Bims
Puimsteen, beter bekend onder het Duitse woord bims, is een vulkanisch gesteente dat gekenmerkt wordt door een grote porositeit, ingekapselde poriën in de korrels. Door de grote porositeit van het gesteente is het zeer licht. Droge bims kan zelfs tijdelijk op water drijven. Bims ontstaat wanneer bij een vulkanische uitbarsting de vloeibare lava in contact komt met (grond)water en snel afkoelt. De in de lava aanwezige gassen krijgen hierdoor niet de tijd om te ontsnappen en komen in het gesteente vast te zitten. De lichte bims wordt door de kracht van de vulkaanuitbarsting kilometers ver naar buiten geworpen en zet zich af in metersdikke lagen.
[ link ]
Figuur 8.2.2, Rioolsleuf aangevuld met bims, uit: .
Bims wordt in Nederland vooral toegepast in de sortering 0/16 mm. Op de Nederlandse markt zijn bimsvarianten uit Griekenland, Duitsland en IJsland beschikbaar. Bekende productnamen zijn Yalibims, Heklabims, Korrethbims en Vulkaanbims. De dichtheid, nat verdicht boven de grondwaterstand, van bims varieert, afhankelijk van het type, verdichtingsgraad en vochtigheid, in het werk tussen 800 en 1.200 kg/m3.
In constructies met bims moet rekening worden gehouden met de hoge doorlatendheid tussen de korrels van het materiaal. Wanneer in een constructie van bims onder de grondwaterspiegel wordt gegraven, zal constant grondwater stromen. Bij dit soort werkzaamheden moeten daarom aanvullende maatregelen worden getroffen, zoals bemaling. Hiervoor wordt verder verwezen naar
De verschillende soorten bims variëren niet alleen in volumieke massa, maar ook in verbrijzelingsweerstand en stijfheidsmodulus. Een lagere volumieke massa betekent vaak ook een lagere verbrijzelingsweerstand. Verder varieert de korrelvorm van de verschillende soorten bims. Bims die hoekig is, zal na verdichting een betere haakweerstand hebben en daardoor een hogere weerstand tegen permanente vervorming bieden. Dit soort bims is bruikbaar voor toepassing in licht belaste funderingen. Bimssoorten met rondere korrels en een gladdere textuur zijn alleen geschikt als ophoogmateriaal.
In tabel 8.2.1, overgenomen uit , staan de meest relevante materiaaleigenschappen voor de verschillende bimsvarianten.
Tabel 8.2.1, Materiaaleigenschappen bims, alle eigenschappen gelden voor sortering 0/16, uit: (CROW 2013).
| Eigenschap | Eenheid | Waarde | Norm | Bron |
| Korrelverdeling | ||||
| Percentage kleiner dan 63 μm | % (m/m) | 10 - 15% | EN 933-1 | CE markering leverancier |
| Korrelvorm en -oppervlak | - | gebroken ruw/hoekig | NEN-EN 13055-2 | CE-markering leverancier |
| Fysische samenstelling | - | - | - | - |
| Dichtheid | ||||
| Droog onverdicht | kg/m 3 | 325 - 725 | NEN-EN 13055-2 | CE-markering leverancier |
| Nat verdicht | kg/m 3 | 800 - 1200 | - | Productblad leverancier |
| Verdicht geheel verzadigd met water | kg/m 3 | 1100 - 1400 | - | Productblad leverancier |
| Maximumproctordichtheid | kg/m 3 | 400 - 900 (droog) | RAW 2010, proef 10 | Productblad Beproevingscertificaat leverancier leverancier |
| Vochtgehalte | ||||
| Waterabsorptie | % (m/m) | 30 - 70% | NEN-EN 1097-6:2000 annex C | CE-markering leverancier |
| Mechanische eigenschappen | ||||
| Verbrijzelingsweerstand | N/mm 2 | 2 - 3 | NEN-EN 13055-1:2002 annex A | CE-markering leverancier |
| Weerstand tegen breuk/ verbrijzelingsfactor | - | 0,35 - 0,55 | RAW 2005, proef 17 | Productblad leverancier |
| Bestendigheid tegen vorst/ dooiwisseling | % (massaverlies) | 0,3 - 1,0 | NEN-EN 13055-2 annex B | CE-markering leverancier |
| Stijfheid | ||||
| CBR-waarde | % | 15 - 50 | RAW 2010, proef 106 | Beproevingscertificaat leverancier/ |
| Bezwijkeigenschappen | ||||
| Cohesie | kPa | - | - | - |
| Hoek inwendige wrijving | ° | 35 - 48 | - | Productblad leverancier/ |
| Hydraulische eigenschappen | ||||
| Waterdoorlatendheid | m/s | 2,6·10 -4 3,0·10-4 | - | Productblad leverancier/ |
| Capillaire opstijging | m | - | NEN-EN 1097-10 | - |