Begrippen

Actieve gronddruk
kleinst mogelijke waarde van horizontale gronddruk

Afschuiven
in beweging komen van moten grond onder invloed van het eigen gewicht, eventueel in combinatie met uitwendige belastingen

Bermaanvulling
dat gedeelte van de grondconstructie dat zich bevindt buiten een buitenwaarts gerichte lijn onder 45° vanaf de rand van de verharding

Cohesie
waarde waar verticale as wordt gesneden door de omhullende van de spanningscirkels van Mohr bij bezwijken van de grond; haakweerstand; schuifweerstand bij afwezigheid van normaalspanning

Cohesieve grond
grond die schuifweerstand heeft zonder aanwezigheid van normaalspanningen

Compressiemodulus
verhouding tussen de gemiddelde hoofdspanning σ en de volumerek ε_v bij samendrukkende belasting

Consolidatie
geleidelijke omzetting van door toename van de belasting veroorzaakte extra waterspanningen in extra korrelspanningen onder uitdrijving van water

Consolidatiecoëfficiënt
waterdoorlatendheid van grond gedeeld door het produkt van de samendrukkingscoëfficiënt van het korrelskelet en het volumegewicht van water

Consolidatiegraad
verhouding tussen de reeds opgetreden toename van de korrelspanningen na toename van de belasting en de uiteindelijke toename van de korrelspanningen door deze toename van de belasting

Conusweerstand
dat gedeelte van de bij het sonderen gemeten reactie dat wordt veroorzaakt door de druk van de grond tegen de kegelvormige punt of conus

Cunet
in natuurlijke ondergrond gemaakte ingraving

Cunetdrainage
horizontaal draineersysteem, toegepast in cunet

Dichtheid
massa per eenheid van volume

Dichtheid van vaste stof
massa per eenheid van volume van de vaste materialen waaruit de korrels zijn opgebouwd

Dichtheid korrels
massa per eenheid van volume van de gehele korrel inclusief de zich daarin bevindende poriën en de in deze poriën aanwezige vloeistoffen en/of gassen

Dichtheid materiaal
massa per eenheid van volume van het geheel van de korrels en de zich daartussen bevindende holle ruimten, al (natte dichtheid materiaal) dan niet (droge dichtheid materiaal) met inbegrip van zich in de holle ruimte bevindende vloeistoffen

Draineerlaag
horizontaal draineersysteem bestaande uit een over het gehele te draineren oppervlak aangebrachte laag betrekkelijk grof materiaal

Dwarscontractiecoëfficiënt
verhouding tussen de relatieve verkorting dwars op de richting van de belasting en de relatieve verlenging in de richitng van de belasting bij eendimensionale belasting

Eendimensionale samendrukking
afname van de dikte van een horizontaal opgesloten grondmonster bij verticale belasting

Elasticiteitsmodulus
verhouding tussen spanning en rek (relatieve verlenging), beide in de richting van een eendimensionale belasting

Elastische vervormingen
vervormingen die na opheffen van de belasting volledig verdwijnen

Extra overhoogte
verschil tussen de hoogte van de grondconstructie bij aanleg en de vereiste hoogte bij oplevering, voor zover dit verschil meer bedraagt dan de overhoogte die nodig is voor het compenseren van de zettingen tot oplevering

Gedrag gedeeltelijk
gedrag van slecht doorlatende en geheel met water

gedraineerde grond
verzadigde grond onder verandering van de belasting, indien tijdens de verandering van de belasting een zodanig beperkt transport van water kan optreden, dat de waterspanningen in belangrijke mate veranderen

Gedrag ongedraineerde grond
gedrag van slecht doorlatende en geheel met water verzadigde grond onder verandering van de belasting indien tijdens de verandering van de belasting in het geheel geen watertransport kan plaatsvinden

Gehalte aan ijzerhoudende bestanddelen
verhouding tussen de massa van het ijzer met alle daaraan gebonden bestanddelen in een droog monster en de totale massa van het droge monster

Geotechniek
toegepaste wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van het gedrag van grond en rots ten behoeve van het ontwerpen en tot stand brengen van grond- en kunstwerken

