Aantasting beton
Voor betonnen oeverconstructies zijn vier schademechanismen relevant.
Wapeningscorrosie
Wapeningsstaal wordt van nature beschermd door het alkalische milieu van het omringende beton. Onder invloed van CO2 uit de lucht of chloride uit dooizouten, kan het alkalische milieu worden aangetast en kan wapeningscorrosie ontstaan. Dit gebeurt pas als de indringing van CO2 (carbonatatie) of chloride is gevorderd tot aan de wapening. De betondekking op de wapening vormt de barrière die dit proces in principe moet voorkomen. Roest, ofwel ijzeroxide, heeft een groter volume dan staal. Door de toename van het volume ontstaan trekspanningen in het beton, waardoor uiteindelijk de betondekking van de wapening wordt afgedrukt. Dit uit zich in de vorm van losse schollen aan het oppervlak.
Interne zwelreacties
Bij bepaalde betonsamenstellingen kunnen zwelreacties ontstaan, zoals sulfaataantasting of Alkali Silica Reactie (ASR). De zwelreactie leidt tot drukopbouw en uiteindelijk het scheuren van beton. Aan het oppervlak wordt vaak een craquelé scheurenpatroon zichtbaar, in combinatie met witte uitbloedingsproducten. Deze visuele kenmerken zijn echter niet alleen voorbehouden aan zwelreacties, waardoor de diagnose soms lastig te stellen is.
Vorst- dooizoutschade
Onder invloed van vorst, al of niet in combinatie met dooizouten, kan ingesloten poriewater in het beton bevriezen. Dit leidt tot afschilfering van het oppervlak. Naarmate de aantasting zich dieper doorzet, neemt de effectieve betondekking op de wapening af, waardoor eerder wapeningscorrosie kan ontstaan. Dit fenomeen doet zich vooral voor op horizontale oppervlakken, zoals de bovenzijde van een betonnen deksloof.
Mechanische schade
Mechanische beschadigingen, bijvoorbeeld als gevolg van het transport of heien van betonnen damwandplanken, leiden lokaal tot een verminderde betondekking op de wapening. Ook scheuren kunnen ertoe leiden dat vocht en zuurstof bij de wapening kunnen komen. Beschadigingen aan betonnen damwandplanken kunnen ertoe leiden dat de planken niet meer volledig op elkaar aansluiten, waardoor de damwand lokaal niet meer gronddicht is.
Meer informatie over schademechanismen aan beton staat in CUR 172 [5] en CUR 694B [16].