6 Enschede
[ link ]
Figuur 10. Enschede-centrum
Kengetallen 1999/2000
Aantal inwoners: 148.200
Type winkelgebied: hoofdwinkelgebied
m2vvo centrum: 74.700
Aantal parkeerplaatsen centrum: 4.020
Aantal inwoners: 148.200
Type winkelgebied: hoofdwinkelgebied
m2vvo centrum: 74.700
Aantal parkeerplaatsen centrum: 4.020
Enschede (hoofdwinkelgebied)
- Centrumgebied autovrij/-luw maken door afsluiting met behulp van slagbomen
- Jaartal maatregel: 1991-1993
- Aantal inwoners destijds: 147.600
| Effecten | Uitwerking | |
| Verkeer | Aantal foutparkeerders rondom gebied toegenomen Aantal auto’s in binnenstad zeer sterk afgenomen | – ++ |
| Lokale economie | Druktebeeld binnenstad niet veranderd Verblijfsplezier winkelgebied toegenomen | 0 ++ |
6.1 Achtergrond
Enschede is een van de eerste steden in Nederland, die in de eigen beleidsplannen het landelijk beleid heeft opgenomen gericht op het veiliger maken van stedelijk verkeer, het leefbaarder maken van openbare ruimte, het verminderen van de automobiliteit en het verbeteren van de lokale milieukwaliteit. Het in 1982 ingevoerde verkeerscirculatieplan had de bedoeling om het aantal motorvoertuigen in de binnenstad van Enschede terug te dringen. Toen echter bleek dat dit niet lukte en de auto’s in de binnenstad voor grote overlast zorgden, is er een plan voor gedeeltelijke afsluiting van de binnenstad voorgesteld, mede als gevolg van het eerdergenoemde landelijke beleid op dit gebied. Dit plan leverde eerst veel weerstand op bij ondernemers en bewoners. Nadat een werkgroep, met daarin alle belanghebbenden, zich over de zaak had gebogen, werd uiteindelijk toch besloten tot een afsluiting van de binnenstad, in eerste instantie voor een periode van een jaar. Het doel van de afsluiting luidt: het verbeteren van de leefbaarheid voor bewoners en het verblijfsklimaat voor bezoekers van de binnenstad door het terugdringen van de overlast door rijdend en stilstaand autoverkeer in dat gebied op het moment van afsluiting.
Enschede is een van de eerste steden in Nederland, die in de eigen beleidsplannen het landelijk beleid heeft opgenomen gericht op het veiliger maken van stedelijk verkeer, het leefbaarder maken van openbare ruimte, het verminderen van de automobiliteit en het verbeteren van de lokale milieukwaliteit. Het in 1982 ingevoerde verkeerscirculatieplan had de bedoeling om het aantal motorvoertuigen in de binnenstad van Enschede terug te dringen. Toen echter bleek dat dit niet lukte en de auto’s in de binnenstad voor grote overlast zorgden, is er een plan voor gedeeltelijke afsluiting van de binnenstad voorgesteld, mede als gevolg van het eerdergenoemde landelijke beleid op dit gebied. Dit plan leverde eerst veel weerstand op bij ondernemers en bewoners. Nadat een werkgroep, met daarin alle belanghebbenden, zich over de zaak had gebogen, werd uiteindelijk toch besloten tot een afsluiting van de binnenstad, in eerste instantie voor een periode van een jaar. Het doel van de afsluiting luidt: het verbeteren van de leefbaarheid voor bewoners en het verblijfsklimaat voor bezoekers van de binnenstad door het terugdringen van de overlast door rijdend en stilstaand autoverkeer in dat gebied op het moment van afsluiting.
6.2 Maatregel
Het centrumgebied wordt afgesloten voor auto’s die daar niet noodzakelijkerwijs hoeven te zijn. Er worden slagbomen geplaatst, die tijdens de proefperiode met de hand worden bediend. De afsluiting van het centrumgebied geldt op donderdag- en vrijdagavond en op zaterdag en zondag overdag. In 1991 is er een proefafsluiting voor een jaar ingesteld, die in 1993 gevolgd wordt door een definitieve afsluiting. Het gaat hierbij om een gebied van 300 bij 300 m.