Geotechnisch profiel
geologisch profiel uitgebreid met informatie afkomstig uit grondonderzoek, zoals sondeerwaarden en korrelgrootteverdelingen Glijdingsmodulus
verhouding tussen schuifspanning τ en hoekverdraaiing; ook: 1/3 maal de verhouding tussen schuifbelasting σ (deviatorische belasting) en schuifvervorming ε_s (deviatorische vervorming)

Grensspanning
korrelspanning waarbij een duidelijke knik valt waar te nemen als de samendrukking voor een gekozen tijdstip (bijvoorbeeld na 1 dag) wordt uitgezet als functie van de belasting

Grond
materiaal bestaande uit minerale en/of organische deeltjes, waartussen zich water, lucht en eventueel gas kunnen bevinden

Gronddruk
totale normaalspanning op beschouwde vlak in grond

Gronddrukcoëfficiënt
coëfficiënt die de verhouding weergeeft tussen horizontale en verticale normaalspanning in de grond

Grondverzet
het geheel van ontgraven, transport, inrijden/spuiten, spreiden en onder profiel brengen

Hoek van inwendige wrijving
hellingshoek van de lineaire omhullende van de spanningscirkels

van Mohr in het monster bij bezwijken

Holle ruimte
niet met vaste stof gevulde ruimte tussen korrels

Horizontaal draineersysteem
constructie waarmee grondwater zijdelings wordt afgevoerd

Hydrodynamische periode
periode waarover een te kiezen voldoende graad van consolidatie wordt bereikt

Instante schuifvervorming
schuifvervorming onmiddellijk na aanbrengen belasting

Kleef
dat gedeelte van de bij het sonderen gemeten reactie dat wordt veroorzaakt door de wrijvingskracht van de grond langs (een gedeelte van) de verlengstang

Klei
materiaal dat voor een belangrijk deel bestaat uit mineralen ontstaan door verwering en ontleding van vaste gesteenten en dat is afgezet door rivieren of door de zee

Klink
afname van de dikte van een grondconstructie door verdere verdichting van het materiaal

Korrelgrootteverdeling
verdeling waarin het bij zeefproeven doorgevallen massa-aandeel van een monster is uitgezet tegen de grootte van de zeefopening

Korrelspanning
verschil van grondspanningen en waterspanningen; gemiddelde spanning ten gevolge van contactkrachtjes tussen gronddeeltjes

Korrelvorm
getal dat aangeeft hoe de voorkomende korrelvorm zich verhoudt tot een of meer gestandaardiseerde vormen

Kruip
1. secundaire samendrukking;
2. toename schuifvorming in de tijd

Mantelwrijving
zie: kleef

Neutrale gronddruk
horizontale gronddruk in onverstoorde toestand

Niet-cohesieve grond
grond die geen schuifweerstand heeft zonder aanwezigheid van normaalspanningen

Niet-overgeconsolideerde grond
grond waarvoor geen grensspanning is aan te wijzen die hoger is dan de korrelspanning in situ

Ongedraineerde schuifweerstand
schuifweerstand van geheel verzadigde samenhangen de grond onder snelle belasting

Opbolling
hoogte grondwaterstand ten opzichte van slootpeil of drainniveau

Overgeconsolideerde grond
grond waarvoor een grensspanning is aan te wijzen die hoger is dan de korrelspanning in situ

Overhoogte
verschil tussen hoogte grondconstructie bij aanleg en vereiste hoogte bij oplevering, voor zover dit verschil benodigd is om zettingen tussen tijdstip van aanbrengen en tijdstip van oplevering te compenseren

Passieve gronddruk
grootst mogelijke waarde van de horizontale gronddruk

Poissongetal
zie: dwarscontractiecoëfficiënt

Poriëngehalte korrels
verhouding tussen het volume van de poriën in de gronddeeltjes en het totale volume van de gronddeeltjes (te berekenen uit n_k = 1- ρ_s / ρ_k als ρ_s de dichtheid van het materiaal is en ρ_k de dichtheid van de korrel is)

Poriëngetal
verhouding tussen het volume van de holle ruimte tussen de gronddeeltjes en het volume van de gronddeeltjes

