GOW binnen de bebouwde kom
De gebiedsontsluitingsweg binnen de bebouwde kom (GOW-bibeko) heeft de gemengde functie uitwisselen en stromen. Dit type weg komt in Nederland voor met een maximumsnelheid van 50 en 70 km/h.
Figuur 12. Ideale inrichting gebiedsontsluitingsweg binnen de bebouwde kom (50 km/h)
A Verharding
Gesloten verharding.
Gesloten verharding.
B Fysieke rijrichtingscheiding
Bij 2x1 rijstrook of meer met fysieke rijrichting-scheiding en bij 2 x 2 of meer een deelstreep tussen de rijstroken.
Bij 2x1 rijstrook of meer met fysieke rijrichting-scheiding en bij 2 x 2 of meer een deelstreep tussen de rijstroken.
C Lengtemarkering
In de ideale situatie zijn opsluitbanden aanwezig.
In de ideale situatie zijn opsluitbanden aanwezig.
D Openbare verlichting
Openbare verlichting is aanwezig.
Openbare verlichting is aanwezig.
E Voorzieningen landbouwverkeer
Geen aparte voorzieningen.
Geen aparte voorzieningen.
F Oversteken langzaam verkeer op wegvakken
Langzaam verkeer steekt niet (gelijkvloers) over op wegvakken. Oversteken vindt (geconcentreerd) plaats bij kruispunten of ongelijkvloers
Langzaam verkeer steekt niet (gelijkvloers) over op wegvakken. Oversteken vindt (geconcentreerd) plaats bij kruispunten of ongelijkvloers
G Erfaansluitingen op de rijbaan
Erfaansluitingen zijn niet aanwezig op de rijbaan
H Menging verkeerssoorten Erfaansluitingen zijn niet aanwezig op de rijbaan
Landbouw- en bromfietsverkeer zijn toegestaan op de hoofdrijbaan bij GOW-bibeko 50 km/h.
I Fietsvoorzieningen
Fietsen op een bij voorkeur rode vrijliggende fietsvoorziening en er is een trottoir aanwezig.
Fietsen op een bij voorkeur rode vrijliggende fietsvoorziening en er is een trottoir aanwezig.
K Obstakelafstand
Noodzakelijke obstakelafstand is aanwezig.
Noodzakelijke obstakelafstand is aanwezig.
L Ov-haltes (bus/tram)
Halteren in aanliggende haltekommen.
Halteren in aanliggende haltekommen.
N Horizontaal en verticaal alignement
Ontwerpsnelheid is 50 km/h.
Ontwerpsnelheid is 50 km/h.
Q Helling talud
Als naast de weg een talud of sloot ligt, dan moet deze voldoen aan een veilige hellinghoek.
Als naast de weg een talud of sloot ligt, dan moet deze voldoen aan een veilige hellinghoek.
Er zijn voor de GOW-bibeko (50 km/h) met een ideale inrichting geen richtlijnen voorgeschreven met betrekking tot de basiskenmerken J , O , P , R en S.
Figuur 13. Minimale inrichting gebiedsontsluitingsweg binnen de bebouwde kom (50 km/h)
A Verharding
Gesloten of open.
Gesloten of open.
B Fysieke rijrichtingscheiding – C Lengtemarkering
Eén rijbaan met rijrichtingscheiding in de vorm van ononderbroken asmarkering en geen kantmarkering.
Eén rijbaan met rijrichtingscheiding in de vorm van ononderbroken asmarkering en geen kantmarkering.
D Openbare verlichting
Openbare verlichting is aanwezig.
Openbare verlichting is aanwezig.
E Voorzieningen landbouwverkeer
Geen aparte voorzieningen.
Geen aparte voorzieningen.
F Oversteken langzaam verkeer op wegvakken
Langzaam verkeer mag (gelijkvloers) oversteken op wegvakken.2
Langzaam verkeer mag (gelijkvloers) oversteken op wegvakken.2
G Erfaansluitingen op de rijbaan
Erfaansluitingen mogen aanwezig zijn op de rijbaan.3
Erfaansluitingen mogen aanwezig zijn op de rijbaan.3
H Menging verkeerssoorten
Landbouwverkeer en bromfietsverkeer zijn aanwezig op de hoofdrijbaan. Er is een trottoir aanwezig.
