|
| Omschrijving | Een afgesloten kast met invliegopening. |
| Situatie (aanleiding) | Aantasting van bestaande verblijfplaatsen of te weinig nestgelegenheid. Daarnaast kan een nestkast voor de gierzwaluw worden toegepast bij nieuwbouw in het kader van Duurzaam bouwen, Ecologisch verantwoord bouwen, Natuurinclusief bouwen of maatregelen in het kader van BREEAM. |
| Doel(en) en functie(s) | Het bieden van een veilige broedgelegenheid voor de gierzwaluw. |
|
| Schadelijke effecten die worden voorkomen of verminderd | - Verlies vaste verblijfplaats
|
| Soortgroep | |
| Soortgroep specifiek | Gierzwaluw |
| Locatie/object | |
| Permanent/tijdelijk | Permanent en tijdelijk |
|
| Functie-eis | - De nestkast dient een geschikte nestgelegenheid te bieden aan de gierzwaluw.
- De nestkast dient bescherming te bieden tegen predatoren.
- De nestkast dient beschutting te bieden tegen weersinvloeden.
|
| Objecteis (algemeen) | - De nestkast dient minimale afmetingen te hebben van 13 cm hoog, 25 cm breed en 15 cm diep.
- De nestkast dient een invliegopening te hebben van circa 7 cm breed en 3,5 cm hoog.
- De nestkast dient gefabriceerd te zijn van materialen met een levensduur overeenkomstig de duur van de minimale functionaliteit.
- De nestkast dient een dak te hebben vervaardigd van een waterdicht materiaal.
|
| Aspecteis (algemeen) | - De plaatsingshoogte van de nestkast dient ten minste 3 meter boven maaiveld te zijn.
- De aanvliegroute naar de nestkast dient zonder belemmeringen te zijn.
- De functie-eisen dienen jaarrond gegarandeerd te zijn.
- De oriëntatie van de invliegopening dient noord, oost of noordoost te zijn.
- De temperatuur in de nestkast mag niet boven de 40 graden Celcius uit komen.
- De locatie van de nestkast dient in geval van vervanging, mitigatie of compensatie van een andere nestlocatie zo dicht mogelijk bij de voormalige locatie ervan geplaatst te worden.
- Inspectie van de nestkast dient mogelijk te zijn.
- Onderhoud aan de nestkast dient mogelijk te zijn.
|
| Proceseis (algemeen) | - Door een ter zake kundig ecoloog dient te worden onderzocht of een beoogde locatie ecologisch geschikt is om een nestkast te plaatsen. Fase=O, R
- De nestkast dient periodiek onderhouden te worden, waarbij oud nestmateriaal buiten het broedseizoen of na het uitvliegen van de jonge vogels verwijderd kan worden. Fase=G, EM, TM
|
| Raakvlakeis (algemeen) | - De omgeving van de nestkast dient te voldoen aan de algemene ecologische maatregelen.
- De invliegopening dient tot op een afstand van 3 meter rondom de invliegopening vrij te zijn van obstakels
|
|
| Objectspecificatie (good practice) | - De nestkast wordt zonodig ingemetseld, in de praktijk doorgaans uitgevoerd in beton of houtbeton.
- De nestkast wordt zonodig aan een gevel gehangen, in de praktijk doorgaans uitgevoerd in al dan niet geschilderd hout of houtbeton.
- De nestkast is als prefab product op de markt beschikbaar.
|
| Aspectspecificatie (good practice) | - De plaatsingshoogte van de nestkast is bij voorkeur zo hoog mogelijk aan het betreffende gebouw of object.
- Ten behoeve van ecologische en technische inspectie, onderhoud en schoonmaak kan de nestkast bij voorkeur geopend worden.
- Een goede ecologische samenhang kan ook gecreëerd worden door meer nestkasten nabij elkaar te plaatsen.
|
| Processpecificatie (good practice) | - Een ter zake kundig ecoloog kan betrokken worden om kennis in te brengen ten aanzien van zaken als ontwerp, ophanghoogte, locatie, oriëntatie invliegopening, materialen en onderhoud. Fase=O, R
- Bij plaatsing van nestkasten aan gebouwen of kunstwerken verdient afstemming met eigenaren, bewoners en gebruikers van het gebouw of kunstwerk de voorkeur om het draagvlak en de duurzame instandhouding van de nestkast te waarborgen.
- Bij plaatsing van nestkasten kan het nuttig zijn om afstemming te zoeken met lokale vogelwerkgroepen voor ‘adoptie’ van de nestkast.
- Nestkasten worden bij voorkeur jaarlijks gecontroleerd op hun technische staat. Fase= TM
- Om de functionaliteit te toetsen wordt het gebruik van de nestkast bij voorkeur gemonitord. Fase=EM
- In geval van monitoring dient deze bij voorkeur te worden uitgevoerd door een ter zake kundig ecoloog. Fase=EM
- In geval van monitoring worden de resultaten bij voorkeur doorgegeven aan gegevensbeherende instanties. Fase=EM
|
| Raakvlakspecificatie (good practice) | - Kunstmatige verlichting van de invliegopening wordt bij voorkeur vermeden.
|
|
| Kans | - Het toepassen van nestkasten voor de gierzwaluw kan nuttig zijn bij BREEAM-certificering.
- Het toepassen van nestkasten voor de gierzwaluw kan benut worden als positieve publiciteit.
|
| Risico (faalfactoren) | - De nestkast wordt niet binnen enkele jaren gevonden of wordt toch niet geschikt bevonden, al dan niet in combinatie met factoren in de directe omgeving zoals een verkeerde plaatsing, waardoor hij niet functioneel wordt.
- De nestkast wordt ongeschikt in verband met ophoping van mest en verouderd en vervuild nestmateriaal als gevolg van te weinig onderhoud.
|
| Versterkende aanvullende voorziening(en) | - Afspelen van lokgeluiden van de gierzwaluw in de periode eind april tot juli kan helpen om de gierzwaluwen te attenderen op de nieuwe nestgelegenheden.
- Zie Checklist algemene ecologische maatregelen.
|
| Alternatieve voorziening(en) | |
|
| Bronnen | Bronnen literatuur: - Website Vogelbescherming
[ link ]
[ link ] - Soortenstandaard gierzwaluw. Ministerie van EZ.
[ link ] - Website Gierzwaluwbescherming
[ link ] - Website Gierzwaluw.com
[ link ] - Expertise werkgroepleden CROW
- Expertise Tauw.
Bronnen afbeeldingen: - Afbeelding 1: Gierzwaluw nestkast houtbeton. Bron: Tauw
- Afbeelding 2: Gierzwaluw nestkast houtbeton. Bron: Tauw
- Afbeelding 3: Gierzwaluw nestkast (inbouw) beton. Bron: Tauw
|
| Afbeeldingen | |
