Loopafstanden en looptijden
Hoe ver mensen willen lopen, hangt af van verschillende factoren. Naast persoonlijke kenmerken van een voetganger zelf, hangt de wenselijke of ‘acceptabele’ loopafstand voor een groot deel af van de bestemming of wandelintentie. Een voetganger is minder bereid een lange afstand af te leggen naar zijn geparkeerde auto dan naar een supermarkt. Andere (veelal minder makkelijk meetbare) factoren die bepalen hoe ver mensen bereid zijn te lopen, zijn onder andere:
- de attitude ten opzichte van lopen;
- de fysieke conditie (en snelheid);
- beschikbare tijd;
- al of niet meenemen van bagage;
- weersomstandigheden;
- motief van de verplaatsing, bijvoorbeeld recreatief of utilitair;
- duur van verblijf/bezoek bestemming;
- of de verplaatsing onderdeel is van een keten;
- de aantrekkelijkheid van de looproute;
- sociale veiligheid en verkeersveiligheid van de looproute;
- wachttijden (bijvoorbeeld bij een oversteek);
- de parkeerregulering en de prijsstelling (in geval een deel van de reis per auto gaat).
Acceptabele loopafstanden
De acceptabele loopafstand is de afstand die iemand in het algemeen bereid is te lopen. De volgende tabellen bevatten de acceptabele loopafstanden voor verschillende typen voorzieningen. De loopafstanden zijn geclusterd per modaliteit: tabel 5.1 toont de verplaatsingen vanaf huis, tabel 5.2 de verplaatsingen vanaf de geparkeerde auto, tabel 5.3 vanaf de geparkeerde fiets en tabel 5.4 de verplaatsingen vanaf de bushalte.
Bij iedere type verplaatsing is een bandbreedte in acceptabele loopafstand aangegeven (). De afstanden in de tabellen zijn geen harde eis. Ze moeten in de context van de visie op de leefomgeving en/of het te ontwikkelen gebied geplaatst worden.
Tabel 5.1. Acceptabele loopafstanden vanaf huis (CROW, 2021b)
| Verplaatsing | Acceptabele loopafstand (in meters) |
| vanaf huis naar geparkeerde auto | 100-200 1) |
| vanaf huis naar geparkeerde deelauto | 100-350 2) |
| vanaf huis naar parkeerplaats met laadpaal | 100-200 2) |
| vanaf huis naar brievenbus | 150-450 2) |
| vanaf huis naar afvalcontainer | 50-150 2) |
| vanaf huis naar bushalte lokale bus | 200-500 1) |
| vanaf huis naar bushalte interlokale bus | 250-900 2) |
| vanaf huis naar supermarkt | 450-1.000 1) |
| vanaf huis naar stadscentrum/winkelgebied | 500-1.500 2) |
| vanaf huis naar werklocatie | 250-1.000 2) |
| vanaf huis naar schoollocatie | 250-900 2) |
| vanaf huis naar horeca | 500-1.000 2) |
| vanaf huis naar huisarts/fysio/apotheek | 450-1.000 1) |
| vanaf huis naar ziekenhuis | 450-1.000 2) |
| vanaf huis naar bioscoop/theater | 450-1.000 2) |
| vanaf huis naar sportlocatie binnen | 300-800 2) |
| vanaf huis naar sportlocatie buiten | 400-900 2) |
| 1) Voor deze typen verplaatsingen is uitgebreide informatie beschikbaar over de acceptabele loopafstand, op basis van een enquête onder meer dan 1.800 mensen. 2) Voor deze typen verplaatsingen hebben professionals uit het werkveld aangegeven welke loopafstanden als acceptabel gezien worden, op basis van bronnen en hun eigen ervaringen. | |
Tabel 5.2. Acceptabele loopafstanden vanaf geparkeerde auto (CROW, 2021b)
| Verplaatsing | Acceptabele loopafstand (in meters) |
| vanaf geparkeerde auto naar supermarkt | 100-250 1) |
| vanaf geparkeerde auto naar stadscentrum/winkelgebied | 200-600 2) |
| vanaf geparkeerde auto naar werklocatie | 200-800 2) |
| vanaf geparkeerde auto naar schoollocatie | 100-300 2) |
| vanaf geparkeerde auto naar horeca | 100-500 2) |
| vanaf geparkeerde auto naar huisarts/fysio/ apotheek | 100-250 1) |
| vanaf geparkeerde auto naar ziekenhuis | 100-350 1) |
| vanaf geparkeerde auto naar bioscoop/theater | 100-600 2) |
| vanaf geparkeerde auto naar sportlocatie binnen | 100-300 2) |
| vanaf geparkeerde auto naar sportlocatie buiten | 100-300 2) |
| 1) Voor deze typen verplaatsingen is uitgebreide informatie beschikbaar over de acceptabele loopafstand, op basis van een enquête onder meer dan 1.800 mensen. 2) Voor deze typen verplaatsingen hebben professionals uit het werkveld aangegeven welke loopafstanden als acceptabel gezien worden, op basis van bronnen en hun eigen ervaringen. | |
Tabel 5.3. Acceptabele loopafstanden vanaf geparkeerde fiets (CROW, 2021b)
| Verplaatsing | Acceptabele loopafstand (in meters) |
