Parkeren

Als de bestaande parkeeraccommodatie het verwachte aanbod aan auto’s van bezoekers of deelnemers niet kan accommoderen, dienen parkeermanagementmaatregelen om het parkeren in goede banen te leiden. Het gaat daarbij doorgaans primair om de personenauto’s van bezoekers of deelnemers, maar ook om bijvoorbeeld voertuigen van de organisatie, pendelbussen, georgansieerd busvervoer en taxi’s.

Parkeermaatregelen zijn ook een krachtig instrument om het autoverkeer te sturen (mits er goede alternatieve vervoermogelijkheden beschikbaar zijn). Auto’s kunnen met fysieke maatregelen en/of parkeerverboden van locaties worden geweerd en het autoverkeer zal in volume kunnen afnemen als bijvoorbeeld voor de parkeerplaatsen moet worden betaald. Zowel sturen met geld als met juridische middelen is dus mogelijk. Ook kan parkeermanagement ingezet worden als er behoefte is aan een verduurzaming van het evenement.

Parkeren kent een sterk waterbedeffect: als parkeren op één plaats moeilijk wordt gemaakt, zoekt de automobilist een plek elders. Het zal van de situatie afhangen of dit erg is en zo ja, wat er aan kan worden gedaan. Een analyse van de parkeerbehoefte enerzijds en de beschikbare parkeercapaciteit anderzijds en het vaststellen van de meest effectieve maatregelen, maken onderdeel uit van het bepalen van het parkeerbeleid.

Organiseren van parkeermaatregelen

Het parkeren is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de organisator. Voor parkeerplaatsen op de openbare weg zal echter de samenwerking met de betrokken wegbeheerder moeten worden gezocht. Deze kan zonodig verkeersmaatregelen nemen om het parkeren te faciliteren (veel betaalde parkeerplaatsen vallen onder het belastingregime). Parkeerplaatsen op privéterrein (bijvoorbeeld een weiland, bij een bedrijf of op het festivalterrein), vallen onder de verantwoordelijkheid van de desbetreffende eigenaar. Met deze eigenaar zullen eventueel privaatrechtelijke afspraken moeten worden gemaakt. Maar voor de aan- en afvoerroute van het parkeerterrein is ook hier afstemming met de betrokken wegbeheerder(s) nodig.

Waarom parkeermaatregelen?

De bezoekers die met de auto komen, hebben een parkeerplaats nodig. (Dit geldt in mindere mate voor bezoekers die worden afgezet en meteen weer doorrijden (kiss en ride)). In principe is het de eigen verantwoordelijkheid van de bezoeker om die parkeerplaats te vinden. Goede ondersteuning hierbij middels (statische en dynamische) parkeergeleiding is echter in de meeste gevallen onmisbaar om een chaos te voorkomen.

Aanvullende parkeermaatregelen zijn nodig:

Als er overlast dreigt te ontstaan in de omgeving (parkeren plus zoekverkeer).
Als ernstige capaciteitsproblemen dreigen (fysiek te weinig parkeerplaatsen voor een goed functionerend evenement).
Als het evenement een restrictief autobeleid wil voeren, bijvoorbeeld in het kader van de verduurzaming.

Bij evenementen gaat het niet alleen om het faciliteren van parkeren met personenauto’s. Logistiek verkeer is voor het evenement fundamenteel en de betrokken voertuigen dienen soms in de buurt van het evenement te worden geparkeerd. Maar vaak is het mogelijk om deze voertuigen, tussen het lossen en laden in, op afstand te parkeren. Op afstand parkeren is vaak ook mogelijk voor de auto’s van de organisatoren.

De doelen van parkeermaatregelen

Parkeermaatregelen kunnen op verschillende manieren bijdragen aan een goed verloop van het evenement:

Op tijd zijn. De bezoekers of deelnemers van het evenement zullen tijdig een parkeerplek moeten vinden om te voorkomen dat ze te laat komen.
Speciale groepen. Parkeermaatregelen zullen er ook toe moeten leiden dat speciale groepen ook goed het evenement kunnen bereiken (bijvoorbeeld mensen van de organisatie of gehandicapten). Deze parkeerplaatsen hebben vaak speciale afmetingen of speciale locaties en vergen speciale verwijzingen.
Voorkomen overlast. Auto’s moeten alleen daar worden geparkeerd waar geen overlast ontstaat voor de doorstroming of voor de bereikbaarheid door hulpdiensten. In- en uitparkerende auto’s blokkeren vaak langere tijd het rijdende autoverkeer, hetzelfde geldt voor langzaam rijdende auto’s op zoek naar een vrije parkeerplek. Geparkeerde auto’s kunnen ook voor veel overlast zorgen in de omringende wijken en daarmee het draagvlak voor het evenement aantasten.
Invloed op fiets en voetgangersverkeer. Het openstellen van parkeerterreinen mag geen grote gevolgen hebben voor loop- en fietsroutes rond het evenement.
Parkeerruimte als buffer. Op het parkeerterrein zelf kunnen zich opstoppingen voordoen bij het aankomen en wegrijden van de auto’s. Maar soms zijn die opstoppingen nuttig en dempen ze de uitstroom op de openbare weg en beïnvloeden spreiding (zie paragraaf 3.1.2).
Als sturend instrument. Parkeermaatregelen zijn tot slot een krachtig instrument om de hoeveelheid autoverkeer rond het evenement te sturen (mits er goede en voldoende alternatieve vervoer en/of parkeermogelijheden aanwezig zijn: ‘waterbedeffect’).

