Werkvoorbereiding

Prijsaanbieding/offerte

Een offerteaanvraag met de betreffende protocollen past het best bij de kwaliteitsborging. Om een degelijke offerte te maken, moet het bemalingsbedrijf minimaal over de volgende informatie kunnen beschikken:

gegevens van bodem- en grondwateronderzoek(en) zoals beschikbare rapportages, boorbeschrijvingen, sonderingen en analysecertificaten*;
bemalingsadvies inclusief conceptueel technisch bemalingsplan;
bereikbaarheid van het project en de werkruimte voor inzet materieel;
KLIC-melding voor inzicht in globale ligging en/of aanwezigheid van kabels en leidingen;
aanwezigheid van eventuele bodem- en/of grondwaterverontreinigingen;
diepte en afmetingen van de ontgraving(en) of realisatie;
fasering(en) en/of raakvlakken met andere werkzaamheden die de bereikbaarheid of het functioneren van de bemaling beïnvloeden;
gegevens van grondwaterbelangen, drinkwatervoorzieningen, WKO-installaties en invloedsfeer van gelijktijdige werken of projecten;
inzicht in zettingen en voorgestelde monitoring;
tijdschema (duur) van de bemalingswerkzaamheden;
beschikbaarheid van energievoorzieningen en werkwater;
mogelijkheden voor lozing van vrijkomend grondwater;
de beschikbare meldingen/vergunningen of vrijstellingen met de daarin vermelde eisen;
inzicht in overstijgende regelgeving en de daardoor voorgeschreven uitvoeringseisen zoals beschreven in bijvoorbeeld protocol 2101 ‘Mechanisch boren’.

* Naast de standaardanalysepakketten voor bijvoorbeeld zware metalen en minerale oliën, is inzicht in het ijzergehalte van het grondwater relevant en bepalend bij de dimensionering van de systemen die aangeboden worden. Inzicht in het ijzer-, mangaan-, en arseengehalte (vaak wordt arseen mee-geanalyseerd met ijzer) op voorhand, beperkt discussie over de inzet van noodzakelijke waterbehandeling achteraf. De bemaler, en daarmee de opdrachtgever van de bemaler, is verplicht visuele verontreiniging te voorkomen en/of tot een minimum te bepreken. Deze staan ook in het BLBI (Besluit lozen buiten inrichtingen) of, vanuit een inrichting, het activiteitenbesluit milieubeheer.

Het is duidelijk dat handhaven op een visuele verontreiniging zeer moeilijk, zo niet onmogelijk is. De term ‘visuele verontreiniging’ kent geen eenheid en is niet meetbaar. Discussies over wat wel of geen visuele verontreinigingen zijn, ontaarden vaak in onnodige processen verbaal en langlopende rechtszaken en belasten het maatschappelijk belang onnodig in financiële zin. Waterschappen, initiatiefnemers, opdrachtgevers, ontwerpers en boor- en bemalingsbedrijven willen graag werken met een normering of met maatwerkvoorschriften.

Handel tot er sprake is van een handhaafbare normering, in de geest van de huidige wetgeving. Kijk naar de kwaliteit, ecologische omstandigheden en afmeting van het ontvangend oppervlaktewater: kan deze de lozing aan, is er een voldoende doorstroming?

Wanneer lozing in de bodem (retourbemaling) is voorzien, zijn bovendien de volgende gegevens van belang:

de gestelde eisen en randvoorwaarden voor de retourbemaling (vanuit ontwerp en bevoegd gezag);
een overzicht van de mogelijke situering van de retourputten, ligging watertransportleidingen en inzicht in de beïnvloeding door de retourputten op de omgeving.

Kijk bij het maken van een prijsvergelijking niet alleen naar prijs en hoeveelheid, maar vooral ook naar kwaliteit. De eventuele technische verschillen in toepassingen en de bijkomende voorwaarden of uitsluitingen zijn een belangrijk onderdeel in de vergelijking. Dit om spraakverwarring en het spreekwoordelijke vergelijken van appels met peren te voorkomen. Het maken van een goede vergelijking onder uitsluiting van risico’s, draagt bij aan het succes van de betreffende realisatie.

Gedetailleerd technisch bemalingsplan

Als bepaald is welk bronbemalingsbedrijf de bemaling gaat uitvoeren, schrijft dit bedrijf, in opdracht, een gedetailleerd technisch bemalingsplan inclusief monitoringsplan en onderhoudsplan op basis van beschikbare gegevens. Het technisch bemalingsplan moet vaak voor goedkeuring aangeboden worden aan het bevoegd gezag en ook aan de opdrachtgever van het project. Het technisch bemalingsplan is een handreiking bij de uitvoering van de bemalingswerkzaamheden en volgt op het bemalingsadvies (BRL SIKB 12010 en BRL SIKB 12020).

Stel voor het maken van een gedetailleerd bemalingsplan de volgende zaken in onderling overleg aan de orde (dit zijn geen uitputtende lijsten).

