Landschappelijke verkeersmaatregelen
Naast de traditionele verkeersmaatregelen is het weggedrag ook te beïnvloeden door elementen te gebruiken die al in de omgeving van de weg aanwezig zijn of die daar op een natuurlijke wijze kunnen worden geplaatst. Het werken met deze vorm van snelheidsbeïnvloeding heet ‘natuurlijk sturen’. Bij natuurlijk sturen zet men omgevingskenmerken (groen/natuur/landschap) in om het gedrag van weggebruikers te beïnvloeden. Doel is de weg en de omgeving zo in te richten dat alle weggebruikers als vanzelfsprekend veilig verkeersgedrag vertonen. Naast de veiligheid wordt met natuurlijk sturen ook de ruimtelijke kwaliteit verbeterd.
De CROW-publicatie 'Plattelandswegen - mooi en veilig’ () geeft een aanvullend beeld van mogelijke inpassing van snelheidsverlagende maatregelen op erftoegangswegen buiten de bebouwde kom. Hieronder volgt een overzicht van enkele landschappelijke inrichtingselementen.
Afwijkende wegverharding
Slim toepassen van verschillende soorten/kleuren wegverharding kan een verkeerstechnische uitstraling verminderen, het wegprofiel visueel versmallen of de attentie plaatselijk verhogen.
| Door de klinkers op verschillende manieren te straten ontstaat een optische versmalling | |
| Karrespoor: geen ruimte voor middenrijloper van 2,2 m. Middenrijloper met een slijtlaag met witte steentjes (reflection white). Door de bochten in het wegverloop te accentueren, lijkt de weg nog meer te slingeren, wat snelheidsremmend werkt. |
Bermverharding (halfverharde berm)
Dit geeft bermen meer draagkracht, zorgt voor een egaal bermoppervlak en zorgt ervoor dat er een goede grip is tussen het bermoppervlak en de banden van het voertuig. Daarnaast zorgt het voor minder hoogteverschil tussen het wegvak en de berm. Bermverharding is wenselijk op smalle wegen waar het verkeer elkaar net kan passeren, of op de bredere wegen om te zorgen voor een visuele versmalling. Gebruik bermverharding op plattelandswegen met bermschade.
| Grasbetontegels met elke 20 m een schrikblok (2-5 cm hoog) als wegversmalling. De schrikblokken voorkomen dat de bermverharding zonder snelheid af te remmen wordt gebruikt als uitwijkstrook om elkaar te passeren. |
Bermobjecten
Bermobjecten verduidelijken het verloop van de weg en geleidt de weggebruiker. Dit kan door het toepassen van snelheidsverlagende en attentieverhogende objecten waardoor tevens het wegverloop visueel versmalt. Zie het kennisproduct Alles over wegbermen: van veiligheid, inrichting tot en met ecologie.
Beplanting
Groenvoorzieningen hebben in het algemeen een functie ter versterking van de landschappelijke kenmerken en de verblijfskwaliteit van de omgeving. De begroeiing, de plantwijze van de bermen en het materiaalgebruik, maar ook het beheer van de bermen is van invloed op de beleving van de weg. In een wijds open landschap zorgt beplanting voor accenten en afwisseling. Dat verhoogt de attentie en stimuleert snelheidsverlaging onder andere door poortwerking/visuele versmalling. Beplanting kan (als verticaal element) een bijdrage leveren bij de waarneming en beoordeling van:
- het verloop van de weg;
- de plaats van de kruispunten en erf- en perceelontsluitingen;
- de positie en snelheid van andere voertuigen;
- de eigen positie en snelheid;
- de positie van obstakels langs de rijbaan.
Stem over de toe te passen soorten af met landschapsarchitect. Kies voor streekeigen inheemse beplanting. Vergeet ook niet de afstemming met de groenbeheerders.
Kruispuntmaatregelen
Het doel van kruispuntmaatregelen is om de herkenbaarheid van de kruising te vergroten en de snelheid van het verkeer te remmen voor en op het kruispunt ter voorkoming van ongevallen. Dit kan door gebruik te maken van begeleidende beplanting.
| Voor en na. Een voorbeeld waarbij het doorgaande karakter van de weg is onderbroken door bij een zijweg de weg te laten uitbuigen richting de zijweg | |
| Een T-kruising geaccentueerd door beplanting in drie zijden van de kruising | |
| Uitbuiging T-splitsing (inclusief hekwerk). Beplanting op een dijkweg is vaak vanwege de waterkerende functie geen optie. Zoek dan naar andere attentieverhogende en remmende voorzieningen. | |