Landbouwverkeer en bromfietsverkeer zijn aanwezig op de hoofdrijbaan. Er is een trottoir aanwezig.
I Fietsvoorzieningen
Fietsvoorzieningen zijn minimaal als (rode) fietsstroken aanwezig.4
Fietsvoorzieningen zijn minimaal als (rode) fietsstroken aanwezig.4
K Obstakelafstand
Voldoende obstakelafstand is aanwezig.
Voldoende obstakelafstand is aanwezig.
L Ov-haltes (bus/tram)
Halteren mag op de rijbaan, echter niet op de fietsstroken.
Halteren mag op de rijbaan, echter niet op de fietsstroken.
M Parkeren
Niet parkeren op de rijbaan, wel in langs-parkeervakken.4
Niet parkeren op de rijbaan, wel in langs-parkeervakken.4
N Horizontaal en verticaal alignement
Ontwerpsnelheid is 50 km/h.
Q Helling talud Ontwerpsnelheid is 50 km/h.
Als naast de weg een talud of sloot ligt, dan moet deze voldoen aan een veilige hellinghoek.
Compenserende maatregelen
- Bij gras aan de rechterzijde is er geen kantmarkering, tenzij gevaar/talud/geen verlichting.
- Als (gelijkvloers) op wegvakken wordt overgestoken, dan moet daarvoor een voorziening worden getroffen (bijvoorbeeld zebrapad op een plateau of midden-eiland zodat in twee fasen kan worden overgestoken).
- Erfaansluitingen moeten attentieverhogend worden vormgegeven, de asmarkering moet lokaal worden onderbroken.
- Alleen langsparkeren is op een GOW-bibeko toegestaan. Langsparkeervakken moeten een extra breedte hebben (uitstappen op rijbaan). De combinatie van fietsstrook (langs) en haaks of onder 45°/60° parkeren (dwars) is niet veilig bij 50 km/h.
Een maatregel die de situatie met langs-parkeren kan verbeteren, is een schrik-strook tussen de fietsstrook en de parkeerstrook. Beter is een vrijliggend fietspad aan de rechterzijde van de parkeerstrook.
Er zijn voor de GOW-bibeko (50 km/h) met een minimale inrichting geen richtlijnen voorgeschreven met betrekking tot de basiskenmerken J , O , P , R en S.
Inrichting gebiedsontsluitingsweg binnen de bebouwde kom (70 km/h)
Voor een gebiedsontsluitingsweg met een maximumsnelheid van 70 km/h geldt dat mogelijk niet aan alle basiseisen kan worden voldaan. Met name de herkenbaarheid, basis eis 1, is moeilijk te realiseren in vergelijking met een gebiedsontsluitingsweg met een snelheid van 50 km/h. Daarnaast is de relatie met de omgeving klein (basiseis 6). De eisen die bij basiseisen 2, 3, 4 en 5 van toepassing zijn, gelden bij deze maximumsnelheid nog sterker dan bij 50 km/h.
De ideale inrichting lijkt op die in figuur 12 waarbij bij 70 km/h aan de volgende inrichtingseisen moet worden voldaan:
A Verharding
Gesloten verharding.
Gesloten verharding.
B Fysieke rijrichtingscheiding
2x1 rijstrook of meer met fysieke rijrichtingscheiding.
2x1 rijstrook of meer met fysieke rijrichtingscheiding.
C Lengtemarkering
Aan de linkerzijde van de rijbaan een ononderbroken lijn en bij 2x2 rijstroken of meer een deelstreep tussen de rijstroken. Aan de rechterzijde van de rijbaan bij voorkeur opsluitbanden. Als aan de rechterzijde een berm met gras aanwezig is, dan een onderbroken kantlijn.
Aan de linkerzijde van de rijbaan een ononderbroken lijn en bij 2x2 rijstroken of meer een deelstreep tussen de rijstroken. Aan de rechterzijde van de rijbaan bij voorkeur opsluitbanden. Als aan de rechterzijde een berm met gras aanwezig is, dan een onderbroken kantlijn.
D Openbare verlichting
Openbare verlichting is aanwezig.
