Inleiding

Het verkeer in Nederland heeft de afgelopen decennia een sterke groei meegemaakt.

Voor het vlot en veilig laten verplaatsen van weggebruikers en het halteren en parkeren van vervoermiddelen, ontwerpen we veilige wegen en leggen we veilige voorzieningen aan voor alle verkeersdeelnemers. Op sommige locaties blijft het noodzakelijk aanvullende ‘inrichtings- en uitrustingselementen’ te plaatsen om het verkeer in goede banen te leiden. Gebods- en verbodsborden en markeringen zijn daar een goed voorbeeld van.

De wegbeheerders willen de kwaliteit van het beheer van verkeersborden eveneens verbeteren. Het CROW heeft het initiatief genomen met deze wegbeheerders een Kader Bebording op te stellen. Voor het ontwerp en de inrichting van wegen hebben we de beschikking over diverse wet- en regelgeving, richtlijnen en publicaties, zoals:

Verkeersborden vervullen een belangrijke rol in het in goede banen leiden van het verkeer. Wegbeheerders zijn verantwoordelijk en aansprakelijk voor een juiste toepassing van verkeersborden. Zij dienen ervoor te zorgen dat weggebruikers op de juiste wijze worden geïnformeerd over het gewenste verkeersgedrag.

Het kritisch kijken naar alle voorzieningen die op, boven of naast de weg staan, verdient alle aandacht. Saneren van borden maakt daar onderdeel van uit. Maar ook het goed combineren van borden en een uniforme wijze van plaatsing speelt een rol. Het zomaar plaatsen, verplaatsen of weghalen van verkeersborden kan ongewenste situaties opleveren. Kwalitatief beheer is daarom van belang en dient altijd overeen te komen met de genomen verkeersbesluiten.

Nadat CROW in 2014 haar publicatie ‘Kwalitatief beheer verkeersborden’ en een stappenplan had opgesteld voor met name de gemeentelijke wegbeheerders (30-, 50- en 60 km/h-wegen), constateerde Rijkswaterstaat (RWS) dat zij geen eenduidig kader heeft voor het plaatsen en weghalen van verkeersborden. Dit resulteerde in 2015 in een concept ‘Kader Bebording Rijkswaterstaat’, dat voor de stroomwegen (130-, 120- en 100 km/h-wegen) met ongelijkvloerse kruisingen aangeeft welke verkeersborden geplaatst dienen te worden en welke, mits beargumenteerd, verwijderd kunnen worden.

De beheerders van de resterende autowegen en 80 km/h-wegen willen eveneens de kwaliteit van het beheer van verkeersborden verbeteren. Het CROW heeft het initiatief genomen ook voor deze categorie wegen een kader op te stellen.

Het doel van het ‘Kader Bebording autowegen en 80 km/h-wegen’ is een basis te bieden voor het beheer van verkeersborden. Dit kader richt zich op de autowegen en 80 km/h-wegen, met name de regionale stroomwegen en de gebiedsontsluitingswegen buiten de bebouwde kom. Samen met de twee eerder genoemde stukken beschikken we over drie documenten die, voor de meeste wegen, regels bevatten voor welke bebordingen toegepast dienen te worden, of voor welke borden gesaneerd kunnen worden.

Onderstaande figuur geeft dit schematisch weer, waarin Document 1 ‘Kwalitatief beheer verkeersborden’ betreft, Document 2 ’Kader Bebording Rijkswaterstaat’ en Document 3 het voorliggende document ‘Kader Bebording autowegen en 80 km/h-wegen’.

Dit ‘Kader Bebording autowegen en 80 km/h-wegen’ dient tevens als toetsingsinstrument om het areaal aan verkeersborden op deze wegen verkeerskundig te beheren. De wegbeheerder dient periodiek (bij meerjarig onderhoud of reconstructie) een verkeerskundige analyse te maken van de aanwezige verkeersborden en dit te verwerken, bijvoorbeeld in een database. Op basis van deze analyse zorgt de wegbeheerder voor de uitvoering van mutaties, zoals (her)plaatsen, verwijderen, schoonmaken of rechtzetten, en het wijzigen van de verkeersbesluiten. De verkeerssituatie kan immers in de loop der jaren veranderen. Alvorens borden te plaatsen, verplaatsen of weg te halen, dient notie te worden genomen van eventuele juridische (verkeersbesluiten) en/of andere gevolgen.