Inrichting en uitrusting

Voor snelle fietsverbindingen in stedelijk gebied gelden strenge eisen [1]. Met het oog op een sociaal veilige verplaatsing, is goede verlichting nodig die ook herkenning van gezichten mogelijk maakt (wit licht). Omdat de omgeving relatief licht is, is een hoog verlichtingsniveau nodig op de snelle fietsroutes.

In het buitengebied blijken de stedelijke verlichtingsniveaus voor fietsroutes te hoog. Wanneer er weinig licht uit de omgeving is, kan met een relatief laag verlichtingsniveau worden volstaan voor een verkeersveilige fietsroute. Denk aan dynamische verlichting, al dan niet gecombineerd met natuurvriendelijke verlichting (let op: groene led-verlichting gaat niet samen met rood asfalt). Met goede aanvullende voorzieningen (markering) kan zelfs een situatie zonder verlichting worden overwogen.

Kantmarkering is noodzakelijk om ook voor slechtzienden het verloop van het fietspad bij duisternis voldoende duidelijk te maken. Dit geldt ook voor aandachtslocaties binnen de bebouwde kom. Ook voor fietsers zonder zichtbeperking draagt kantmarkering van fietspaden bij aan het beperken van enkelvoudige ongevallen [19]. Vooral op plaatsen waar fietsers kunnen worden verblind door de verlichting van anderen is kantmarkering nodig.

Wanneer voor een fietsroute een speciale lichtmast wordt ontwikkeld, is het zaak goede afspraken te maken over het beheer ervan. Een groot voordeel van een standaardmast is, dat deze ook bij vervanging nog leverbaar is.

Met verlichting is winst te behalen door het zoeken naar een zo veel mogelijk energiezuinig gebruik. Dit kan door middel van slimme installaties met intelligente en zuinige verlichting. Denk aan led-verlichting in het wegdek, al dan niet in combinatie met reflecterend toeslagmateriaal.

Sociale veiligheid
Bij sociale veiligheid gaat het vooral om zaken als verlichting, levendigheid, aanwezigheid van mensen, woningen en voorzieningen:

Paaltjes en bijvoorbeeld ook wegversmallingen leiden vaak tot enkelvoudige fietsongevallen, vooral bij oudere fietsers. Veel van deze botsingen zijn te voorkomen door paaltjes alleen toe te passen waar ze strikt noodzakelijk zijn. De Fietsberaadnotitie ‘Keuzeschema sanering fietspaaltjes’ [22] helpt wegbeheerders bij het maken van de afweging om een paaltje te plaatsen en geeft aanbevelingen voor een veilige inrichting.

Voor het remmen van het gemotoriseerde verkeer kunnen oplossingen zonder obstakels gekozen worden, bijvoorbeeld een drempel in plaats van een wegversmalling. Uitneembare of eventueel flexibele paaltjes zijn te prefereren boven neerklapbare paaltjes. Verder zijn de voorspelbaarheid en waarneembaarheid van belang. Essentieel is de toepassing van een voldoende lange (minimaal 10 meter) inleidende ribbelmarkering [22]. Deze markering blijft in de praktijk nog dikwijls achterwege.

Met een groene aankleding van de route kan de aantrekkelijkheid van de snelle fietsroute worden vergroot. Niet alleen voor de fietsers maar ook voor andere gebruikers en omwonenden. Een continue vorm van beplanting over een route(deel) kan de herkenbaarheid van de route vergroten. Ook kunnen bomen zorgen voor beperking van de windhinder en voor schaduw op warme, zonnige dagen.

Bomen langs de fietsvoorziening kunnen door wortelopdruk schade veroorzaken aan de verharding. Door de keuze van de juiste beplanting en toepassing van de juiste maatregelen kan dit effectief worden voorkomen. Zie CROW-publicatie 280 ‘Combineren van onder- en bovengronds infrastructuur met bomen’ [23].

De meerwaarde van de snelle fietsroute kan worden vergroot door langs de route voorzieningen op te nemen die de fietstocht verder veraangenamen zoals zitvoorzieningen en informatie over de omgeving, het vervolg van de route, of over hulp bij onvoorziene omstandigheden zoals pech of regen.