Uitgangspunten en uitvoeringsvoorwaarden

Zijn de uitgangspunten en gegevens vanuit het advies nog actueel?
Zijn de diepte en afmetingen van de ontgraving(en) of realisatie gewijzigd?
Zijn de melding- of vergunningaanvraag beschikbaar?
Welke eisen en voorschriften zijn van kracht op basis van de toestemming conform melding of vergunning voor de bemalingswerkzaamheden?
Wat is het tijdschema voor de bemaling conform planning (hoofd)aannemer?
Is de RAW-systematiek van toepassing en/of ook de UAV en in welke vorm, of is er sprake van een andere basis voor realisatie en contractvorming? Welke verantwoording ligt bij welke partij?
Zijn nulmetingen en bouwkundige opnames gedaan en is dat ook grondwatergerelateerd?
Zijn volgens de ingangscontrole en risicocheck alle bemalingsrisico’s inzichtelijk?
Zijn alle te nemen maatregelen ook daadwerkelijk getroffen en is de verzekering akkoord (zie hoofdstuk 9)

Bouwplaatsinrichting en faciliteiten

Is er toestemming voor het betreden of het tijdelijk in gebruik nemen van terreinen? Denk daarbij ook aan locaties waar waarnemingsputten/peilbuizen of lozingspunten zijn voorzien en aan externen die de bouwplaats komen bezoeken.
Is er bewaking van het terrein, een hekwerk, videosurveillance?
Is de locatie van de op- en afritten en de boorpunten bereikbaar?
Wat is de begaanbaarheid, draagkracht en toegankelijkheid van het terrein voor het materieel?
Wat is bij toepassing van damwanden de situatie en overhoogte ten opzichte van het materieel?
Zijn er bouwstroomaansluitingen en/of brandstofvoorzieningen?
Zijn er wel of niet vloeistofdichte opstelplaatsen voor bemalingspompen en waterzuiveringen?

Omgevingsfactoren

Wat is de locatie van ondergrondse leidingen en oude funderingsresten?
Waar bevindt zich de zoet/zoutgrens?
Is er een regeling voor schade aan, of benodigd herstel van belendingen, beplanting, verhardingen enzovoort?
Wat te doen bij eventuele gewas- en plantenziekten?
Is er iets bekend over archeologie, niet-gesprongen explosieven, WKO-installaties, zettingsgevoelige objecten enzovoort?
Wat zijn de vereisten over de vastlegging van de uitgangssituatie door grondwaterstandwaarnemingen, hoogtemetingen van omliggende bebouwing en fotografische opname van de omliggende bebouwing door derden?
Zijn er verontreinigingen die zich in de bodem bevinden?
Zijn er overige onttrekkingen?
Wat is er bekend over zettingen en bodemstabiliteit?

Vergunningen en overige

Zijn de benodigde vergunningen/toestemmingen voor de onttrekking en de lozing verkregen?
Wie doet wat met voorschriften en eisen behorende de bij de vergunningen en toestemmingen?

Het bemalingsbedrijf moet bij het opstellen van het definitief technisch bemalingsplan aandacht besteden aan de systeem configuratie, het onderhoud, de grondwatergerelateerde monitoring en de uitkomst van de risicoanalyse. Een voorbeeld inhoudsopgave van het technisch bemalingsplan staat in het protocol 12020. Naast dit protocol moet, bij een prestatie-beschrijvend bestek, een technisch bemalingsplan voldoen aan de recentste versie van de RAW-systematiek.

Bemalingssysteem

Wat is bekend over de situering en aantallen onttrekkingspunten en een schematische weergave of omschrijving van de opbouw van de onttrekkingspunten?
Wat is de capaciteit van de pompen en het te verwachten waterbezwaar?
Wat is de situering van afvoerleidingen, leidingbruggen (jumpers), boosterstations, diameters van de afvoerleidingen en inrichting van het lozingspunt en eventuele waterzuiveringsinstallaties?
Wat is de wijze en plaats van debietmetingen van de af te voeren hoeveelheden grondwater?
Indien van toepassing: wat is de situering en uitvoering van de eventuele retourbemalingsinstallatie?

Energievoorziening

Wat is de situering van de voedingspunten van de energievoorziening en de reserve-energievoorziening?
Is er een noodaggregaat geïnstalleerd met voldoende capaciteit met automatische net-overname voor het geval dat de netspanning uitvalt?
Is installatie of het op voorraad houden van reservepompcapaciteit nodig voor het geval dat pompen defect raken?

Kwaliteitsborging en alarmering

Het technisch bemalingsplan specificeert hoe de bedrijfszekerheid en kwaliteit van de bemalingsinstallatie zijn gewaarborgd. Om de werking van de bemaling te garanderen, maken de volgende onderdelen vaak deel uit van een monitoringssysteem. Het gaat hier om de monitoring, aansturing en werking van de bemalingsinstallatie en bijbehorende storingsopvolging. Dit zijn geen uitputtende lijsten.

