Functie van verzorgingsplaatsen

"Aangezien stilstaan op auto(snel)wegen (behoudens noodsituaties) is verboden, zijn verzorgingsplaatsen buiten de hoofdbaan ingericht (maar als onderdeel van het gesloten deel van de Rijksweg). Deze verzorgingsplaatsen bieden de volgende mogelijke functies:

• gelegenheid bieden tot rusten, de benen te strekken;
• gelegenheid bieden brandstof/energie te tanken;
• gelegenheid bieden iets te eten of te drinken;
• gelegenheid bieden tot het inspecteren van het voertuig/lading.“

En vervolgens:

“Verzorgingsplaatsen maken onderdeel uit van het gesloten stelsel van rijkswegen (en hiermee dus onderdeel van een waterstaatswerk).”

Dit citaat uit hoofdstuk 2 van het Kader inrichting verzorgingsplaatsen geeft in Tabel 1, regel 25 aan dat men het rijkswegennet niet verlaat bij het oprijden van de verzorgingsplaats.

Verzorgingsplaatsen geven dus primair mogelijkheden voor een korte onderbreking van de reis. Zodra de (vracht)automobilisten en passagiers uitstappen worden zij voetgangers, één van de meest kwetsbare verkeersdeelnemers, in een gebied dat onderdeel uitmaakt van het gesloten stelsel van rijkswegen. Daarmee heeft de verzorgingsplaats een bijzondere functie binnen dit gehele stelsel. Door Rijkswaterstaat is besloten dat verzorgingsplaatsen een verblijfsfunctie hebben waar menging van verkeer plaatsvindt en voetgangers oversteken. De daarbij horende maximumsnelheid is 30 km/h, conform erftoegangswegen binnen de bebouwde kom.

Vanuit de principes van Duurzaam Veilig Verkeer (voorkomen onbedoeld gebruik, voorkomen ontmoetingen met grote snelheids- en richtingsverschillen en voorkomen van onzeker gedrag) moet op verzorgingsplaatsen speciale aandacht zijn:

1. voor de stroomfunctie bij het verlaten of oprijden van de autosnelweg: de uitvoeg- en invoeg­strook;
2. de aan-en afvoerwegen ontsluiten het verblijfsgebied en daarop komen geen in- of uitritten voor;
3. voor de verblijfsfunctie van de verzorgingsplaats zelf met een tankstation, E-laadpunt, evt. een wegrestaurant en servicestation met daarnaast parkeergelegenheid en overige voorzieningen;
4. en voor de overgangen tussen deze drie functies.

Vooral de overgang tussen de autosnelweg en het verblijfsgebied vice versa is van groot belang. Een combinatie van bebordings- en markeringsmaatregelen moet de weggebruiker attent maken op deze overgang. De verzorgingsplaats zelf is een verblijfsgebied waar een maximumsnelheid van 30 km/h van kracht is met een bijbehorende weginrichting: rijbanen en trottoirs, parkeer­plaatsen en ‘parkjes’ met bankjes en/of picknicktafels. Qua indeling geeft het Kader inrichting verzorgingsplaatsen globaal de locaties van mogelijke voorzieningen op verzorgingsplaatsen weer (zie figuur 6).