Openbaar vervoer
Het reguliere openbaar vervoer (trein, bus, tram, metro) kan bij sommige evenementen een belangrijke rol vervullen in de afwikkeling van de bezoekersstromen. De mogelijkheden voor het benutten van regulier openbaar vervoer zijn uiteraard afhankelijk van de aanwezigheid van stations en haltes in de nabijheid van de evenementenlocatie. Voor evenementen op een per openbaar vervoer onbereikbare locatie is de inzet van georganiseerd busvervoer een optie (zie paragraaf 3.1.7).
Wanneer is het reguliere openbaar vervoer bruikbaar bij evenementen?
Om te bepalen welke rol het regulier openbaar vervoer kan spelen in de afwikkeling van het evenementenverkeer moet naar het volgende gekeken worden:
- Het vervoersaanbod: beschikt het openbaar vervoer over voldoende vrije capaciteit voor de afwikkeling van de stroom bezoekers vanuit de herkomstgebieden en op de tijdstippen dat daar vanuit het evenement behoefte aan bestaat? De mobiliteitsanalyse zal hier antwoord op moeten geven.
- Stations, haltes of ov-knopen: liggen deze op een voor het evenement gunstige locatie en/of is het natransport goed te regelen? Kent het station, de halte of de ov-knoop zelf voldoende verwerkingscapaciteit? Het beantwoorden van deze vraag is maatwerk.
Organisatie van het openbaar vervoer
De voor het evenement verantwoordelijke organisator zal het gebruik van het openbaar vervoer moeten afstemmen met vervoerders en concessiehouder. Uitvoering van het openbaar vervoer in Nederland is geen overheidstaak; die ligt bij private vervoerders. Wel is de overheid (Rijk + Provincie) concessiehouder voor deze vervoerders waarbij ze de vervoerskosten deels subsidiëren. In sommige concessiegebieden is de vervoerder opbrengstverantwoordelijk. Dan is er een sterke prikkel ingebouwd dat de vervoerder zelf ook extra geld gaat verdienen, bijvoorbeeld door meer reizigers. In andere regio’s is de overheid opbrengstverantwoordelijke en rijdt de vervoerder vooral de bussen of trams heen en weer. Voor de evenementen is dit verschil belangrijk omdat het bepaalt met wie ze afspraken moeten maken over welke ov-maatregelen.
Kaartjes
Om van het openbaar vervoer gebruik te kunnen maken, dienen de reizigers normaal gesproken te beschikken over een OV-Chipkaart. Deze kaart maakt het mogelijk met in- en uitchecken zonder veel tijdverlies de kosten van een reis te verrekenen. Vooral bij evenementen is die snelheid bij instappen van belang. Het is meestal ook mogelijk losse kaartjes te kopen, maar alleen tegen meerkosten en bij aanschaf bij de chaufeur betekent dit vaak fors oponthoud. Het is ook mogelijk aparte kaartjes te verkopen, gekoppeld aan het evenement. Het handigste is de situatie waarbij deze al vooraf aangeschaft kunnen worden.
Maatregelen
Extra maatregelen rond openbaar vervoer zijn niet vanzelfsprekend; het bieden van nieuwe vormen van openbaar vervoer ten behoeve van een evenement is vrijwel nooit een optie. De doorlooptijd van nieuwe ov-concessies of van nieuwe ov-infrastructuur maakt dit alleen bij de allergrootste evenementen mogelijk (bijvoorbeeld de Olympische Spelen of het EK Voetbal). De volgende ov-deelmaatregelen kunnen wel nuttig zijn bij evenementen:
- Communicatie over de mogelijkheden die het openbaar vervoer biedt; niet alle bezoekers zullen bekend zijn met dienstregelingen en OV-Chipkaarten.
- Combi-tickets ov-evenement: bij aankoop van een ticket voor het evenement is een ov- kaartje direct inbegrepen of via hetzelfde kanaal mee te bestellen.
- Extra halte(s): het inrichten van al dan niet tijdelijke evenementhaltes vergemakkelijkt de aan- en afvoer van grote groepen mensen en maakt het mogelijk dat het openbaar vervoer dichter bij het evenement halteert.
- Versterkingsritten (bus) of het inzetten van extra capaciteit (trein): bij evenementen met grote hoeveelheden ov-bezoekers kan het openbaar vervoer capaciteitsproblemen krijgen. Binnen de bestaande lijnvoering is dit meestal wel op te vangen met het tijdelijk bieden van extra capaciteit. De prijs is mede afhankelijk van de garantie die kan worden gegeven dat die capaciteit ook benut wordt met extra betalende passagiers.
- Extra laatste ritten: Vooral bij evenementen met late eindtijden, is het van belang te bekijken of na afloop extra ritten wenselijk en mogelijk zijn.
- Doorstromingsmaatregelen openbaar vervoer: het reguliere openbaar vervoer kan tijdens de duur van het evenement in het gedrang komen vanwege omleidingen of het extra verkeersaanbod. In overleg met de vervoerder kan dan gekozen worden voor maatregelen zoals het instellen van alternatieve routes.