Duurzaamheid

Het beïnvloeden van de parkeervraag kan een instrument zijn in het verduurzamen van een evenement. De mogelijkheden daartoe zijn mede afhankelijk van de omgeving waar een evenement plaatsheeft. Een gebied met weinig en betaalde parkeerplaatsen kent een veel lagere parkeervraag dan een gebied ver van de stad waarbij de meeste bezoekers met de auto zullen komen. Goede communicatie daarover is essentieel. Bij parkeermaatregelen zal een balans gevonden moeten worden tussen de eisen van een goed functionerend evenement met tevreden bezoekers, de financiële mogelijkheden om capaciteit bij te huren en de behoefte om de hoeveelheid auto’s rond het evenement te beheersen.

Parkeren als bron van extra opstoppingen

Problemen rond het autoverkeer bij het evenement zijn meestal direct verbonden met het parkeren. Enkele voorbeelden illustreren dit:

In- of uitparkerende auto’s langs een weg blokkeren tijdelijk de doorstroming van de andere auto’s. Zeker bij een evenement dat op tijd moet beginnen kan dat tot toenemende irritatie leiden bij de andere automobilisten.
Als gebruik wordt gemaakt van parkeerterreinen of garages moeten de auto’s meestal door één of meer toegangen. Zeker als daar ook een slagboom omhoog moet en er moet worden betaald, leidt dat tot vertraging en opstoppingen. Bij het binnenrijden slaan die opstoppingen terug op de weg en blokkeren de doorstroming. Maar bij het uitrijden werken die opstoppingen op het parkeerterrein soms als een nuttig ventiel om de doorstroming op de weg te bevorderen.
Veel evenementenorganisaties kiezen ervoor om bij binnenrijden te laten betalen. Soms hebben bezoekers na afloop niet meer voldoende geld voor het parkeren en dit scheelt in de beheerkosten van het parkeerterrein (als iedereen binnen is en heeft betaald, kan het beheer worden teruggeschroefd). Het belangrijkste argument is dat betalen nadat alles al is geweest, de beleving van het evenement niet ten goede komt.

Typen parkeermaatregelen

Bezoekers die met de auto naar het evenement komen, zullen zo snel mogelijk een parkeerplaats moeten vinden. Het liefst zo dicht mogelijk bij de ingang van het evenement. Maar om diverse redenen (te weinig capaciteit, ongewenste aanrijroute) kan het zijn dat dat (deels) niet gerealiseerd kan worden en dat parkeren op afstand met natransport geregeld zal moeten worden.

De volgende parkeermaatregelen zijn in beginsel beschikbaar (volgorde willekeurig):

Communicatie: voorafgaande aan het evenement kan over de parkeermogelijkheden richting bezoekers gecommuniceerd worden om daarmee de parkeervraag te beïnvloeden.
Parkeerverwijzing: dit kan zowel met bebording als via de inzet van stewards.
Parkeerverboden: tijdelijk instellen van parkeerverboden op plaatsen waar men niet wil dat geparkeerd gaat worden (dit in samenwerking met de wegbeheerder).
Reserveren van parkeerplaatsen: dit kan nodig zijn voor speciale doelgroepen, bijvoorbeeld pers, invaliden, organisatie, enzovoort.
Betalen voor parkeren: dit dempt de vraag naar parkeerplaatsen, kan helpen de exploitatie van het evenement rond te krijgen en kan ongewenste auto’s weren. Aan betaald parkeren bij evenementen kleven ook enkele praktische problemen. Zie hierna.
Inzet bestaande parkeercapaciteit: veelal gaat het daarbij om particuliere terreinen die gedurende het evenement kunnen worden ingezet. Het kan bijvoorbeeld gaan om een bestaand parkeerterrein bij een kantoorgebouw dat in het weekend leeg staat.
Inrichten tijdelijk parkeerterrein: dit betreft terreinen die niet als parkeerruimte zijn bedoeld, maar wel tijdelijk die functie kunnen vervullen. Voorbeeld is het openstellen van een weiland. Dit vergt doorgaans aanvullende investering die voor rekening komt van de organisatie.
Parkeren op afstand: zie hierna.

