8 Stroomwegen

Twee typen stroomwegen (SW)
Er zijn twee typen stroomwegen:

• de nationale stroomweg of autosnelweg
  
  
  [ link ]

  Opbouw dwarsprofiel
  
  

• de regionale stroomweg of autoweg
  
  
  [ link ]

  Ruimtebeslag regionale stroomweg

Voor het ontwerp en de inrichting van bermen is dit onderscheid in de meeste gevallen niet van belang. Een mogelijk verschil is de gewenste breedte van de obstakelvrije zone (zie factsheet Obstakelvrije zone). Deze is afhankelijk van de toegestane snelheid op de weg. Het maakt daarbij verschil of het om de buitenberm of de tussenberm gaat.

Ontwerpeisen bermen
In de factsheet Ontwerp wegbermen algemeen staat welke verkeerstechnische ontwerpeisen gelden voor de berm. In geval van een SW komen daar enkele aspecten bij:

• Buitenberm
  De buitenberm kan op twee manieren worden ingericht:
  1. de obstakelvrije inrichting, vanuit het oogpunt van de verkeersveiligheid heeft dit de voorkeur (zie factsheet Obstakelvrije zone)
  2. het plaatsen van een afschermingsvoorziening zoals een geleiderail of geleidebarrier en/of het botsvriendelijk uitvoeren van obstakels (zie factsheet Botsvriendelijke masten), hierbij dient rekening gehouden te worden met de vluchtruimte en de vluchtzone
  
  Ontwerpeisen buitenberm:
  • breedte obstakelvrije zone: 10 meter bij 100 km/h en 13 meter bij 120 of 130 km/h (gemeten vanaf binnenkant kantstreep)
  • de breedte van de berm is minimaal (gemeten vanaf de buitenzijde van de verharding) de minimale breedte van de obstakelvrije zone verminderd met de vluchtstrookbreedte inclusief kantstreep (3,90 meter), bij een obstakelvrije zone van 13 meter bedraagt de buitenberm dus minimaal 9,1 meter
  
  
• Middenberm
  Ontwerpeisen middenberm nationale stroomweg:
  • breedte obstakelvrije middenberm: minimaal 25 meter (vanwege het grote ruimtebeslag komt de obstakelvrije middenberm in Nederland vrijwel niet voor)
  • breedte middenberm met afschermingsvoorziening: tussen 5,60 en 10,60 meter (gemeten vanuit binnenkant van de kantstrepen, rekening houdend met een bergingszone van 2,50 meter en een barrier met een breedte van 0,60 meter). Bij de smalste middenberm is er geen ruimte om tussensteunpunten van viaducten en/of lichtmasten te plaatsen. In de praktijk wordt vaak vanwege de kosten niet gedimensioneerd op bergingszone, maar alleen op objectafstand (1,50 meter). De middenberm is dan nog maar 3,60 meter breed
  
  Ontwerpeisen middenberm regionale stroomweg:
  • breedte obstakelvrije middenberm: minimaal 20 meter (vanwege het grote ruimtebeslag komt de obstakelvrije middenberm in Nederland vrijwel niet voor)
  • breedte middenberm met afschermingsvoorziening tussen 3,50 en 5,70 meter (gemeten vanuit binnenkant van de kantstrepen)
  
  
• Tussenberm
  Ontwerpeisen:
  • de tussenberm is een combinatie van een buitenberm voor de binnenste rijbaan en een middenberm voor de buitenste rijbaan, daarom gelden bij niet-obstakelvrije tussenbermen dezelfde randvoorwaarden voor de vlucht- en bergingszone als bij de midden- of buitenberm
  • als er geen obstakels in de berm staan, is er geen afschermingsvoorziening nodig, ongeacht de breedte van de berm

• Beheer
  Bij elk ontwerp dient men zich te realiseren dat de weg en de berm beheerd moeten worden. Overleg met de vakdiscipline Beheer en onderhoud is dan ook noodzakelijk.
  
  
• Landschap
  De buitenberm vormt de geleidelijke overgang tussen rijbaan en omgeving. Een SW wordt ingepast in het landschap dat het doorsnijdt (zie factsheet Landschap en bermen). Brede bermen bieden extra mogelijkheden voor landschap, ecologie en natuur (zie factsheet Ecologische bermen).
  
  
• Draagkracht van de berm
  Binnen de vlucht- en bergingszone is een goede draagkracht van de berm belangrijk. Als de bodem van zichzelf weinig stevigheid biedt, kan het gewenst zijn om halfverharding toe te passen. Bij nationale stroomwegen dient de vluchtstrook meestal als vlucht- en bergingszone (zie factsheet Halfverharde bermen).

Nationale stroomweg met geleiderail in de middenberm.

Regionale stroomweg met groene asstreep.

Nationale stroomweg met geleiderail in de buitenberm en barrier als rijrichtingscheiding.

Informatie over ontwerp en inrichting van bermen is te vinden in diverse publicaties en online kennismodules van CROW.

Voor meer informatie zie de Literatuurlijst.
Heeft u extra informatie over of voorbeelden bij dit onderwerp?
Laat het ons weten via de reageerbutton rechtsboven in de factsheets.