Praktische eindwaarde samendrukking
samendrukking na een arbitrair gekozen periode van 10.000 dagen (27 jaar)

Primaire samendrukking
samendrukking die onmiddellijk bij belasten zou optreden als geen toename van de waterspanningen zou ontstaan

Primaire samendrukkingsconstante
verhouding tussen enerzijds de natuurlijke logaritme van het quotiënt van de korrelspanningen na en voor belasten en anderzijds de primaire samendrukking per eenheid van laagdikte

Randcunet
grondvervanging onder de teen van een talud

Relatief poriëngehalte
verhouding tussen enerzijds het verschil van het werkelijk en het minimumporiëngehalte en anderzijds het verschil van het maximum- en het minimumporiëngehalte

Samendrukkende belasting
belasting door alzijdige normaalspanning gelijk aan gemiddelde hoofdspanning; volumetrische belasting, σ

Samendrukking
afname van het volume van de grond; som van de hoofdrekken; volumetrische rek, ε_v

Samendrukkingscoëfficiënt
verhouding tussen de eendimensionale samendrukking per eenheid van laagdikte en de toename van de korrelspanning

Schuifbelasting
belasting door werkelijke hoofdspanningen verminderd met gemiddelde hoofdspanningen; deviatorische belasting, σ

Schuifspanning
spanning werkend evenwijdig aan het beschouwde oppervlak

Schuifvervorming
vormverandering van de grond; afwijking tussen werkelijke rektoestand en gemiddelde rektoestand; deviatorische vervorming, ε_s

Schuifvlak
recht of gekromd vlak in de grond waarin de maximale schuifweerstand van de grond wordt overschreden

Schuifweerstand
maximaal te mobiliseren schuifspanning

Secundaire samendrukking
toename van de samendrukking in de tijd

Secundaire samendrukkingsconstante
verhouding tussen enerzijds het produkt van de natuurlijke logaritme van het quotiënt van de korrelspanningen na en voor belasten en de logaritme van de belastingsduur in dagen en anderzijds de secundaire samendrukking per eenheid van laagdikte

Stabiliteit
weerstand tegen afschuiven van grondmoten

Statisch sonderen
langzaam en gelijkmatig in de grond drukken van een sonde: een stang voorzien van een kegelvormige punt of conus

Stijghoogte
hoogte tot waar grondwater zou stijgen als ter plaatse stijgbuis zou worden geplaatst

Uitpersen ondergrond
plotseling optredende grote horizontale, van de wegas af gerichte verplaatsingen in de ondergrond onder de grondconstructie

Veiligheidsfactor tegen afschuiven
maximale waarde waardoor de tangens van de hoek van inwendige wrijving alsmede de cohesie kunnen worden gedeeld zonder dat het grensevenwicht met betrekking tot afschuiven wordt overschreden

Verticale drainage
verbeteringstechniek gericht op het realiseren van een horizontale afstroming van weggeperst grondwater in de richting van verticaal in de grond geplaatste goed doorlatende zandkolommen of kunststofdrainelementen

Verzadigingsgraad
verhouding tussen werkelijk watergehalte en watergehalte bij volledige vulling van de holle ruimte

Waterspanning
dat gedeelte van de grondspanning dat wordt veroorzaakt door de in het beschouwde vlak heersende waterdruk

Wrijvingseigenschappen
cohesie en hoek van inwendige wrijving

Zand
materiaal bestaande uit mengsel van losse voornamelijk minerale deeltjes waarvan de zandfractie ten minste 50% m/m bedraagt, terwijl het aandeel van de lutumfractie maximaal 8% m/m bedraagt

Zandbed
dat gedeelte van de grondconstructie dat zich bevindt tussen de onderzijde van de verharding en een diepte van 1 m onder de bovenzijde van de verharding

Zetting
Geleidelijk en min of meer gelijkmatig afnemen van de hoogteligging van het maaiveld of de cunetbodem waarop de grondconstructie is aangelegd

Zettingsberekening
berekening van de zetting ten gevolge van de verticale samendrukking van de ondergrondlagen

Zijdelingse verplaatsingen
geleidelijk optredende horizontale, van de wegas af gerichte verplaatsingen in de ondergrond onder en naast de grondconstructie