De afsluiting heeft dus betrekking op een klein beloopbaar centrum, dat door het geringe aantal toe- en uitgangen fysiek eenvoudig af te sluiten is. Er is een werkgroep ingesteld, waarin vertegenwoordigers van alle belanghebbende partijen zitten.Het centrumgebied wordt afgesloten voor auto’s die daar niet noodzakelijkerwijs hoeven te zijn. Er worden slagbomen geplaatst, die tijdens de proefperiode met de hand worden bediend. De afsluiting van het centrumgebied geldt op donderdag- en vrijdagavond en op zaterdag en zondag overdag. In 1991 is er een proefafsluiting voor een jaar ingesteld, die in 1993 gevolgd wordt door een definitieve afsluiting. Het gaat hierbij om een gebied van 300 bij 300 m.
Aanvullende maatregelen die bij de afsluiting van de binnenstad worden genomen, zijn:
- openstelling stationsgarage tijdens gehele afsluiting;
- een pendelbus die op donderdagavond en zaterdag door het afgesloten gebied rijdt volgens een kwartierdienst;
- extra parkeerplaatsen voor invaliden rondom het afgesloten gebied;
- politiecontrole op naleving (nieuwe) regels.
6.3 Effecten
6.3.1Verkeerseffecten
Feitelijke waarnemingen
Er is onderzoek gedaan naar het aantal auto’s dat de Marktstraat inrijdt. Deze straat is onderdeel van het afgesloten gebied. Op donderdagavond en zaterdag overdag is dit aantal gereduceerd tot ongeveer 20% van het aantal auto’s vóór de afsluiting. In de nacht van zaterdag op zondag is dit percentage zelfs gereduceerd tot een kleine 5%. In een vervolgonderzoek dat in 1993 is uitgevoerd, bleek echter wel dat het percentage alweer was opgelopen tot 28% van het aantal auto’s dat vóór de afsluiting in het gebied waargenomen is. Uit het onderzoek blijkt ook dat de bezetting van de pendelbus gering is. De gemiddelde bezetting is ongeveer 7% en de maximale bezetting is 14%. Foutparkeren in het afgesloten gebied is zeer sterk afgenomen, maar komt nog steeds voor. In het gebied direct ten oosten en noorden van het afgesloten gebied komt foutparkeren nog wel op grote schaal voor en is daar zelfs toegenomen.
De invalidenparkeerplaatsen in het afgesloten gebied worden niet echt veel gebruikt. Als ze gebruikt worden, is dat voor een belangrijk deel illegaal. De bezetting van de Stationsgarage is niet erg toegenomen. Een belangrijke constatering is echter dat de invalidenparkeerplaatsen direct rondom het afgesloten gebied duidelijk meer worden gebruikt naarmate de proefafsluiting langer is ingevoerd. In 1992 wordt er al veel meer gebruikgemaakt van de invalidenparkeerplaatsen dan in 1991. Mogelijk is dit te verklaren door het feit dat niet alle invaliden ervan op de hoogte waren dat zij het recht hebben om te parkeren binnen het afgesloten gebied.
De verwachting was dat tijdens de afsluiting de Stationsgarage moest dienen als opvangplaats voor de auto’s die de stad niet meer in konden vanwege de afsluiting. Uit metingen blijkt echter dat de bezetting van de garage tijdens de afsluiting niet belangrijk gestegen is. In de avonduren en ’s nachts is het gebruik heel gering.
Feitelijke waarnemingen
Er is onderzoek gedaan naar het aantal auto’s dat de Marktstraat inrijdt. Deze straat is onderdeel van het afgesloten gebied. Op donderdagavond en zaterdag overdag is dit aantal gereduceerd tot ongeveer 20% van het aantal auto’s vóór de afsluiting. In de nacht van zaterdag op zondag is dit percentage zelfs gereduceerd tot een kleine 5%. In een vervolgonderzoek dat in 1993 is uitgevoerd, bleek echter wel dat het percentage alweer was opgelopen tot 28% van het aantal auto’s dat vóór de afsluiting in het gebied waargenomen is. Uit het onderzoek blijkt ook dat de bezetting van de pendelbus gering is. De gemiddelde bezetting is ongeveer 7% en de maximale bezetting is 14%. Foutparkeren in het afgesloten gebied is zeer sterk afgenomen, maar komt nog steeds voor. In het gebied direct ten oosten en noorden van het afgesloten gebied komt foutparkeren nog wel op grote schaal voor en is daar zelfs toegenomen.
