Eisen aan een Programma van Eisen (PvE)

Vastleggen van recente normen
Normen, wetten en waarden schrijden voort in de tijd. Een ontwerpproces kan lang duren. Tijdens dat proces kunnen er normen zijn bijgekomen, zijn vervallen of zijn gewijzigd. Dat kan leiden tot misverstanden. Daarom wordt geadviseerd om in het PvE, in het voorlopig ontwerp, in het definitief ontwerp én in de bestekken naar de laatste versies van de normen, enzovoort te verwijzen. Dat kan door op te nemen dat alle – in de verschillende fases – vermelde normen, praktijkrichtlijnen, enzovoort op het moment van vaststelling van het PvE, het voorlopig ontwerp, het definitief ontwerp en de bestekken van toepassing zijn. Daarbij moet een uitzondering worden gemaakt voor die onderdelen waarvoor hogere eisen gelden.

Karakteristieken van de beoogde garage
Een verwijzing in het PvE naar tabel 26 zal al veel duidelijkheid geven over de beoogde kenmerken van de nieuwe garage. Het is echter goed om ook nog enkele specifieke kenmerken op te nemen, zoals de beoogde capaciteit (waaronder het aantal parkeervakken voor auto’s en eventueel de ruimte voor motoren, bromfietsen en fietsen) en het verwachte aankomst- en vertrekpatroon (zowel in tijd, als in aantallen auto’s).
Een en ander kan effect hebben op het aantal in- en uitritten en de noodzaak van wisselstroken. Het verwachte patroon kan ook van invloed zijn op het aantal betaalautomaten, het aantal en de breedte van voetgangersvoorzieningen (zoals trappen) en het aantal en de grootte van liften. Ook datgene wat niet gewenst is, moet worden vermeld. Denk daarbij aan de nadelen van een hellingbaangarage in verband met winkelwagens. Ook moet er worden nagedacht over wel of geen beheerdersloge en toiletvoorzieningen. Belangrijk zijn ook een goede visie ten aanzien van beheer en onderhoud en inzicht in de mate van duurzaamheid.

Randvoorwaarden
Als er van overheidswege – gemeente, kadaster, enzovoort – gegevens beschikbaar zijn die dienen als randvoorwaarde, dan moeten deze in het PvE worden vermeld. Dit kan bijvoorbeeld zijn een door de gemeente geautoriseerde kaart met de tijdens de bouw en daarna geldende ruimtelijke buitenbegrenzingen in het horizontale en in het verticale vlak, de relevante huidige en toekomstige peilmaten en het peil van het maaiveld.

Aandachtspunten
PvE algemeen en parkeergarage voor kort parkeren
Het is goed om alle eisen van het PvE op papier te zetten. Opgenomen kan onder meer worden:

• verwijzing naar NEN 2443 en de daarin opgenomen richtlijnen en dat de op het moment van aanbesteding van kracht zijnde richtlijnen gehanteerd moeten worden;
• maatvoering van de parkeervakken;
• breedte van parkeerwegen;
• parkeren onder een hoek;
• minimale vrije hoogte;
• het toe te passen hellingpercentage;
• het verlichtingsniveau;
• brandveiligheid;
• onderhoud en beheer (bijvoorbeeld gebouwenbeheersysteem).

Bij breedtematen van auto’s moet rekening worden gehouden met de autospiegels. Breedtematen worden vaak zonder spiegels opgegeven. Bij inparkeren – denk aan kolommen – en het openen van portieren spelen autospiegels wel een rol van belang.

Aanbevolen wordt om rekening te houden met een plek voor winkelwagens in een parkeergarage nabij een supermarkt.

Een garage die aan NEN 2443 voldoet, hoeft geen goede garage te zijn. Bij de breedte van een vak noemt NEN 2443 maten van 2,25 m tot en met 2,50 m. De maat van 2,25 m – genoemd voor een stallinggarage – is te laag.

Aandachtspunten PvE stallinggarage
Bij het ontwerpen van stallinggarages voor bewoners gaat relatief veel mis. Zeker bij een combinatie van woningen boven een garage is de garage vaak een onderdeel dat als laatste wordt ontworpen. Het ontwerp krijgt dan relatief weinig aandacht, met als gevolg bijvoorbeeld te steile hellingbanen en te krappe bochten zonder bochtverbredingen. Ook onderstaande punten kunnen voorkomen:

• Voetgangerstoegang via de hellingbaan.
• De toegang naar de fietsenstalling en bergingen alleen via de hellingbaan voor auto’s en door de autogarage.
• Kolommen op de grens van parkeervakken, naast deuren van de auto of langs de rand van de parkeerweg.
• Bij de breedte van parkeerplaatsen naast wanden en kolommen is geen rekening gehouden met de breedtetoeslagen conform NEN 2443.
• Te smalle vakken. Aantal te verkopen/verhuren vakken heeft prioriteit gekregen boven manoeuvreerruimte.
• Voor een auto onbereikbare parkeerplaatsen aan het einde van een rechtstand (doodlopende parkeerweg).
• Niet nagegaan is hoe bij het in- en uitrijden met de auto de parkeerkaart aan een kaartlezer kan worden aangeboden.
• Een horizontale opstelplaats buiten de rijbaan bovenaan de hellingbaan.
• Slecht uitzicht op kruisende voetgangers bij de overgang van de hellingbaan naar de openbare weg.

Bij een stallinggarage voor bewoners moeten de ontstane problemen niet worden onderschat. Bewoners hebben gedacht op basis van de tekening een goede parkeerplaats te hebben gekocht of gehuurd. Breedte en lengte van een parkeervak zeggen hen vaak niets. Laat staan het hellingpercentage, de bochtstralen en de benodigde ruimte om in de vakken te komen. Als het pand bewoond wordt, beginnen de praktijkervaringen en dan gaat men zich in de materie verdiepen. Bij vele vergaderingen van ‘Verenigingen van Eigenaren’ staat het parkeerprobleem regelmatig op de agenda.