Machinaal vlijen
Studies hebben aangetoond dat de ergonomische omstandigheden bij machinaal vlijen gunstiger zijn dan die bij straten of handmatig vlijen. Het dagelijks te verplaatsen gewicht aan stenen bij handmatige verwerking kan zelfs met negentig procent worden gereduceerd. De resterende hoeveelheid hoeft voor straatmakers ook op den duur geen problemen op te leveren.
Bij straten en handmatig vlijen komt het regelmatig voor dat de straatmaker gedurende lange tijd in een houding met een beperkt bewegingspatroon werkt, waarbij hij grote gewichten verplaatst. Bij machinaal vlijen moeten één of twee vlijers per machine aanvullend handmatig vlijwerk verrichten. Bij bestudering blijkt dat dit aanvullend handmatig vlijen gebeurt volgens een gevarieerd bewegingspatroon. Dit werk kan daarom vele jaren zonder problemen worden volgehouden.
Bij straten en handmatig vlijen komt het regelmatig voor dat de straatmaker gedurende lange tijd in een houding met een beperkt bewegingspatroon werkt, waarbij hij grote gewichten verplaatst. Bij machinaal vlijen moeten één of twee vlijers per machine aanvullend handmatig vlijwerk verrichten. Bij bestudering blijkt dat dit aanvullend handmatig vlijen gebeurt volgens een gevarieerd bewegingspatroon. Dit werk kan daarom vele jaren zonder problemen worden volgehouden.
Conclusie
De arbeidsomstandigheden voor de vlijers bij machinaal vlijen zijn ergonomisch gezien belangrijk beter dan die bij het straten, en vooral dan die bij het handmatig vlijen.
De machines waarmee wordt gevlijd, dienen zodanig te zijn ontworpen dat de uitlaatgassen zo ver mogelijk van de vlijers worden uitgestoten.
De vlijers werken binnen de draaicirkel van de machine; deze situatie kan leiden tot onveiligheid. In overleg met de Arbeidsinspectie zijn aanvullende voorschriften opgesteld. Deze houden in dat de mensen steeds dezelfde positie innemen ten opzichte van de kraanarm en de klem en dat de machine steeds op dezelfde manier draait. De voorgeschreven helmen worden nog niet algemeen gebruikt. Tot eind 1992 zijn bij machinaal vlijen geen ongevallen voorgekomen.
Aanbeveling
De veiligheidsvoorschriften dienen onder alle omstandigheden beter te worden nageleefd. Vlijers dienen het voorschrift tot het dragen van helmen bij machinaal vlijen beter op te volgen.
De inzet van bestratingsmachines kent nog maar weinig beperkingen. Ook kleine hoeveelheden kunnen thans op economische wijze (met kleine ploegen) worden verwerkt. Bedrijven die zelf niet over de gewenste machines beschikken, kunnen deze huren.
In de praktijk blijkt dat machines vaker worden ingezet wanneer zij multifunctioneel zijn en met hulpapparatuur kunnen worden uitgerust. Behalve graven en vlijen van nieuwe betonstraatstenen, kunnen dergelijke machines straat- en tegelwerk opnemen, banden stellen en verschillende formaten betontegels en betonstraatstenen hervlijen.
[ link ]
Figuur 20. Ook tegels kunnen met het vacuümsysteem worden opgenomen
De ontwikkeling van hulpwerktuigen en machines voor het aanbrengen van bestratingen heeft de laatste jaren een hoge vlucht genomen. Er wordt inmiddels geëxperimenteerd met het machinaal vlijen van straatklinkers en van betonstraatstenen in andere afmetingen dan het keiformaat.