast en verstrekt die verklaring of afleveringsbon op verzoek van het bevoegd gezag.
Het Besluit bodemkwaliteit kent voor bouwstoffen drie typen milieuhygiënische verklaringen:
- erkende kwaliteitsverklaring;
- partijkeuring;
- fabrikant-eigenverklaring.
Een erkende kwaliteitsverklaring is een milieuhygiënische verklaring op basis van een gecertificeerde bouwstof. De verklaring bestaat uit twee onderdelen. Het eerste deel is het productcertificaat dat wordt afgegeven door een erkende certificeringsinstelling. Dit productcertificaat heeft betrekking op de eigenschappen van de bouwstof voor wat betreft samenstelling en uitloging, en geeft aan dat (en hoe) de bouwstof toepasbaar is. Het tweede deel is de erkenning door het ministerie. Het productcertificaat wordt verleend op basis van een Nationale Beoordelingsrichtlijn (BRL). Voor asfalt zijn BRL 9041 (zie 3.4.2) en BRL 9320 (zie 4.5.2) van belang. Een BRL is een document, uitgegeven door een certificatie-instelling, waarin de regelgeving en eisen voor het toekennen van een certificaat voor een bepaald product of proces worden vastgelegd om in aanmerking te komen voor certificatie. Het productcertificaat kan zijn een KOMO-productcertificaat of een NL-BSB certificaat. Een KOMO-productcertificaat omvat ook een gelimiteerd aantal civieltechnische eisen, een NL-BSB certificaat verklaart alleen dat het materiaal voldoet aan het Besluit bodemkwaliteit.
Partijkeuring Van elke partij bouwstoffen kan de kwaliteit worden bepaald met een partijkeuring. Meestal zal dit een terugvaloptie zijn wanneer een ander type milieuhygiënische verklaring niet mogelijk of zinvol is. Een partijkeuring in het kader van het Besluit bodemkwaliteit mag alleen worden uitgevoerd door hiervoor erkende instanties. Dit geldt zowel voor de monsterneming als voor het laboratoriumonderzoek.
Fabrikant-eigenverklaring Deze verklaring wordt door de producent zelf afgegeven, zonder periodieke externe controles door een erkende certificerende instelling en zonder erkenning van de verklaring door het ministerie. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het product ligt dus volledig bij de fabrikant. Voor fabrikanten is dit een handig middel voor producten waarbij zware borging van de kwaliteit onnodig is, namelijk bij bouwstoffen waarvan de samenstellings- en emissiewaarden altijd ruim onder de norm liggen en waarbij voortdurende controle niets toevoegt aan de milieuhygiënische kwaliteit van het product. Bij een fabrikant-eigen-verklaring is de activiteit van de certificerende instelling beperkt tot een eenmalige controle van de correcte werking van het kwaliteitssysteem van de fabrikant en tot de controle op de initiële kwaliteit van het product.