Oprijdend verkeer maatgevend voor afrijtijd

In de praktijk komt het regelmatig voor dat een oprijdend voertuig maatgevend is voor het afrijden. Als hiermee bij het berekenen van ontruimingstijden geen rekening wordt gehouden, kan een veiligheidsprobleem ontstaan. Deze situatie doet zich voor bij langzame weggebruikers, zoals fietsers of zwaar vrachtverkeer, op lange oversteken in combinatie met korte groen- en geeltijden. Deze situaties kunnen ernstige gevolgen hebben (vanwege de kwetsbaarheid van fietsers en de massa van vrachtverkeer).

Fietsverkeer
In figuur 8is deze situatie geïllustreerd met een traag oprijdende fietser (lengte 2 meter) die na een reactietijd van 2 seconden met 0,5 m/s2 optrekt tot 3 m/s. Deze fietser wordt door een afrijdende fietser die na een groen- en geeltijd van in totaal 6 seconden de stopstreep passeert, al op 10 meter ingehaald. Vanaf dat moment geldt dus dat de oprijdende fietser maatgevend is voor het afrijden.​

Vrachtverkeer
Eenzelfde situatie doet zich voor bij traag optrekkende vrachtwagens. In figuur 9 is deze situatie geïllustreerd met een traag oprijdende vrachtwagen (lengte 18 meter) die na een reactietijd van 2 seconden met 1 m/s2 optrekt tot 20 m/s. Deze vrachtwagen wordt door een afrijdende personenauto (lengte 6 meter, afrijsnelheid 15 m/s) die na een groen- en geeltijd van in totaal 8 seconden de stopstreep passeert, al binnen 5 meter ingehaald. Vanaf dat moment geldt dus dat de vanuit stilstand oprijdende vrachtwagen maatgevend is voor het afrijden.

Door het ophogen van de groen- en geeltijd met 2 seconden verschuift het punt waarop de oprijdende vrachtwagen maatgevend wordt naar 54 meter. Bij een verhoging van 1 seconde verschuift het punt naar 20 meter.

Maatregelen
Op rijstroken waar een relevant aandeel langzame fietsers of vrachtauto’s rijdt, kunnen de parameterwaarden voor afrijdend verkeer worden aangepast. Een andere maatregel is het verhogen van de groentijd zodat deze voldoende lang is. De gekozen verhoging is afhankelijk van de afrijafstanden op het kruispunt en van de reactietijden van weggebruikers. Wanneer deze situatie op een signaalgroep slechts incidenteel voorkomt, is het op signaalgroepen voor gemotoriseerd verkeer ook mogelijk dit op te vangen via het langer verlengen op de koplus (de detectiebewaking en maatregelen bij detectiestoring moeten dan wel voorzien in een veilige afhandeling bij storing van de koplus). Voor fietsers is dit niet wenselijk omdat fietsers moeilijker te detecteren zijn.

In figuur 10 (fietsers) en 11 (gemotoriseerd verkeer) is grafisch weergegeven welke groen- en geeltijd gekozen moet worden. De lijnen zijn gebaseerd op de uitgangspunten uit de voorgaande paragrafen.

Uit figuur 10 blijkt bijvoorbeeld dat het totaal van de groen- en geeltijd bij een afrijafstand voor fietsers van 40 meter en een reactietijd van 2 seconden 8,5 seconden moet zijn.

Uit figuur 11blijkt bijvoorbeeld dat het totaal van de groen- en geeltijd bij een afrijafstand voor vrachtverkeer van 50 meter en een reactietijd van 1 seconde 9 seconden moet zijn.