De invalidenparkeerplaatsen in het afgesloten gebied worden niet echt veel gebruikt. Als ze gebruikt worden, is dat voor een belangrijk deel illegaal. De bezetting van de Stationsgarage is niet erg toegenomen. Een belangrijke constatering is echter dat de invalidenparkeerplaatsen direct rondom het afgesloten gebied duidelijk meer worden gebruikt naarmate de proefafsluiting langer is ingevoerd. In 1992 wordt er al veel meer gebruikgemaakt van de invalidenparkeerplaatsen dan in 1991. Mogelijk is dit te verklaren door het feit dat niet alle invaliden ervan op de hoogte waren dat zij het recht hebben om te parkeren binnen het afgesloten gebied.
De verwachting was dat tijdens de afsluiting de Stationsgarage moest dienen als opvangplaats voor de auto’s die de stad niet meer in konden vanwege de afsluiting. Uit metingen blijkt echter dat de bezetting van de garage tijdens de afsluiting niet belangrijk gestegen is. In de avonduren en ’s nachts is het gebruik heel gering.
Meningen en oordelen
In een enquête is mensen gevraagd hoe zij de bereikbaarheid per auto waarderen in vergelijking met de situatie vóór de afsluiting van de binnenstad. Van de ondervraagden vindt 16% de bereikbaarheid per auto beter, 58% vindt dat er geen verandering is opgetreden en 26% vindt de bereikbaarheid per auto slechter geworden.
In een enquête is mensen gevraagd hoe zij de bereikbaarheid per auto waarderen in vergelijking met de situatie vóór de afsluiting van de binnenstad. Van de ondervraagden vindt 16% de bereikbaarheid per auto beter, 58% vindt dat er geen verandering is opgetreden en 26% vindt de bereikbaarheid per auto slechter geworden.
6.3.2Effecten op de lokale economie
Feitelijke waarnemingen
Het aantal passanten is gemeten op zes plaatsen in en om het centrum van Enschede. Deze metingen zijn gedaan na invoering van de afsluiting en vergeleken met de situatie ervoor. De resultaten van de metingen zijn weergegeven in de hiernavolgende tabellen.
Feitelijke waarnemingen
Het aantal passanten is gemeten op zes plaatsen in en om het centrum van Enschede. Deze metingen zijn gedaan na invoering van de afsluiting en vergeleken met de situatie ervoor. De resultaten van de metingen zijn weergegeven in de hiernavolgende tabellen.
Figuur 11. Het voor auto’s afgesloten centrum
[ link ] | Ontwikkeling gemiddeld aantal passanten op zaterdag, indexcijfers | Voorjaar 1987 | Voorjaar 1989 | Voorjaar 1991 | Proefperiode najaar 1991 | Verlengde proef voorjaar 1992 |
| Kalanderstraat | 89 | 99 | 100 | 121 | 117 |
| Raadhuisstraat | 95 | 96 | 100 | 99 | 99 |
| Markstraat/Talamini | 85 | 91 | 100 | 111 | 130 |
| Langestraat/Schouwburg | 94 | 84 | 100 | 120 | 116 |
| Korte Haaksbergerstraat | 100 | 98 | 100 | 110 | 98 |
| Korte Hengelosestraat | 75 | 75 | 100 | 122 | 110 |
| Voorjaar 1991 = 100 In het voorjaar is steeds geteld op drie achtereenvolgende zaterdagen in mei. | |||||
| Ontwikkeling gemiddeld aantal passanten op donderdag, indexcijfers | Voorjaar 1990 | Proefperiode najaar 1991 | Verlengde proef voorjaar 1992 |
| Kalanderstraat | 100 | 88 | 95 |
| Raadhuisstraat | 100 | 84 | 90 |
| Markstraat/Talamini | 100 | 102 | 110 |
| Langestraat/Schouwburg | 100 | 117 | 96 |
| Korte Haaksbergerstraat | 100 | 106 | 97 |
| Korte Hengelosestraat | 100 | 162 | 107 |
| Voorjaar 1990 = 100 Voorjaar 1990 is geteld op drie achtereenvolgende donderdagen in mei. | |||
Uit de vorenstaande metingen wordt duidelijk dat het aantal passanten in het centrum van Enschede na afsluiting van de binnenstad nergens meer dan 16% verschilt van de referentiesituatie. Deze verschillen worden niet toegeschreven aan de afsluiting van de binnenstad en geconcludeerd wordt dan ook dat de afsluiting van de binnenstad geen significante invloed heeft op het centrumbezoek van Enschede tijdens de winkeluren.
