Immobilisaten
De afgelopen twee decennia zijn er vele bewerkingstechnieken ontwikkeld voor afvalstoffen. Eén van deze technieken is immobilisatie . Immobilisatie is een technologische bewerking waarbij de fysische en/of chemische eigenschappen van een afvalstof zodanig wijzigen, dat verspreiding van de milieuverontreinigende stoffen ervan, door uitloging, erosie of verstuiving, op de korte en lange termijn beduidend minder is dan wanneer de stof niet was bewerkt. Het verkregen immobilisatieproduct krijgt bij voorkeur een nuttige toepassing. Daarmee is het feitelijk een bouwstof. Immobilisatie is vooral geschikt voor het opwaarderen van afvalstoffen met anorganische verontreinigingen en eventueel ook, in beperkte mate, met organische verontreinigingen.
Voorbeelden van deze afvalstoffen zijn:
- Verontreinigde grond: deze komt vrij bij de bodemsanering van bijvoorbeeld oude bedrijfsterreinen, zoals bij gasfabrieken en andere chemische industrieën.
- Baggerspecie: baggeren is nodig om nautische en/of milieuhygiënische redenen; de baggerspecie is afkomstig uit rijkswateren of uit havens en vaarten van gemeenten en waterschappen.
- Pigment- en emaille-slib: deze komen vrij bij diverse, industriële processen.
- Zuiveringsslibassen: deze resteren na verbranding van zuiveringslib.
- AEC-vliegassen en rookgasreinigingsresiduen: deze komen vrij bij de verbranding van industriële en huishoudelijke afvalstoffen.
Onderscheid wordt gemaakt in verschillende soorten immobilisatietechnieken:
- Koude immobilisatie met anorganisch bindmiddel.
- Koude immobilisatie met organisch bindmiddel.
- Chemische fixatie.
- Thermische immobilisatie:
In Nederland zijn veel immobilisatietechnieken en -producten ontwikkeld. Deze zijn gebaseerd op anorganische bindmiddelen, vooral cement, en bitumen of een combinatie van beide. De ‘koude’ technieken, op basis van anorganische bindmiddelen, worden veelvuldig in de praktijk toegepast.
De materiaaleigenschappen van immobilisaten variëren sterk en zijn afhankelijk van het basismateriaal en de eigenschappen van het immobilisaat.
Immobilisaten kunnen boven de grondwaterstand worden toegepast als ophoogmateriaal. Meestal wordt deze grond toegepast in werken zoals geluidswallen of wegfunderingen. Toepassing van immobilisaten in de onderbouw voor rijkswegen is niet toegestaan, omdat de geïmmobiliseerde afvalstoffen in het materiaal aanwezig blijven en deels vrijkomen bij later hergebruik.