Pitting op tandwielen

Pitting op tandwielen is een vorm van beschadiging die te herkennen is aan donkere vlekjes of ondiepe putjes op de tandflanken. Deze onregelmatigheden veroorzaken wrijving met veel warmteontwikkeling tot gevolg. Zie ook de verouderde norm NEN 5277:1983 – Tandwielen – Benamingen, kenmerken en oorzaken van schadeverschijnselen.

Putvorming op tandwielen is een vermoeiings­verschijnsel, veroorzaakt doordat de contactspanning tussen de flanken van de tanden te hoog is en/of het toelaatbare aantal belastingwisselingen wordt overschreden.

Verklaring: Waar tandwielen in elkaar grijpen ontstaat grote druk op de tandflanken. Een dunne volledige vet-/oliefilm over die tandflanken zorgt ervoor dat metalen delen niet langs elkaar wrijven en warmte goed wordt afgevoerd. Als die oliefilm ontbreekt (of wordt weggeslingerd door te hoge draaisnelheden) of het smeermiddel is verouderd, ontstaat wrijving met plaatselijk veel hitte waardoor het metaal corrodeert of zelfs plastisch wordt en de gevreesde putten ontstaan. Zonder maatregelen veroorzaakt dit grote problemen, want in ernstige gevallen loopt een tandwiel vast door afgebroken tanden.

Het verder voorkomen van deze pitting is in de meeste gevallen een kwestie van de smering verbeteren of herstellen en het juiste – vernieuwde – smeermiddel met de juiste additieven toepassen. Behalve door bijvoorbeeld ontwerpfouten, zie hiervoor NEN-ISO 6336-2:2006 – Berekening van de belastbaarheid van tandwielen met rechte en schuine vertanding – Deel 2: Berekening van de duurzaamheid van het oppervlak (putvorming). Daarnaast moet tegelijkertijd de reeds opgetreden schade deskundig worden gerepareerd of tandwielen vernieuwd, aangezien de smering rondom deze putjes al niet meer zal functioneren.