Meningen en oordelen
In een enquête is bezoekers van de binnenstad gevraagd of de afsluiting van de binnenstad gevolgen heeft gehad hun bezoekfrequentie van de binnenstad. Hierin gaf 86% aan dat hun bezoekfrequentie gelijk gebleven is aan de situatie vóór de afsluiting, 9% geeft aan minder frequent de binnenstad te bezoeken en 5% beweert dit vaker te doen.
Van de geïnterviewden uit de detailhandel geeft eenvijfde deel te kennen dat de afsluiting een duidelijk negatief effect heeft op de omzet. Ook een kwart van de geïnterviewde horeca- en cultuurondernemers geeft aan dat de omzet achteruitgegaan is als gevolg van de afsluiting. Ze geven aan dat dit vooral ten koste gegaan is van oudere en mindervalide bezoekers, met name in de wintertijd. Slechts enkele geïnterviewden signaleerden een positief effect op de omzet.
In een enquête is bezoekers van de binnenstad gevraagd of de afsluiting van de binnenstad gevolgen heeft gehad hun bezoekfrequentie van de binnenstad. Hierin gaf 86% aan dat hun bezoekfrequentie gelijk gebleven is aan de situatie vóór de afsluiting, 9% geeft aan minder frequent de binnenstad te bezoeken en 5% beweert dit vaker te doen.
Van de geïnterviewden uit de detailhandel geeft eenvijfde deel te kennen dat de afsluiting een duidelijk negatief effect heeft op de omzet. Ook een kwart van de geïnterviewde horeca- en cultuurondernemers geeft aan dat de omzet achteruitgegaan is als gevolg van de afsluiting. Ze geven aan dat dit vooral ten koste gegaan is van oudere en mindervalide bezoekers, met name in de wintertijd. Slechts enkele geïnterviewden signaleerden een positief effect op de omzet.
Naast de vorenstaande enquêtes en interviews is er ook een draagvlakonderzoek gehouden, waarin gevraagd werd of het verblijfsklimaat door de afsluiting verbeterd is en of de grootte van het afgesloten gebied en de duur van de afsluiting veranderd moeten worden. De resultaten zijn als volgt.
| Verblijfsplezier kernwinkelgebied Enschede (in %) | Passanten (n = 441) | Inwoners gebied (n = 80) | Inwoners naast gebied (n = 74) | Gehandicapten (n = 75) | Inwoners Enschede (n = 313) |
| Toegenomen | 74 | 61 | 72 | 40 | 76 |
| Gelijk gebleven | 23 | 28 | 16 | 29 | 14 |
| Afgenomen | 3 | 8 | 3 | 12 | 5 |
| Weet niet/geen antwoord | 0 | 3 | 10 | 19 | 5 |
| Totaal | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| Uitbreiding afsluitingsuren (in %) | Passanten (n = 447) | Inwoners gebied (n = 80) | Inwoners naast gebied (n = 77) | Gehandicapten (n = 129) | Inwoners Enschede (n = 376) |
| Toenemen | 39 | 35 | 55 | 12 | 42 |
| Gelijk blijven | 51 | 50 | 42 | 54 | 42 |
| Afnemen | 9 | 9 | 3 | 26 | 11 |
| Weet niet/geen antwoord | 1 | 6 | 1 | 9 | 5 |
| Totaal | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| Uitbreiding gebied (in %) | Passanten (n = 452) | Inwoners gebied (n = 80) | Inwoners naast gebied (n = 77) | Gehandicapten (n = 102) | Inwoners Enschede (n = 346) |
| Groter | 24 | 23 | 39 | 12 | 31 |
| Gelijk | 69 | 69 | 58 | 67 | 62 |
| Kleiner | 7 | 1 | 0 | 14 | 1 |
| Weet niet/geen antwoord | 0 | 8 | 3 | 7 | 6 |
| Totaal | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
Conclusie: er is onder alle groepen draagvlak voor de afsluiting. Er hoeft niets veranderd te worden aan de grootte van het afgesloten gebied en de duur van de afsluiting.
