15 Purmerend-centrum
[ link ]
Figuur 23. Purmerend-centrum
Kengetallen 1999/2000
Aantal inwoners: 66.700
Type winkelgebied: hoofdwinkelgebied
m2vvo centrum: 42.700
Aantal parkeerplaatsen centrum: 2.210
Aantal inwoners: 66.700
Type winkelgebied: hoofdwinkelgebied
m2vvo centrum: 42.700
Aantal parkeerplaatsen centrum: 2.210
Purmerend (hoofdwinkelgebied)
- Uitbreiding betaald parkeren en instellen vergunningensysteem
- Jaartal maatregel: 1989-1991
- Aantal inwoners destijds: 60.000
| Effecten | Uitwerking | |
| Verkeer | Parkeerdruk in centrum daalt van 104 naar 87% (koopavond) | ++ |
| Parkeerdruk in schil binnenstad neemt toe van 55 naar 65% (koopavond) | – – | |
| Lokale economie | 20% van de autobezoekers geeft aan dat ze minder vaak naar centrum gaan (blijkt niet uit cijfers) | – – |
15.1 Achtergrond
Nadat Purmerend begin jaren tachtig werd geconfronteerd met toenemende parkeerproblemen is er betaald parkeren ingevoerd. Zowel bezoekers en bewoners als ondernemers waren ontevreden over de parkeersituatie in de binnenstad. Enerzijds was er een tekort aan parkeerplaatsen, omdat het parkeeraanbod sinds 1975 niet is meegegroeid met het winkelbestand en de bevolkingsomvang. Anderzijds werden de aanwezige parkeerplaatsen niet gebruikt door de gewenste doelgroepen. Bovendien ontbrak een vergunningensysteem voor directbetrokkenen.
Het aantal parkeerplaatsen lag in 1991 op 1.658, waarvan 358 in garages en 220 vergunningparkeerplaatsen. Het aantal inwoners is van 58.000 in 1989 gegroeid tot 61.000. Het winkelvloeroppervlak is toegenomen van 32.000 m2 in 1989 tot 34.000 m2 in 1991.
Nadat Purmerend begin jaren tachtig werd geconfronteerd met toenemende parkeerproblemen is er betaald parkeren ingevoerd. Zowel bezoekers en bewoners als ondernemers waren ontevreden over de parkeersituatie in de binnenstad. Enerzijds was er een tekort aan parkeerplaatsen, omdat het parkeeraanbod sinds 1975 niet is meegegroeid met het winkelbestand en de bevolkingsomvang. Anderzijds werden de aanwezige parkeerplaatsen niet gebruikt door de gewenste doelgroepen. Bovendien ontbrak een vergunningensysteem voor directbetrokkenen.
Het aantal parkeerplaatsen lag in 1991 op 1.658, waarvan 358 in garages en 220 vergunningparkeerplaatsen. Het aantal inwoners is van 58.000 in 1989 gegroeid tot 61.000. Het winkelvloeroppervlak is toegenomen van 32.000 m2 in 1989 tot 34.000 m2 in 1991.
15.2 Maatregel
In april 1990 is het gebruik van parkeerplaatsen gereguleerd door uitbreiding van het aantal betaald-parkeerplaatsen. In het centrum zijn na de uitbreiding geen gratis parkeerplaatsen meer. Een vergunningensysteem voor belanghebbenden (bewoners en ondernemers) is tevens ingevoerd in april 1990 (zie figuur 24). Het totale aantal uitgegeven vergunningen bedraagt 37% van het aantal parkeerplaatsen. Het aantal beschikbare parkeerplaatsen was in 1991 in totaal 103 meer dan in 1989 (is 7% meer).
In april 1990 is het gebruik van parkeerplaatsen gereguleerd door uitbreiding van het aantal betaald-parkeerplaatsen. In het centrum zijn na de uitbreiding geen gratis parkeerplaatsen meer. Een vergunningensysteem voor belanghebbenden (bewoners en ondernemers) is tevens ingevoerd in april 1990 (zie figuur 24). Het totale aantal uitgegeven vergunningen bedraagt 37% van het aantal parkeerplaatsen. Het aantal beschikbare parkeerplaatsen was in 1991 in totaal 103 meer dan in 1989 (is 7% meer).
15.3 Effecten
15.3.1 Verkeerseffecten
Feitelijke waarnemingen
Invoering van betaald parkeren in het centrumgebied heeft geleid tot een vermindering van de parkeerdruk. De gemiddelde bezettingsgraad van parkeerplaatsen is op alle dagen afgenomen. In de voorsituatie werd er in het centrum op koopavond en op zaterdagen een bezettingsgraad van boven de 100% geconstateerd. De invoering van betaald parkeren heeft wel een daling met zich meegebracht, maar tijdens de drukste perioden op koopavond en op zaterdag gaat de bezettingsgraad nog steeds richting de 100% en zijn vrijwel alle plaatsen bezet. Op koopavonden daalt de bezetting van 104 naar 87%.
