E-bodemas
Bodemas is de verbrandingsrest die bij een verbrandingsinstallatie achterblijft na verbranding van afvalstoffen of steenkool. E-bodemas, in het verleden ook wel ketelzand genoemd, is de as die achterblijft op de bodem van poederkoolgestookte elektriciteitscentrales. De korrelgrootte is globaal 0/11 mm. Doordat sintering van het deels gesmolten materiaal optreedt, is de korrelvorm grillig.
In het werk verdicht heeft E-bodemas een dichtheid, nat verdicht boven de grondwaterstand, van 1110 tot 1320 kg/m3, afhankelijk van de verdichtingsgraad en vochtigheid. Voor de milieuhygiënische eigenschappen van E-bodemas is een Nationale Beoordelingsrichtlijn, BRL, opgesteld. E-bodemas met een productcertificaat op basis van de BRL voldoet aan de eisen van het Besluit bodemkwaliteit en kan zonder beperkingen worden toegepast.
Figuur 8.2.5, Terreinophoging met E-bodemas, uit: .
In tabel 8.2.6, overgenomen uit , staan de meest relevante materiaaleigenschappen voor E-bodemas.
Tabel 8.2.6, Materiaaleigenschappen E-bodemas, alle eigenschappen gelden voor sortering 0/11, uit: (CROW, 2013).
| Eigenschap | Eenheid | Waarde | Norm | Bron |
| Korrelverdeling | ||||
| Percentage kleiner dan 63 μm | % (m/m) | < 10% | EN 933-1 | Productblad leverancier |
| Korrelvorm en -oppervlak | - | rond en/of hoekig over het algemeen poreus materiaal | NEN-EN 13055-2 | |
| Fysische samenstelling | - | |||
| Dichtheid | ||||
| Droog onverdicht | kg/m 3 | 800 ± 80 | NEN-EN 13055-2 | Productblad leverancier |
| Nat verdicht, 90% verdichting (bij vochtgehalte van ca. 25%) | kg/m 3 | 1215 ± 105 | - | Productblad leverancier |
| Verdicht geheel verzadigd met water | kg/m 3 | 1420 | - | Productblad leverancier |
| Korreldichtheid | | 1470 ± 180 | NEN-EN 1097-6:2000 annex C | |
| Maximumproctordichtheid | kg/m 3 | 1120 (droog) | RAW 2010, proef 10 | |
| Vochtgehalte | ||||
| Waterabsorptie | % (m/m) | 14 ± 6 | NEN-EN 1097-6:2000 annex C | Productblad leverancier |
| Verbrijzelingsweerstand | % N/mm 2 | 0,8 ± 0,5 | NEN-EN 13055-1:2002 annex A | Productblad leverancier |
| Weerstand tegen breuk/ verbrijzelingsfactor | - | - | RAW 2005, proef 17 | |
| Bestendigheid tegen vorst/dooiwisselingen | % (massaverlies) | 0,7 ± 0,6 | NEN-EN 13055-2 annex B | Productblad leverancier |
| Stijfheid | ||||
| CBR-waarde | % | 44 ± 10 bij 100% verdichting ± 10 bij 90% verdichting | RAW 2010, proef 106 | Productblad leverancier |
| Bezwijkeigenschappen | ||||
| Cohesie | kPa | 14 ± 4 | NEN 5117 | Productblad leverancier |
| Hoek inwendige wrijving | ° | 38 ± 2 | NEN 5117 | Productblad leverancier |
| Hydraulische eigenschappen | ||||
| Waterdoorlatendheid | m/s | ca. 7·10 -4 bij 90% verdichting | - | Productblad leverancier |
| Capillaire opstijging | m | 0,25 | NEN-EN 1097-10 | Productblad leverancier |