6.4 Relaties met regionale en stedelijke studies
6.4.1Relatie met regionale studies
Een conclusie van het Parkeerbelevingsonderzoek Zuid-Limburg is dat parkeren een evident ondergeschikte, zo niet verwaarloosbare rol speelt bij het bepalen van het koopcentrum. Dit geldt met name voor kernen van niveau 1, zoals Maastricht, Heerlen en Sittard. Enschede is qua grootte vergelijkbaar met Maastricht en in Enschede is te constateren dat ondanks het feit dat bezoekers door de afsluiting verder moeten lopen van hun parkeerplaats naar het centrum de drukte in de binnenstad niet afgenomen is. Mogelijk is de aantrekkelijkheid van het hoofdwinkelgebied van Enschede dermate groot wat betreft omvang en diversiteit dat de parkeersituatie van ondergeschikt belang is.
Een conclusie van het Parkeerbelevingsonderzoek Zuid-Limburg is dat parkeren een evident ondergeschikte, zo niet verwaarloosbare rol speelt bij het bepalen van het koopcentrum. Dit geldt met name voor kernen van niveau 1, zoals Maastricht, Heerlen en Sittard. Enschede is qua grootte vergelijkbaar met Maastricht en in Enschede is te constateren dat ondanks het feit dat bezoekers door de afsluiting verder moeten lopen van hun parkeerplaats naar het centrum de drukte in de binnenstad niet afgenomen is. Mogelijk is de aantrekkelijkheid van het hoofdwinkelgebied van Enschede dermate groot wat betreft omvang en diversiteit dat de parkeersituatie van ondergeschikt belang is.
6.4.2Relatie met stedelijke studies
Evenals in Utrecht is het aantal foutparkeerders in het fysiek afgesloten gebied sterk afgenomen. Op de plaats waar de afsluiting niet fysiek is, blijft het aantal foutparkeerders hoog of neemt zelfs toe. In Enschede zijn dit de parkeerplaatsen net buiten het afgesloten gebied en in Utrecht zijn dit parkeerplaatsen die niet afgesloten zijn met behulp van beugels.
Evenals in Utrecht is het aantal foutparkeerders in het fysiek afgesloten gebied sterk afgenomen. Op de plaats waar de afsluiting niet fysiek is, blijft het aantal foutparkeerders hoog of neemt zelfs toe. In Enschede zijn dit de parkeerplaatsen net buiten het afgesloten gebied en in Utrecht zijn dit parkeerplaatsen die niet afgesloten zijn met behulp van beugels.
6.5 Parkeren als concurrentiefactor
Enschede heeft een breed profiel: lokaal, regionaal en euregionaal bereik, kleine en grootschalige winkels. De gehele markt wordt bediend en ook recreatief winkelen vormt een attractie in Enschede. Enschede heeft ook een grote aantrekkingskracht op Duitsers die een dagje komen winkelen (met name op zaterdag). De wijk- en buurtcentra in de gemeente Enschede zijn in omvang en kwaliteit afgestemd op het kernwinkelapparaat. Het kernwinkelapparaat heeft niet echt veel concurrentie van andere winkelgebieden. Geconcludeerd mag worden dat voor Enschede de kwaliteit van het winkelaanbod belangrijker is dan de parkeersituatie, iets dat ook in het Parkeerbelevingsonderzoek Zuid-Limburg al naar voren kwam. Daarnaast is in het regionale onderzoek in Noord-Brabant gesteld dat parkeerbeleid niet als concurrentiemiddel moet worden gebruikt en dat regionale afstemming belangrijk is. In Twente gebeurt dit met behulp van de gemeentelijke structuurschets Enschede/Hengelo. Hengelo heeft geen euregionale functie en het is dus ook niet de bedoeling dat als gevolg van de afsluiting van de Enschedese binnenstad de Duitse klanten van Enschede naar Hengelo overstappen.
Enschede heeft een breed profiel: lokaal, regionaal en euregionaal bereik, kleine en grootschalige winkels. De gehele markt wordt bediend en ook recreatief winkelen vormt een attractie in Enschede. Enschede heeft ook een grote aantrekkingskracht op Duitsers die een dagje komen winkelen (met name op zaterdag). De wijk- en buurtcentra in de gemeente Enschede zijn in omvang en kwaliteit afgestemd op het kernwinkelapparaat. Het kernwinkelapparaat heeft niet echt veel concurrentie van andere winkelgebieden. Geconcludeerd mag worden dat voor Enschede de kwaliteit van het winkelaanbod belangrijker is dan de parkeersituatie, iets dat ook in het Parkeerbelevingsonderzoek Zuid-Limburg al naar voren kwam. Daarnaast is in het regionale onderzoek in Noord-Brabant gesteld dat parkeerbeleid niet als concurrentiemiddel moet worden gebruikt en dat regionale afstemming belangrijk is. In Twente gebeurt dit met behulp van de gemeentelijke structuurschets Enschede/Hengelo. Hengelo heeft geen euregionale functie en het is dus ook niet de bedoeling dat als gevolg van de afsluiting van de Enschedese binnenstad de Duitse klanten van Enschede naar Hengelo overstappen.