15.3.1 Verkeerseffecten
Feitelijke waarnemingen
Invoering van betaald parkeren in het centrumgebied heeft geleid tot een vermindering van de parkeerdruk. De gemiddelde bezettingsgraad van parkeerplaatsen is op alle dagen afgenomen. In de voorsituatie werd er in het centrum op koopavond en op zaterdagen een bezettingsgraad van boven de 100% geconstateerd. De invoering van betaald parkeren heeft wel een daling met zich meegebracht, maar tijdens de drukste perioden op koopavond en op zaterdag gaat de bezettingsgraad nog steeds richting de 100% en zijn vrijwel alle plaatsen bezet. Op koopavonden daalt de bezetting van 104 naar 87%.
Door de parkeermaatregelen blijkt dat de bezettingsgraad in de schil van de binnenstad toeneemt. Een speciale plaats in het parkeren wordt ingenomen door de situatie in het voetgangersgebied. Zowel in de voor- als nasituatie wordt hier het parkeerverbod grootschalig overtreden. De bezetting in de schil neemt op koopavonden toe van 55 tot 65%. Bij de vergunningenplaatsen doet zich nauwelijks een maximale bezetting voor.
De vervoerswijzekeuze blijkt niet te zijn veranderd. Van alle bezoekers die op koopavond en op zaterdag naar de binnenstad komen, maakt bijna driekwart gebruik van de auto. Het gebruik van de bus is erg laag te noemen (3%). De bezoekers uit Purmerend komen op zaterdag meer te voet en met de fiets naar de binnenstad.
De bezoeker blijft ondanks het betaald parkeren en de langere zoektijd volharden in het gebruik van de auto bij een bezoek aan de binnenstad. Het vervoer van boodschappen, fietsendiefstal, slecht weer en weinig stallingsmogelijkheden zijn voor Purmerenders de belangrijkste redenen om toch niet voor de fiets te kiezen.
Meningen en oordelen
De vergunninghouders zijn redelijk tevreden over het systeem. Vaak is de loopafstand tot de woning of het bedrijf aanvaardbaar. Bewoners en ondernemers vinden over het algemeen de tarieven van de vergunningen wel te hoog. De ontevredenheid onder de bezoekers is zowel in de voor- als de nasituatie gelijk. 30% is ontevreden over de parkeersituatie. Van die groep klaagt ruim 30% over te weinig parkeergelegenheid. Een kwart van de bezoekers en 20% van de ondernemers vindt het tarief (ƒ 0,25/€ 0,11 per kwartier) te hoog. Ongeveer 20% van de parkeerders voldoet niet aan de betalingsverplichting.
De vergunninghouders zijn redelijk tevreden over het systeem. Vaak is de loopafstand tot de woning of het bedrijf aanvaardbaar. Bewoners en ondernemers vinden over het algemeen de tarieven van de vergunningen wel te hoog. De ontevredenheid onder de bezoekers is zowel in de voor- als de nasituatie gelijk. 30% is ontevreden over de parkeersituatie. Van die groep klaagt ruim 30% over te weinig parkeergelegenheid. Een kwart van de bezoekers en 20% van de ondernemers vindt het tarief (ƒ 0,25/€ 0,11 per kwartier) te hoog. Ongeveer 20% van de parkeerders voldoet niet aan de betalingsverplichting.
Figuur 24. Parkeersituatie Purmerend-centrum 1991 (bron: Parkeren binnenstad, evaluatie)
[ link ] 15.3.2 Effecten op lokale economie
Meningen en oordelen
De frequentie van het binnenstadsbezoek is afgenomen. Ongeveer 20% van de autogebruikers zegt door de gewijzigde parkeersituatie minder vaak naar het centrum te zijn gegaan.
Meningen en oordelen
De frequentie van het binnenstadsbezoek is afgenomen. Ongeveer 20% van de autogebruikers zegt door de gewijzigde parkeersituatie minder vaak naar het centrum te zijn gegaan.
15.4 Relatie met regionale en stedelijke studies
15.4.1 Relatie met stedelijke studies
Net als in Tilburg en Leeuwarden hebben de maatregelen geleid tot een verlaging van de parkeerdruk en blijken werknemers uit te wijken naar parkeergelegenheden elders. De algemene conclusie van de vergelijkbare studie ‘dat bij het treffen van een soortgelijk pakket aan maatregelen als in Tilburg en Leeuwarden effecten te verwachten zijn die wat betreft grootte en richting overeenstemmen met de genoemde steden, mits de parkeersituatie in het beoordelen stadscentrum niet sterk verschilt van de situatie in Leeuwarden en/of Tilburg’ komt overeen met de bevindingen in Purmerend.
