Belang van waterafvoer
Waterafvoer is van belang voor de verkeersveiligheid, onder andere om aquaplaning te voorkomen. Bij aquaplaning ontstaat er een dunne waterfilm tussen de band van het voertuig en het wegdek. Het voertuig wordt daardoor (tijdelijk) onbestuurbaar. In de winter is goede waterafvoer belangrijk om de kans op gladheid door bevriezing zo veel mogelijk te beperken. Door de klimaatsveranderingen zijn er in Nederland vaker extreme regenbuien. Dat maakt goede waterafvoer nog belangrijker. De berm speelt hierbij een grote rol. Natuurlijke waterafvoer en waterberging
Voor de waterafvoer is het van belang dat de berm lager ligt dan de weg. Bij een onverharde of halfverharde berm zakt het hemelwater in de bodem. Daarnaast kunnen er speciale voorzieningen worden aangelegd voor waterafvoer en waterberging: - bermsloot
sloot die primair fungeert voor afwatering van de weg
- zaksloot of zakput
uitgraving waarin hemelwater wordt opgevangen dat vervolgens in de grond zakt,
de zaksloot of -put heeft geen verbinding met andere waterlopen en staat regelmatig droog
- wadi
Arabische naam voor vaak droogstaand dal, ook acroniem voor: waterafvoer door infiltratie,
lijkt op een brede, ondiepe sloot, is vaak begroeid
- grindkoffer
kuil/geul naast de weg gevuld met grind waardoor het hemelwater gemakkelijk in de bodem kan wegzakken
Goten, kolken en riolen
Natuurlijke afvoer, via afvloeiing naar bodem of bermsloot, is niet altijd mogelijk. Dit kan te maken hebben met de bouw van de weg, met de hoeveelheid bestrating (binnen de bebouwde kom) of met bijzondere situaties (tunnel, viaduct). Of met het milieu, doordat bij natuurlijke afvoer de verontreiniging van bodem en water te groot is. Als natuurlijke afvoer niet mogelijk is, kunnen goten, kolken en riolen worden gebruikt. Systemen daarbij zijn: - afvoer via goten en kolken → rechtstreeks naar bermsloten, zaksloten enzovoort
- afvoer via goten en kolken → via riolen en rioolputten → naar bermsloten, zaksloten enzovoort
- afvoer via goten en kolken → via riolen en rioolputten → naar afvalwaterzuivering
Keuze maken
Welk systeem het meest geschikt is en hoe uitgebreid het moet zijn, wordt bepaald aan de hand van: - de waterhuishoudelijke situatie:
mogelijkheid tot aanleg bermsloten, aanwezige watergangen, wel/niet ligging in waterwingebied, enzovoort
- het wegontwerp:
hoogteprofiel, lengteprofiel, dwarsprofiel, helling, bochten, obstakelvrije zone, enzovoort
Het is raadzaam te streven naar de eenvoudigst mogelijke vorm van waterafvoer. In alle gevallen is het noodzakelijk te overleggen met het waterschap, zodat het ontwerp kan worden afgestemd op het ontwateringsplan in het betreffende gebied. Water en bermbeheer
Beheer en onderhoud van de bermen is van belang, ook als het gaat om waterafvoer en waterberging. Werkzaamheden in dit kader die regelmatig uitgevoerd dienen te worden zijn: - berm afgraven/verlagen als deze te hoog wordt ten opzichte van de weg
- spoorvorming en geulen verwijderen/egaliseren, want deze maken dat het water niet goed in de bodem zakt
- watergangen schoonhouden
Verder is het belangrijk dat de draagkracht van de berm op peil wordt gehouden (zie factsheet Opbouw en draagkracht van de berm). |
