Zes stappen

Intervention Mapping is een proces van zes stappen. Het is een protocol dat helpt bij het uitwerken van het BIT-stappenplan. In de praktijk zullen deze stappen niet lineair verlopen, maar zullen er steeds stappen teruggezet worden om onderweg aanvullingen of aanpassingen te doen om het eindresultaat te optimaliseren.

In tegenstelling tot het stappenplan van het BIT begint Intervention Mapping met het begrijpen van de context, wat in het stappenplan van het BIT de tweede stap is.

Bij IM richt de probleemanalyse zich vooral op de gedragsanalyse, waarbij de verkeersanalyse als uitgangspunt kan dienen. Er wordt inzicht verkregen in het huidige gedrag van de doelgroep(en) en in de omgevingsfactoren (en de bepalende determinanten) die tot het probleem leiden. Deze informatie wordt ondersteund met bestaande wetenschappelijke kennis en verzamelde informatie uit de omgeving en bij de doelgroep. Die doelgroep wordt ook in de probleemanalyse vastgesteld, bijvoorbeeld aan de hand van de stakeholderanalyse die in CORT en Krachtig wordt gebruikt.

Als de context is geanalyseerd, wordt het doel van de maatregel – dus het gewenste gedrag – vastgesteld. De stap waarmee het stappenplan van het BIT begint.
Het gewenste gedrag wordt bepaald door het probleemgedrag te vertalen naar specifieke leer- en veranderdoelen per doelgroep. Ook de probleemverhogende omgevingsfactoren worden vertaald naar hun probleemoplossende tegenhanger. De doelen van de maatregel worden vastgesteld.

Deze stap dient als voorbereiding op de volgende stap, het ontwikkelen van een interventie, stap 3 van het stappenplan van het BIT. Afhankelijk van de informatie uit de vorige stappen, worden in deze stap theoretische methoden gekozen om tot gedragsverandering te komen. Belangrijk hierbij is dat onderzocht wordt wat omstandigheden zijn die de effectiviteit van de methoden kunnen beperken. Overtuiging werkt bijvoorbeeld alleen als argumenten niet alleen sterk zijn, maar ook nieuw.

Deze vierde stap is gelijk aan stap drie van het BIT-stappenplan. Met de kennis van een verkeerspsycholoog worden de theoretische methoden vertaald in praktische maatregelen. Het gaat hier dus om de ontwikkeling van de materialen, het activeren van degene die de maatregel gaat uitvoeren, enzovoort.

Kenmerkend van IM in deze stap is dat de maatregel aan een pre-test wordt onderworpen. Hierin wordt de effectiviteit van verschillende componenten uit de voorgestelde maatregel getest. Ook wordt getest hoe die componenten door de doelgroep worden ontvangen. Met andere woorden: dit is het uitvoeren van de maatregel zoals voorgesteld, maar dan op kleinere schaal. Om te onderzoeken of opschaling effectief is. Hier begint de stap van test, leer en pas aan van het BIT-stappenplan dus al.

In deze stap wordt een gedetailleerd plan gemaakt voor de systematische uitvoering van de maatregel. Dit hoort ook nog bij de ontwikkeling van een maatregel, stap drie van het stappenplan van het BIT. Eigenlijk worden de voorgaande stappen nogmaals doorlopen, maar nu met het uitvoeren van de maatregel als doel. Er worden strategieën vormgegeven zodat de maatregel wordt aangenomen door de partijen die bij de uitvoering betrokken zijn. De stakeholderanalyse van CORT en Krachtig kan hierbij ingezet worden. Met andere woorden: er wordt een strategie ontwikkeld om het gewenste implementatiegedrag van de uitvoerders te beïnvloeden.

De laatste stap van het BIT-stappenplan: het leren, evalueren en aanpassen. Bij IM wordt er echter gedurende het gehele proces aandacht besteed aan evalueren, niet alleen ná de uitvoering van de maatregel. Bovendien gaat het niet alleen om een effectmeting van de maatregel, maar wordt ook het proces van de uitvoering geëvalueerd, stap vijf, het implementatieplan.

Op de website van Intervention Mapping [w2.1] worden de stappen uitgelegd en staan per stap een aantal taken die daarbij horen.