Te hoge waterstanden in de bouwput of onder waterremmende lagen, om te voorkomen dat de bouwput- of sleufbodem opbarst. Maar ook om te voorkomen dat kelders, opslagtanks, putten, buizen en leidingen in sleuven, enzovoort gaan opdrijven.
Te lage grondwaterstanden vanwege de kans op schade door zettingen, onnodige droogteschade en het 'lens' trekken van het filter en droogdraaien/afslaan van pompen.
Te hoge persdruk of verstopping bij retourbemalingen.
Wegvallen van het vacuüm of het uitvallen van pompen.

In het technisch bemalingsplan staat hoe de alarmering van de bemaling en de storingsopvolging gedaan moet worden, wie aanspreekpunt is en wie gewaarschuwd moet worden binnen en buiten reguliere werktijden. Denk hierbij ook aan het waarschuwen van het bevoegd gezag. Vragen hiervoor zijn:

Hoe verloopt de alarm- of storingsmelding?
Wie wordt gewaarschuwd (lijst met namen, functies en telefoonnummers)?
Wie is beschikbaar voor het verhelpen van de storing(en)?

Veiligheidsvoorzieningen

Het technisch bemalingsplan kan tevens voorzien in een aantal noodvoorzieningen om menselijk falen uit te sluiten of herstelwerk eenvoudig mogelijk te maken.

Noodvoorzieningen voor het vol laten lopen van de bouwput, sleuf of kelders als de (spannings)bemaling uitvalt, dit om te voorkomen dat de bouwput- of sleufbodem opbarst of kelders, opslagtanks, putten, buizen en leidingen in sleuven, enzovoort opdrijven.
Het aanbrengen van standpijpen op de persleidingen om te voorkomen dat de leiding dichtklapt door de onderdruk die ontstaat bij het abrupt uitvallen van de bemaling door de bewegingsenergie van het water in de leiding.
Het meten van waterhoeveelheden bij lozingspunten en op persleidingen naar retourstrengen voor detectie van leidingbreuk. Sensoren/drukopnemers in het systeem kunnen leidingbreuk ook registreren als onderdeel van de monitoring van de bemaling.
Aanleg van een ringleiding of een dubbele leiding, eventueel met meerdere lozingspunten en plaatsing van afsluiters, waarmee delen van de bemaling kunnen worden afgekoppeld bij uitval of leidingbreuk of voor onderhouds- of herstelwerkzaamheden.
Afspraken maken over wanneer een bemaler het bemalen mag beëindigen. Maak ook afspraken over verantwoordelijkheden. Wat is de verantwoordelijkheid van de hoofdaannemer en wat van de bronbemaler. De beslissing voor het beëindigen van de bemaling ligt bij de hoofdaannemer, in samenspraak met de opdrachtgever en/of het bevoegd gezag. Wat is er afgesproken of contractueel vastgelegd over het betalen van de lozingsheffing (vervuilingseenheden)?

Bij een volledig omschreven bestek bestaat de mogelijkheid, in overleg met de hoofdaannemer, technisch en/of financieel aantrekkelijke alternatieven voor de uitvoering ter beoordeling bij de directie of opdrachtgever van het project in te dienen. De laatste termijn hiervoor is meestal het tijdstip waarop de zogenaamde werkplanning, het tijdschema of het tijdwegdiagram, van het werk moet worden ingediend (meestal enkele weken na het tijdstip van gunning).

Controleer of het technisch bemalingsplan voldoet aan:

bestekseisen, wet- en regelgeving, verordeningen, vergunningsvoorwaarden, verzekeringsvoorwaarden en dergelijke;
de beoordelingsrichtlijn BRL SIKB 12000 ‘Tijdelijke grondwaterbemaling’ en protocol 12020 ‘Voorbereiden technische uitvoering’;
eisen, voorschriften en/of randvoorwaarden over de grondwatergerelateerde monitoring en het tijdig starten van die monitoring (nulmetingen) voor aanvang van de bemalingswerkzaamheden;
de boordeling (goedkeuring) van het technisch bemalingsplan, voor aanvang van de werkzaamheden, door het bevoegd gezag; dit is nodig als er sprake is van een watervergunning.

Het toepassen van de eisen in de BRL SIKB 2100 ‘Mechanisch boren’ en bijbehorend protocol 2101 is een wettelijke verplichting. De BRL SIKB 12000 ‘Tijdelijke grondwaterbemaling’ heeft niet eenzelfde wettelijke verplichting. Het is wel voor waterschappen, verzekeraars, bestekschrijvers, advies- en ingenieursbureaus, en ook voor opdrachtgevers, boor- en bemalingsbedrijven, de methode van toetsing, borging, risico- en kwaliteitsbeheersing van de gehele cyclus en het proces dat bij tijdelijke bemalingen hoort.

Interesse?

Werkvoorbereiding