Openbare verlichting is aanwezig.
E Voorzieningen landbouwverkeer
Geen landbouwverkeer.
Geen landbouwverkeer.
F Oversteken langzaam verkeer op wegvakken
Langzaam verkeer steekt niet (gelijkvloers) over op wegvakken. Oversteken vindt (geconcentreerd) plaats bij kruispunten die geregeld zijn met verkeerslichten of een (turbo)rotonde.
Langzaam verkeer steekt niet (gelijkvloers) over op wegvakken. Oversteken vindt (geconcentreerd) plaats bij kruispunten die geregeld zijn met verkeerslichten of een (turbo)rotonde.
G Erfaansluitingen op de rijbaan
Erfaansluitingen zijn niet aanwezig op de rijbaan.
Erfaansluitingen zijn niet aanwezig op de rijbaan.
H Menging verkeerssoorten – I Fietsvoorzieningen
Fietsen en bromfietsen rijden op een vrijliggende voorziening (parallelweg of fiets/brom-fietspad). Er is geen aanliggend trottoir aanwezig.
Fietsen en bromfietsen rijden op een vrijliggende voorziening (parallelweg of fiets/brom-fietspad). Er is geen aanliggend trottoir aanwezig.
K Obstakelafstand
Noodzakelijke obstakelafstand is aanwezig.
Noodzakelijke obstakelafstand is aanwezig.
L Ov-haltes (bus/tram)
Openbaar vervoer haltert niet op de rijbaan.
Openbaar vervoer haltert niet op de rijbaan.
M Parkeren
Niet parkeren op en/of langs de rijbaan.
Niet parkeren op en/of langs de rijbaan.
N Horizontaal en verticaal alignement
Ontwerpsnelheid is 70 km/h.
Ontwerpsnelheid is 70 km/h.
Q Helling talud
Als naast de weg een talud of sloot ligt, dan moet deze voldoen aan een veilige hellinghoek.
Als naast de weg een talud of sloot ligt, dan moet deze voldoen aan een veilige hellinghoek.
Aanvullend geldt dat er nimmer erftoegangswegen aansluiten op een GOW-bibeko 70 km/h. Er zijn dus alleen kruispunten met gebiedsontsluitingswegen en ongelijkvloerse kruisingen met erftoegangswegen en solitaire fiets- en/of voetgangersvoorzieningen.
Gebiedsontsluitingsweg binnen de bebouwde kom
Uit tabel 5 blijkt dat de wegcategorieën bij een groot aantal omgevingsinvloeden goed passen. Zo wordt de keuze voor een snelheidslimiet (50 of 70 km/h) meestal al gemaakt op basis van de beschikbare ruimte en de omgevingsactiviteiten. De normale limiet van 50 km/h is nodig om de veiligheid te kunnen waarborgen. Indien niet alle basiskenmerken in het dwarsprofiel gerealiseerd kunnen worden, door bijvoorbeeld een beperkte fysieke ruimte, dan dienen compenserende maatregelen te worden toegepast óf de toegekende wegcategorie dient te worden heroverwogen: geen gebiedsontsluitingsweg maar erftoegangsweg met bijbehorende inrichting. Ook kan nagegaan worden of de fiets-, bus- of vrachtwagenroute verlegd kan worden naar een andere route (inclusief juridische maatregelen weren voertuigcategorie). Compenserende maatregelen dienen om de moeilijk of onmogelijk te realiseren gewenste inrichting, toch voldoende veilig te laten functioneren voor de beoogde gebruikers. Dit heeft sterke relatie met maatregelen voor een veilige snelheid en geloofwaardige snelheidslimiet (VSGS). Voorbeelden van compenserende maatregelen zijn: aanleg fysieke snelheidsremmers, parkeren opheffen, aanleg parallelweg, smallere rijstroken om toch het fietspad te kunnen realiseren, het toepassen van fietsstroken. Een andere maatregel is het verlagen van de snelheidslimiet.
Bij voldoende fysieke ruimte én afwezigheid van op de weg uitstralende omgevingsactiviteiten (die het stromen op wegvakken belemmeren) bestaat de mogelijkheid om een limiet van 70 km/h in te stellen.