Verzorgingsplaatsen
Stoppen en stilstaan langs stroomwegen en gebiedsontsluitingswegen (behoudens noodsituaties) is verboden. Dit houdt in dat daarvoor speciale voorzieningen buiten de hoofdrijbaan aanwezig moeten zijn. Deze speciale voorzieningen heten verzorgingsplaatsen. Zij bestaan uit een combinatie van een parkeerterrein en rustvoorzieningen, meestal aangevuld met een brandstofverkooppunt voor het tanken van brandstof of het opladen van voertuigen.
Verzorgingsplaatsen bieden de volgende mogelijke functies:
- gelegenheid bieden tot rusten, de benen te strekken of een sanitaire stop;
- gelegenheid bieden brandstof/energie te tanken;
- gelegenheid bieden iets te eten of te drinken, eventueel gecombineerd met een motel;
- gelegenheid bieden tot het inspecteren van het voertuig/lading.
[ link ]
Figuur 17.1. Globale vormgeving verzorgingsplaats
Brandstofverkooppunt (BVP)
Een brandstofverkooppunt (BVP) ligt altijd buiten de hoofdrijbaan. De locatie en de situering van brandstofverkooppunt is niet alleen afhankelijk van de plaatselijke situatie en de aanwezigheid van een verzorgingsplaats, maar ook van bedrijfseconomische factoren.
Brandstofverkooppunten liggen bij voorkeur aan weerszijde van de hoofdrijbaan.
De inrichting van het terrein hangt af van de grootte van het verkooppunt en of er naast brandstof ook nog andere producten worden verkocht. Veel brandstofverkooppunten hebben een kiosk waar kleine auto-onderdelen, kranten en etenswaren te koop zijn. Voor de vormgeving van de aanvoerwegen en afvoerwegen gelden dezelfde ontwerpeisen als voor verzorgingsplaatsen.
Typen verzorgingsplaatsen
In Nederland is elke verzorgingsplaats feitelijk uniek en biedt niet altijd alle mogelijke functies. Op hoofdlijnen zijn drie typen te onderscheiden waarbij de eerste de standaard is en de tweede en derde de uitzondering:
- Verzorgingsplaats met brandstofverkooppunt niet ingesloten door een aansluiting:
- zonder verdere voorzieningen (wel met parkeren); - met voorzieningen (restaurant, parkeren, recreatie). - Verzorgingsplaats met brandstofverkooppunt niet ingesloten door een aansluiting:
- zonder verdere voorzieningen (wel met parkeren); - met voorzieningen (restaurant, parkeren, recreatie). - Verzorgingsplaats zonder brandstof-/elektrisciteits verkooppunt:
- zonder verdere voorzieningen (alleen parkeren); - zonder voorzieningen (restaurant, recreatie).
Onderlinge afstand tussen de verzorgingsplaatsen
De behoefte van de mens bepaalt de onderlinge afstand tussen de verzorgingsplaatsen. Daarnaast speelt de beperking van het aantal discontinuïteiten een rol bij de onderlinge afstand. Hoewel het 40-kilometer-stramien voor wegrestaurants formeel is vervallen geldt voor nationale stroomwegen in grote lijnen een onderlinge afstand van 20 kilometer voor verzorgingsplaatsen met parkeergelegenheid en een brandstofverkooppunt, en 40 kilometer voor weggebonden restaurants en een brandstofverkooppunt waar ook ’s nachts brandstof verkrijgbaar is. Deze afstand kan ook worden toegepast op regionale stroomwegen, die zijn opgenomen in het nationale hoofdwegennet. Voor de overige regionale stroomwegen en gebiedsontsluitingswegen spelen plaatselijke omstandigheden een grotere rol bij de locatiekeuze dan het aanhouden van de afstand. Met name bij wegen in stedelijk gebied is de behoefte aan parkeergelegenheid kleiner en zijn ook vergelijkbare voorzieningen vanaf de doorgaande weg goed bereikbaar.