Enkele maatregelen uitgewerkt

Betalen voor parkeren

Evenementen die worden georganiseerd in een omgeving met betaald parkeren zullen zelf ook vaak parkeervoorzieningen bieden waarvoor moet worden betaald. Als extra parkeerruimte moet worden bijgehuurd of bijgebouwd, is het ook niet vreemd om bezoekers voor deze plaatsen te laten betalen. Overigens heeft de organisatie natuurlijk alleen het betalen op eigen terrein, of op bijgehuurde parkeerlocaties zelf in de hand; ze heeft geen invloed op het betaald parkeren op straat of op andere parkeerterreinen.

Voorbeeld
Een interessante manier om betaald parkeren te gebruiken om het aantal auto’s te drukken, is toegepast bij het Vlaamse dance evenement Paradise City. De bezoekers betalen € 5,- als ze met drie of meer personen in de auto komen en € 10,- als ze met een of twee personen komen.

Effect op mobiliteit
Waar de ervaringen rond bijvoorbeeld woon-werkverkeer wijzen op een afschrikkend effect van betaald parkeren, laten bij evenementen slechts weinig automobilisten zich door het betaald parkeren afschrikken. Het evenement is meestal kort en de parkeerkosten dragelijk. Wel zullen veel automobilisten, als ze de kans krijgen, ervoor kiezen om uit te wijken naar gebieden waar niet hoeft te worden betaald. De overlast in woonwijken kan daardoor toenemen.

Moment en wijze van betalen
Er moet goed nagedacht worden over het moment waarop de parkeerders bij evenementen moeten betalen. Dit kan vooraf (bijvoorbeeld tegelijk met het kopen van kaartjes), bij het inrijden, vóór het uitrijden of tijdens het uitrijden. Betalen vergt namelijk tijd en kan de vlotte doorstroming hinderen. Bovendien levert betalen voor parkeren soms irritatie op en kunnen er praktische problemen zijn (heb ik nog genoeg geld, waar is de parkeerkaart?). Punten ter overweging:

Betalen bij het inrijden is niet aan te raden indien dit tot een te langzame doorstroming leidt waarbij de wachtfile het overige verkeer kan hinderen.
Betalen bij het uitrijden is niet aan te bevelen als de wachtrijen tot chaos op het parkeerterrein kunnen leiden.
Om redenen van comfort (kwaliteit bezoek) heeft het de voorkeur om de bezoekers vooraf en gecontroleerd te laten betalen.
Vooraf betalen kan als voordeel hebben dat de kosten gedrukt worden voor het beheer van het parkeerterrein. De geldkas en de parkeerwachter hoeven slechts gedurende een korte periode aanwezig te zijn.

Parkeren op afstand

Parkeren op afstand is een mogelijkheid die voor veel grotere evenementen of evenementen in kwetsbare gebieden, een oplossing kan bieden. Essentieel is dat de bezoekers goed natransport krijgen aangeboden in de vorm van (afhankelijk van de te overbruggen afstand):

Een goed gemarkeerde wandelroute (zie paragraaf 3.1.3)
Inzet van pendelbussen (zie paragraaf 3.1.6)

Elk parkeerterrein dat op deze wijze gebruikt gaat worden, moet beschikken over faciliteiten om te zorgen voor een vlotte, veilige en comfortabele afwikkeling. Het kan, afhankelijk van de situatie, gaan om zaken als bewegwijzering, een comfortabele en veilige opstapplek of toiletten. De organisatie moet zich bij het aanbieden van parkeren op afstand bewust zijn van de verantwoordelijkheid die zij heeft ten opzichte van de bezoekers. Als een en ander niet georganiseerd is (bijvoorbeeld te lang wachten tot de bus komt, geen overdekte wachtplek bij slecht weer) dan zal de irritatie snel toenemen.

Parkeren voor bussen

Bussen die zijn ingezet voor georganiseerd vervoer hebben bij eendaags bezoek speciale busparkeerplekken nodig bij het evenement (zie paragraaf 3.1.7). Dergelijke plekken vereisen aanzienlijk meer ruimte dan een parkeerplaats voor personenauto’s. Ook de draaicirkels zijn veel groter en er is dus meer manoeuvreerruimte nodig.

Parkeren voor taxi’s

Ook deze vormen van vervoer vergen soms extra parkeerruimte. Dat kan niet op te grote afstand, als het uitstromen goed moet verlopen (zie paragraaf 3.1.8).

Fietsparkeren

De methode om de benodigde capaciteit te berekenen, kan ook worden gebruikt bij fietsparkeren. Voor de specifieke maatregelen en aandachtspunten bij fietsparkeren verwijzen we naar paragraaf 3.1.5.

Interesse?

Parkeren