Net als in Tilburg en Leeuwarden hebben de maatregelen geleid tot een verlaging van de parkeerdruk en blijken werknemers uit te wijken naar parkeergelegenheden elders. De algemene conclusie van de vergelijkbare studie ‘dat bij het treffen van een soortgelijk pakket aan maatregelen als in Tilburg en Leeuwarden effecten te verwachten zijn die wat betreft grootte en richting overeenstemmen met de genoemde steden, mits de parkeersituatie in het beoordelen stadscentrum niet sterk verschilt van de situatie in Leeuwarden en/of Tilburg’ komt overeen met de bevindingen in Purmerend.
15.4.2 Relatie met regionale studies
Net als bij de Parkeerbelevingsstudie in Zuid-Limburg blijkt dat de keuze van de bezoekers voor een winkelcentrum niet primair wordt bepaald door de parkeersituatie. Primair blijken dit zowel voor Zuid-Limburg als voor Purmerend het aanbod en de omvang van winkels te zijn.
Net als bij de Parkeerbelevingsstudie in Zuid-Limburg blijkt dat de keuze van de bezoekers voor een winkelcentrum niet primair wordt bepaald door de parkeersituatie. Primair blijken dit zowel voor Zuid-Limburg als voor Purmerend het aanbod en de omvang van winkels te zijn.
In Purmerend lijkt net als bij de studie voor Noord-Brabant dat consumenten eerder uitwijken naar andere winkelcentra dan gebruik te maken van een ander vervoermiddel. Onderzoek bevestigt dit niet, maar het blijkt wel dat de genomen parkeermaatregelen de bezoeker niet remmen in zijn autogebruik. Er is overigens niet geconstateerd dat de autobezoeker naar elders uitwijkt.
15.5 Parkeren als concurrentiefactor
Purmerend, onder de rook van Amsterdam, moet concurreren met hoogwaardige winkelcentra in de nabije omgeving (Amsterdam-centrum en Buikslotermeerplein, Zaanstad, Hoorn en Alkmaar). De parkeertarieven in de binnenstad van Purmerend steken tamelijk gunstig af tegen dat in omringende gemeenten. Alleen het Buikslotermeerplein met gratis parkeren voert een voor de regio afwijkend beleid. Toch is parkeren niet de reden dat voor andere winkelcentra wordt gekozen, vooral een groter aanbod elders en sfeer/gezelligheid zijn de belangrijkste redenen om niet in Purmerend te gaan winkelen.
Purmerend, onder de rook van Amsterdam, moet concurreren met hoogwaardige winkelcentra in de nabije omgeving (Amsterdam-centrum en Buikslotermeerplein, Zaanstad, Hoorn en Alkmaar). De parkeertarieven in de binnenstad van Purmerend steken tamelijk gunstig af tegen dat in omringende gemeenten. Alleen het Buikslotermeerplein met gratis parkeren voert een voor de regio afwijkend beleid. Toch is parkeren niet de reden dat voor andere winkelcentra wordt gekozen, vooral een groter aanbod elders en sfeer/gezelligheid zijn de belangrijkste redenen om niet in Purmerend te gaan winkelen.
15.6 Klassieke discussiepunten rondom de invoering van parkeermaatregelen
Halverwege de jaren tachtig heerste er bij ondernemers, bewoners en bezoekers grote ontevredenheid over de parkeersituatie. Als gevolg van de groeikernstatus is Purmerend fors gegroeid. De parkeersituatie groeide echter niet mee. Vooral het tekort aan parkeerplaatsen was voor ondernemers, bewoners en bezoekers een doorn in het oog. Na het uitbreiden van het betaald
parkeren en het instellen van een vergunningensysteem is onderzoek gedaan naar de tevredenheid over de maatregelen.
Halverwege de jaren tachtig heerste er bij ondernemers, bewoners en bezoekers grote ontevredenheid over de parkeersituatie. Als gevolg van de groeikernstatus is Purmerend fors gegroeid. De parkeersituatie groeide echter niet mee. Vooral het tekort aan parkeerplaatsen was voor ondernemers, bewoners en bezoekers een doorn in het oog. Na het uitbreiden van het betaald
parkeren en het instellen van een vergunningensysteem is onderzoek gedaan naar de tevredenheid over de maatregelen.
15.6.1 Ondernemers
De werkenden waren vooral ontevreden over het tekort aan gratis parkeerplaatsen. De bezoekers waren vooral ontevreden over de slechte doorstroming.
De werkenden waren vooral ontevreden over het tekort aan gratis parkeerplaatsen. De bezoekers waren vooral ontevreden over de slechte doorstroming.
