Motorrijder
Motorrijders zijn kwetsbare verkeersdeelnemers. Net als automobilisten kunnen zij met hoge snelheden rijden. Zij zijn echter veel minder goed beschermd. Bij een ongeval heeft een motorrijder een relatief grote kans op ernstig letsel of een dodelijke afloop. Dit wordt mede veroorzaakt door de hoge rijsnelheden die een motorfiets haalt. Door de relatief hoge rijsnelheden is de motorrijder minder ontwijkvaardig dan een voetganger, fietser of bromfietser. De ontwijkvaardigheid van een motorrijder is wel beter dan die van een auto [77].
Bijna de helft van de motorfietsslachtoffers valt bij ongevallen op het onderliggend wegennet buiten de bebouwde kom. In verhouding tot autoinzittenden, vallen er onder motorrijders meer slachtoffers binnen de bebouwde kom en minder op auto(snel)wegen. Het totaal aantal doden of ernstig gewonden onder motorrijders is het hoogst onder mannen in de leeftijd van 30 tot 39 jaar. Sportieve motoren hebben een hoger ongevalsrisico dan andere typen, wat waarschijnlijk te maken heeft met de kenmerken en rijstijl van hun berijders [101]. De belangrijkste oorzaken van motorfietsongevallen zijn verlies van macht over het stuur en voorrangsfouten op kruispunten, naar verhouding vaak omdat een automobilist de motor niet heeft opgemerkt. De eenzijdige ongevallen vinden vooral plaats op wegvakken [101].
De belangrijkste risicofactoren voor motorrijders zijn:
- de hoeveelheid verkeer;
- de snelheid van het verkeer;
- het alignement;
- de aanwezigheid van een geleiderail;
- de aanwezigheid van een vluchtstrook;
- de verhardingssoort en de staat van de verharding;
- de markering;
- de aanwezigheid van snelheidsremmende voorzieningen;
- verkeersmeubilair en de afstand tot, en stijfheid en vorm van, obstakels.
Knelpunten in de vormgeving zijn smalle stroken en een verhoogde rand op rotondes. In de bermen gaat het om geleiderails, de plaatsing van wegmeubilair in de buitenbocht, wegmeubilair en obstakels naast de berm (te veel, te scherp, te hard).
Wat de verharding betreft, is voor de motorrijder van belang dat er aandacht is voor de volgende aspecten: stroefheid van het wegdek (vooral bij wegwerkzaamheden en op kritieke locaties zoals bochten), vasthouden van water op het wegdek, spoorvorming, reparatienaden in de lengterichting, lange hobbels of een kuil in de bocht en hechtingsarme plekken. Winterse omstandigheden, split en zand op de weg zijn zeer risicovol. Goed onderhoud is voor de veiligheid van de motorrijder van groot belang [77, 101].
Verbetering van de veiligheid van motorrijders richt zich zowel op infrastructurele maatregelen als op educatie en opleiding. Hierbij gaat het om het trainen en bewust maken van de gevaren van motorrijden, zowel bij motorrijders zelf als bij automobilisten. Vanwege de eigenschappen van de motorfiets, zal het ongeval en letselrisico daarbij echter altijd hoger liggen dan bij een personenauto [101].
Het actieve deel van de motorrijders is het hoogst onder de leeftijdscategorieën 25 tot en met 34 en 35 tot en met 54 jaar [65, 101]. In de leeftijdscategorie 35 tot en met 54 jaar en in de leeftijdscategorie 55 tot en met 64 jaar blijft het aandeel actieve motorrijders de laatste jaren stabiel. In de leeftijdscategorie 18 tot en met 24 jaar neemt dit aandeel af. Motorrijders zijn voornamelijk mannen. Het percentage mannen dat actief motor rijdt, schommelt de afgelopen jaren tussen de 11% en 12%. Het percentage vrouwen dat motor rijdt, is al jaren stabiel rond 2% [65].
Sommige onderwerpen die voor motorrijders van belang zijn, zijn dat ook voor automobilisten. Voor de volgende onderwerpen wordt daarom verwezen naar hoofdstuk 25 over de automobilist:
- ooghoogte, zicht, kijkgedrag en beperkingen (paragraaf 25.4);
- informatie en afleiding (paragraaf 25.6).
Onderwerpen die specifiek zijn voor motorrijders, staan hierna beschreven.