6.6 Klassieke discussiepunten rondom de invoering van parkeermaatregelen
6.6.1Ondernemers
Ongeveer de helft van de geïnterviewde detailhandelaren en hun vertegenwoordigers vindt dat de toegankelijkheid en bereikbaarheid van de binnenstad door de afsluiting negatief is beïnvloed. Dit geldt ook voor de vertegenwoordigers van culturele instellingen en de vertegenwoordigers van de overige groepen. Van ondernemers in de horeca beoordeelt zelfs tweederde de afsluiting negatief; 20% geeft te kennen dat de afsluiting een duidelijk negatief effect op de omzet heeft. Slechts enkele geïnterviewden signaleren een positief effect op de omzet.
Ongeveer de helft van de geïnterviewde detailhandelaren en hun vertegenwoordigers vindt dat de toegankelijkheid en bereikbaarheid van de binnenstad door de afsluiting negatief is beïnvloed. Dit geldt ook voor de vertegenwoordigers van culturele instellingen en de vertegenwoordigers van de overige groepen. Van ondernemers in de horeca beoordeelt zelfs tweederde de afsluiting negatief; 20% geeft te kennen dat de afsluiting een duidelijk negatief effect op de omzet heeft. Slechts enkele geïnterviewden signaleren een positief effect op de omzet.
6.6.2Bewoners
Van de inwoners van de afgesloten binnenstad stelt 31% dat de bereikbaarheid van de woning (de toegankelijkheid van de binnenstad) is verslechterd.
Van de inwoners van de afgesloten binnenstad stelt 31% dat de bereikbaarheid van de woning (de toegankelijkheid van de binnenstad) is verslechterd.
6.6.3Gemeente
De gemeente vindt dat de afsluiting is geslaagd en de doelen zijn bereikt. De leefbaarheid van het gebied is verbeterd (voor bewoners), het verblijfsklimaat voor de bezoekers is verbeterd en de toegankelijkheid voor brandweer, ambulance en politie is verbeterd.
De gemeente vindt dat de afsluiting is geslaagd en de doelen zijn bereikt. De leefbaarheid van het gebied is verbeterd (voor bewoners), het verblijfsklimaat voor de bezoekers is verbeterd en de toegankelijkheid voor brandweer, ambulance en politie is verbeterd.
6.7 Algemene conclusies en aanbevelingen voor de toekomst
De algemene conclusie van de evaluatie door de gemeente Enschede is dat de afsluiting van de Enschedese binnenstad positief is uitgepakt. De leefbaarheid voor bewoners en het verblijfsklimaat voor bezoekers zijn toegenomen. Tijdens de afsluiting bevindt zich nog slechts 20% van het aantal auto’s in het gebied, als men dat vergelijkt met de situatie vóór de afsluiting. Daarnaast heeft de afsluiting relatief weinig invloed gehad op het bezoekgedrag in de binnenstad. Het druktebeeld in de straten in het centrum is gelijk gebleven. Een negatief effect is dat het aantal foutparkeerders rondom het afgesloten gebied is toegenomen.
De algemene conclusie van de evaluatie door de gemeente Enschede is dat de afsluiting van de Enschedese binnenstad positief is uitgepakt. De leefbaarheid voor bewoners en het verblijfsklimaat voor bezoekers zijn toegenomen. Tijdens de afsluiting bevindt zich nog slechts 20% van het aantal auto’s in het gebied, als men dat vergelijkt met de situatie vóór de afsluiting. Daarnaast heeft de afsluiting relatief weinig invloed gehad op het bezoekgedrag in de binnenstad. Het druktebeeld in de straten in het centrum is gelijk gebleven. Een negatief effect is dat het aantal foutparkeerders rondom het afgesloten gebied is toegenomen.
| Bronvermelding Enschede |
|