Kans-effectmatrix (risicomatrix)
De kans-effectmatrix is een methode om risico’s kwantitatief in kaart te brengen. Van elk risico moet de kans ingeschat worden dat de gebeurtenis optreedt en hoe ernstig de gevolgen hiervan zijn. Of het risico vervolgens aanvaardbaar is, kan uit de kans-effectmatrix gehaald worden (voorbeeld in figuur 4.7). De hoogte van de risicoscore geeft aan hoe noodzakelijk een beheersmaatregel is.
[ link ]
Figuur 4.7 Voorbeeld kans-effectmatrix
Bij het gebruik van risicomatrices kan de gebruiker zelf het aantal kans- en effectklassen bepalen, bijvoorbeeld 3 of 5. Hoe meer klassen, hoe meer er gedifferentieerd kan worden in uiteindelijke risicoklassen, maar hoe subjectiever de indeling kan worden (wat is het verschil tussen redelijk en beperkt?). De gebruiker dient hier zelf een keuze in te maken. Dit geldt ook voor de uiteindelijke risicoklasse-indeling, die gebaseerd is op de risicoscore. In het voorbeeld in figuur 4.7 zijn 5 klassen onderscheiden (groen, geel, oranje, rood en donkerrood), maar een ander (kleiner) aantal klassen is natuurlijk ook mogelijk.
Het nadeel van deze methode is dat de focus vaak op de grote risico’s (rode scores in figuur 4.7) komt te liggen, terwijl ook de minder grote risico’s (oranje en geel in figuur 4.7) niet vergeten moeten worden. Meer informatie hierover staat in [22]. Dit kan deels ondervangen worden door onderstaande systematiek te hanteren:
- onacceptabele risico’s (score > 17 in figuur 4.7): er moet een maatregel getroffen worden om het risico te beheersen;
- ongewenste risico’s (score 5 t/m 16 in figuur 4.7): of een maatregel treffen, of aantonen waarom dit niet noodzakelijk of haalbaar is;
- acceptabele risico’s (score 1 t/m 4 in figuur 4.7): er hoeft geen maatregel getroffen te worden.