| vanaf geparkeerde fiets naar supermarkt | 50-150 1) |
| vanaf geparkeerde fiets naar stadscentrum/winkelgebied | 100-300 2) |
| vanaf geparkeerde fiets naar werklocatie | 100-200 2) |
| vanaf geparkeerde fiets naar schoollocatie | 100-200 2) |
| vanaf geparkeerde fiets naar horeca | 100-200 2) |
| vanaf geparkeerde fiets naar huisarts/fysio/ apotheek | 50-150 1) |
| vanaf geparkeerde fiets naar ziekenhuis | 50-150 1) |
| vanaf geparkeerde fiets naar bioscoop/theater | 100-200 2) |
| vanaf geparkeerde fiets naar sportlocatie binnen | 50-150 2) |
| vanaf geparkeerde fiets naar sportlocatie buiten | 50-150 2) |
| 1)Voor deze typen verplaatsingen is uitgebreide informatie beschikbaar over de acceptabele loopafstand, op basis van een enquête onder meer dan 1.800 mensen. 2) Voor deze typen verplaatsingen hebben professionals uit het werkveld aangegeven welke loopafstanden als acceptabel gezien worden, op basis van bronnen en hun eigen ervaringen. | |
| Verplaatsing | Acceptabele loopafstand (in meters) |
| vanaf bushalte naar supermarkt | 100-300 1) |
| vanaf bushalte naar stadscentrum/winkelgebied | 150-400 2) |
| vanaf bushalte naar werklocatie | 200-500 2) |
| vanaf bushalte naar schoollocatie | 200-500 2) |
| vanaf bushalte naar horeca | 200-500 2) |
| vanaf bushalte naar huisarts/fysio/apotheek | 100-300 2) |
| vanaf bushalte naar ziekenhuis | 100-300 2) |
| vanaf bushalte naar bioscoop/theater | 200-500 2) |
| vanaf bushalte naar sportlocatie binnen | 200-500 2) |
| vanaf bushalte naar sportlocatie buiten | 200-500 2) |
| 1) Voor deze typen verplaatsingen is uitgebreide informatie beschikbaar over de acceptabele loopafstand, op basis van een enquête onder meer dan 1.800 mensen. 2) Voor deze typen verplaatsingen hebben professionals uit het werkveld aangegeven welke loopafstanden als acceptabel gezien worden, op basis van bronnen en hun eigen ervaringen. | |
Acceptabele looptijden tussen huis en voorzieningen
Naast de informatie over acceptabele loopafstanden, is voor specifieke voorzieningen (bushalte/supermarkt/apotheek) ook informatie beschikbaar over 'acceptabele looptijden'. Dat wil zeggen: het percentage voetgangers dat een bepaalde looptijd acceptabel vindt, zie figuur 5.4. Deze looptijden zijn eenvoudig om te rekenen naar loopafstanden, met gemiddelde loopsnelheden. Houd per voorziening rekening met de doelgroep van die voorziening (bijvoorbeeld: jongeren, ouderen).
[ link ]
Figuur 5.4. Acceptabele looptijd (in minuten) vanaf huis naar de bushalte/supermarkt/apotheek (CROW, 2021a)
Loopsnelheid
De loopsnelheid is alles tussen stilstaan en hardlopen (0-15 km/h). De gemiddelde snelheid bij lopen ligt bij volwassenen tussen de 4 en 6 km/h. Hardlopers lopen soms wel meer dan 15 km/h, maar mensen die slenteren minder dan 2 km/h. Lopen kan naadloos overgaan in stilstaan (0 km/h). De gemiddelde loopsnelheid van een voetganger in goede conditie bedraagt circa 5,4 km/h. Geen enkele groep verkeersdeelnemers is echter zo heterogeen samengesteld als die van de voetgangers. Circa 10 procent van de ouderen loopt met een snelheid minder dan 2,2 km/h, terwijl circa 10 procent van de jongeren sneller loopt dan 7,9 km/h ().
Beleving van afstand en tijd
Niet alleen de werkelijke afstand (en bijbehorende tijd), maar ook de beleving van afstand en tijd is van invloed op de acceptabele loopafstand. Hoe iemand de tijd ervaart, heeft deels te maken met persoonlijke factoren zoals loopvaardigheid en ervaringen. Hiernaast speelt de omgeving een belangrijke rol. Hierbij gaat het onder andere om fysieke kenmerken van de omgeving en om de aanwezigheid van andere mensen, voertuigen, geluiden. Het diagram in figuur 5.5 (), toont aan hoe verschillende factoren in de omgeving, invloed uitoefenen op hoe iemand tijd ervaart tijdens het lopen. Hierin is te zien dat de hoeveelheid prikkels van belang is en of mensen zich behaaglijk voelen of niet. Zowel een prettig stimulerende, als een rustgevende omgeving, kunnen ervoor zorgen dat iemand de tijd als korter ervaart dan deze in werkelijkheid is. Een saaie en stressvolle omgeving zorgt er juist voor dat hij de tijd als langer ervaart.
[ link ]
Figuur 5.5. Diagram van voetgangersemoties met datapunten voor loopomgevingen naar emotie van prikkeling (Hillnhütter, 2016)