Inleiding
Door bevolkingsgroei, economische ontwikkeling en verstedelijking is er in de komende jaren een groende behoefte aan nieuwe woningen, kantoren en infrastructuur en moet er geïnvesteerd worden in de vervanging van bestaande bouw en infrastructuur. Deze bouwopgave zal leiden tot meer bouwverkeer en kan botsen met andere uitdagingen rond bereikbaarheid, duurzaamheid en leefbaarheid, zeker in stedelijk gebied.
Opdrachtnemer, Opdrachtgever en overheden (‘de bouwketen’) zullen gezamenlijk in de komende jaren deze uitdagingen moeten oppakken en zoeken naar oplossingen. Een van de oplossingen daarin kan het inzetten van slimme en duurzame bouwlogistiek zijn. Diverse ‘koplopers’ hebben de afgelopen jaren in pilots laten zien dat dit kan leiden tot een efficiënter bouwproces, minder verkeersbewegingen en minder uitstoot.
Kader 1: Definitie slimme en duurzame bouwlogistiek
Bouwlogistiek heeft traditioneel een aantal specifieke kenmerken; het gaat onder andere vaak om zware en grote materialen, veel van het werk vindt buiten plaats, de planning is aan veel factoren onderhevig en verandert vaak; veel materialen komen onbewerkt samen op een locatie, de bouwplaats; materialen variëren per project en zijn zelden standaard.
Duurzame en slimme Bouwlogistiek is het geheel van maatregelen om het juiste materieel, de juiste materialen en het juiste personeel met de juiste kwaliteit, op het juiste moment, van en naar de juiste bouwplaats te krijgen tegen minimale kosten en met zo min mogelijk overlast voor de omgeving.
Duurzame en Slimme bouwlogistiek, waarbij ketenlogistieke samenwerking van belang is, rendeert daardoor zowel economisch als maatschappelijk beter. Het leidt tot lagere directe en indirecte kosten, snellere doorlooptijden, verbeterde productiviteit en inzet van mensen en middelen. Maatschappelijk leidt het tot minder schade aan infrastructuur en (verkeers-) hinder voor de omgeving, minder uitstoot, vervuiling en verspilling.
[ link ]
Figuur 1.1. Bouwlogistiek (Bron: Gemeente Rotterdam)
Doel en doelgroep van deze publicatie
De voordelen van slimme en duurzame bouwlogistiek lijken evident maar tot nu toe is er bij overheden en in de bouwketen nog weinig aandacht voor slimme bouwlogistiek en te weinig kennis over de mogelijkheden om deze te stimuleren. Het doel van deze CROW-publicatie, die voortvloeit uit de in 2017 gesloten Green Deal Duurzame Logistiek in de Bouw1)https://www.greendeals.nl/green-deals/duurzame-logistiek-de-bouw, is dan ook het stimuleren van de inzet van slimme en duurzame bouwlogistiek door het geven van een set aan maatregelen die daarvoor ingezet kunnen worden.
De publicatie richt zich op de volgende doelgroepen:
Opdrachtgevers van bouwprojecten : Opdrachtgevers, zowel publiek als privaat, kunnen zelf maatregelen nemen om verkeershinder te reduceren en/of de opdrachtnemer verplichten dergelijke maatregelen te nemen.
Publieke partijen : de partij, doorgaans een gemeente, provincie, waterschap of wegbeheerder, die de wet- en regelgeving opstelt waarbinnen bouwprojecten plaatsvinden, de vergunning voor het betreffende bouwproject verleent en controleert of de werkzaamheden conform de eisen vanuit vergunning en wet- regelgeving worden uitgevoerd. Publieke partijen kunnen eisen stellen aan bouwprojecten die effect hebben op bouwlogistieke processen.
Hoewel uiteraard ook de bouwbedrijven, de opdrachtnemers, een rol spelen in slimme en duurzame bouwlogistiek is ervoor gekozen om deze publicatie met name te richten op de genoemde twee doelgroepen. Deze publicatie brengt inzichten samen uit diverse publicaties en onderzoeksresultaten van de afgelopen jaren2)Bijlage 3 geeft een overzicht van de bronnen die gebruikt zijn en/of interessant verdiepingsmateriaal zijn. en kennis van experts op bouwlogistiek3)In Bijlage 4 de samenstelling van de CROW-expertgroep Duurzame Logistiek in de Bouw.
Leeswijzer
Hoofdstuk 1 gaat nader in op de opgave die er ligt rond bouwlogistiek en trends die daarin een rol spelen. Hoofdstuk 2 geeft vervolgens een beschrijving van wat ‘state of the art’ bouwlogistiek is. De kern van deze publicatie, hoofdstuk 3, beschrijft de instrumenten die opdrachtgevers of publieke partijen tot hun beschikking hebben met betrekking tot bouwlogistiek en geeft ook handvatten om deze instrumenten concreet in te vullen. De publicatie sluit af met een aantal eerste stappen die gezet kunnen worden en een uitgebreide literatuurlijst die gebruikt kan worden voor een verdere verdieping op dit thema.