Waterberging op straat/parkeervakken

Rijweg

Straatpeilverlaging, water op straat, berging tussen banden

Het water op de straat bergen door trottoirbanden aan te brengen of te verhogen, de straat hol aan te leggen of door de straat te verlagen ten opzichte van het trottoir en private percelen. Bij water op straat is het trottoir bruikbaar voor voetgangers. Na afloop van de bui loopt het water weg via de riolering of wordt afgevoerd naar oppervlaktewater of een infiltratievoorziening.

Door het plaatsen of verhogen van trottoirbanden wordt een (groter) hoogteverschil gerealiseerd tussen rijweg en trottoir. Hierdoor ontstaat extra ruimte voor waterberging op straat.
De holle weg bestaat uit een rijweg die hol gestraat is, in tegenstelling tot het gebruikelijke bol bestraten. Het midden van de rijweg ligt dus lager dan de zijkanten zodat er meer ruimte is voor waterberging.
Bij de weg op één oor ligt de rijweg onder afschot naar één zijkant van de weg. Hierdoor ontstaat bij de laagste zijde van de weg ruimte voor waterberging terwijl de andere, hogere zijde zo lang mogelijk droog blijft zodat het verkeer nog kan passeren.
Het verlagen van de weg ten opzichte van het huidige niveau geeft extra ruimte voor waterberging. Dit is in feite hetzelfde effect als bij het verhogen van de trottoirbanden alleen vindt de ingreep hier in de rijweg plaats.

Erftoegangsweg, plein en parkeervak

Winkelstraat en gebiedsontsluitingsweg. De gebiedsontsluitingsweg dient toegankelijk te zijn voor hulpdiensten en moet bij voorkeur geen waterberging op straat hebben om hun primaire functie niet in het gedrang te laten komen.
De waterhoogte op de erftoegangsweg of parkeervak moet beperkt blijven zodat auto’s nog kunnen passeren en bestuurders droog kunnen uitstappen, tenzij deze weg of het parkeervak wordt afgesloten in deze situaties.

Functie: afwikkelen verkeer (auto’s, fietsers, voetgangers, et cetera)
Eis: bij het treffen van maatregelen om waterberging op straat mogelijk te maken, moet de weg of de parkeergelegenheid aan de functie-eisen blijven voldoen van de toepassing waarin ze worden gebruikt. Het gaat onder meer om: vlakheid, stroefheid, afwatering en sterkte-eigenschappen. Zie hiervoor de ASVV paragraaf 17.3.

Functie: waterberging
Eis: het water op straat mag gedurende korte tijd hinder veroorzaken en de toegankelijkheid en begaanbaarheid verminderen, maar veroorzaakt geen materiële schade (P. Willems).

Aspect: waterschade
Eis: communicatie over aangepast rijgedrag bij water op straat is nodig om hekgolven te voorkomen die de huizen kunnen binnenlopen (Amsterdam Rainproof, sd).

Aspect: hoogteverschillen
Eis: het trottoir heeft ten opzichte van de rijweg een bepaald maximaal hoogteverschil in verband met toegankelijkheid van bijvoorbeeld kinderwagens en rollators, maar ook om autodeuren nog te kunnen openen als deze langs het trottoir geparkeerd staan (circa 10 - 15 cm).

Aspect: noodoverloop
Eis: het aanbrengen van een noodoverloop kan waterschade in woningen en dergelijke voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld door de bovenzijde van de straatkolken hoger te plaatsen zodat deze als overstort kunnen dienen

Water op straat is toegestaan zolang dit tot hinder en niet tot overlast of schade leidt. De tijdsduur en de hoogte van het water op straat is hiervoor bepalend. Bij hinder moet de weg nog wel toegankelijk zijn met het aanwezige water op straat.

Wateroverlast
Waterberging op straat draagt bij aan het beperken van wateroverlast op ongewenste locaties, door het water tijdelijk vast te houden en af te voeren zodra de riolering niet meer overbelast is.

Hittestress
Water bergen op straat draagt niet bij aan het verminderen van hittestress.

Verdroging
Het bergen van water op straat draagt niet bij aan het beperken van verdroging, omdat het water afgevoerd wordt op de riolering of het oppervlaktewater. Tenzij het water na de regenbui afstroomt naar een groenvoorziening, zodat het water daar kan infiltreren in de bodem.

Directe bouwkosten
Klasse A (< €50/m²) en klasse B (tussen €50/m² en €100/m²)

Inspectie na hevige regenbuien en/of nadat er water op straat heeft gestaan om na te gaan of reinigen van de weg nodig is. Ook is regulier onderhoud van de rijweg nodig zoals het vegen/zuigen van het oppervlak en het preventief verwijderen van bladeren en bloesem.

Het zichtbaar bergen van water draagt bij aan het vergroten van de bewustwording van klimaatadaptatie.
Deze manier van waterberging is relatief goedkoop en eenvoudig in te passen in de openbare ruimte.
Het trottoir kan zodanig worden ingericht zodat ook fietsers gebruikmaken van het trottoir als water op de weg staat.
Er ligt een kans om het geborgen water nuttig in te zetten bijvoorbeeld om dit toe te voegen aan de bodem zodat de groenvoorzieningen er baat bij hebben.

Er kan overlast optreden voor fietsers en voetgangers door het opspattend water van passerende voertuigen op straat.
In drukke situaties (spitsuur, bij scholen of winkelcentra) kan het trottoir bij hevige neerslag te smal blijken voor het aanbod aan voetgangers en fietsers zodat gevaarlijke situaties kunnen ontstaan.
Door water op straat ontstaat er een risico voor de gezondheid in verband met aanwezige verontreinigingen. Te lang water op straat is ook een risico. Belangrijk is om burgers in te lichten over de kans op verdund rioolwater op de weg. Door een gescheiden stelsel aan te leggen kan regenwater afgevoerd worden naar infiltratievoorzieningen of oppervlaktewater. Dit is minder belastend voor de riolering en voorkomt dat bij extreme neerslag verdund rioolwater de straat op stroomt (Stowa, RIONED, 2014).
Na het vasthouden van water op de straat kan door achtergebleven materiaal gladheid of hinder optreden.
Houd bij het verlagen van de weg rekening met de aanwezigheid van kabels en leidingen. Denk tevens na hoe het water weg kan stromen als de neerslag voorbij is.

Door het aanbrengen van een noodoverloop wordt de kans op waterschade verkleind.
Het aanbrengen van oversteekplaatsen om tijdens waterberging de straat te kunnen oversteken (bijvoorbeeld via verkeersdrempels of verhoogde verkeersplateaus) voorkomt een deel van het ongemak.

Andere bergende voorzieningen aanleggen of (beter) benutten, zoals parkeerkelders, wadi’s, waterpleinen of ondergronds water bergen.

Zie literatuurlijst in hoofdstuk 7