Na de invoering van de maatregelen was het merendeel van de zakelijke vergunninghouders van mening dat de situatie gelijk of verbeterd is, maar tweederde vindt het tarief (ƒ 40,-/ € 18,15 per maand) te hoog. De ondernemers zijn nog steeds ontevreden over de betaald-parkeersituatie, vooral veroorzaakt door een vermeend tekort aan parkeerplaatsen.
15.6.2 Bewoners
Bewoners en werkenden legden de nadruk op een tekort aan gratis plaatsen.
Na de invoering van de maatregelen was het merendeel van de bewonersvergunninghouders van mening dat de situatie gelijk of verbeterd is, maar vindt het tarief (ƒ 25,-/ € 11,34 per kwartaal) te hoog.
Van de bewoners zonder vergunning is bijna de helft van mening dat de parkeersituatie is verslechterd. Net als de ondernemers zijn de bewoners nog steeds ontevreden over het betaald parkeren, vooral veroorzaakt door een vermeend tekort aan parkeerplaatsen.
Tweederde van de bezoekers, bewoners en ondernemers is tevreden over de tarieven. De maximumparkeertijd van één uur wordt als te kort ervaren. Uit de beoordeling zijn voor de toekomst oplossingen aangedragen. In paragraaf 15.7 wordt hierop nog kort ingegaan.
Bewoners en werkenden legden de nadruk op een tekort aan gratis plaatsen.
Na de invoering van de maatregelen was het merendeel van de bewonersvergunninghouders van mening dat de situatie gelijk of verbeterd is, maar vindt het tarief (ƒ 25,-/ € 11,34 per kwartaal) te hoog.
Van de bewoners zonder vergunning is bijna de helft van mening dat de parkeersituatie is verslechterd. Net als de ondernemers zijn de bewoners nog steeds ontevreden over het betaald parkeren, vooral veroorzaakt door een vermeend tekort aan parkeerplaatsen.
Tweederde van de bezoekers, bewoners en ondernemers is tevreden over de tarieven. De maximumparkeertijd van één uur wordt als te kort ervaren. Uit de beoordeling zijn voor de toekomst oplossingen aangedragen. In paragraaf 15.7 wordt hierop nog kort ingegaan.
15.6.3 Gemeente
Het gemeentebestuur was het eens met de grote ontevredenheid. Ook zij was niet tevreden en wilden een gericht parkeerbeleid, waarbij met de beschikbare middelen en met een afweging van alle belangen, een optimale parkeersituatie zou ontstaan. Om dit te bewerkstelligen werd een parkeerfonds voorgesteld ten behoeve van de aanleg van nieuwe parkeerplaatsen.
Het gemeentebestuur was het eens met de grote ontevredenheid. Ook zij was niet tevreden en wilden een gericht parkeerbeleid, waarbij met de beschikbare middelen en met een afweging van alle belangen, een optimale parkeersituatie zou ontstaan. Om dit te bewerkstelligen werd een parkeerfonds voorgesteld ten behoeve van de aanleg van nieuwe parkeerplaatsen.
Tevens werd een werkgroep met vertegenwoordigers van verschillende partijen ingesteld, die over de parkeersituatie zou adviseren. Begin 1992 blijken de resterende positieve saldi nog steeds weg te vloeien naar de algemene dienst.
15.7 Algemene conclusies en aanbevelingen voor de toekomst
De bezoeker blijft ondanks het betaald parkeren en de langere zoektijd volharden in het gebruik van de auto bij een bezoek aan de binnenstad.
De bezoeker blijft ondanks het betaald parkeren en de langere zoektijd volharden in het gebruik van de auto bij een bezoek aan de binnenstad.
De reden voor de gehanteerde parkeerduurbeperking van één uur voor plaatsen direct aan de rand van de binnenstad is voor bezoekers niet duidelijk. De parkeerduur wordt ook als te kort ervaren. Voor de toekomst is aanbevolen om over te gaan op tariefdifferentiatie.
Ter vergroting van de aantrekkingskracht van de binnenstad en ter vermindering van de koopkrachtafvloeiing naar elders moet het parkeeraanbod worden uitgebreid. In 1995 blijkt het parkeeraanbod in het centrum verder te zijn uitgebreid tot 1.742 parkeerplaatsen.
Het ontbreken van stallingsmogelijkheden en fietsendiefstal waren twee van de redenen om geen gebruik te maken van de fiets. In 1992 is er een bewaakte en overdekte fietsenstalling gerealiseerd, waardoor het aantal stallingsmogelijkheden op 550 is gekomen. Bij tellingen zijn 850 (brom)fietsen geteld. Er is dan ook aanbevolen het aantal plaatsen uit te breiden tot 1.000.
| Bronvermelding Purmerend |
|