Met verkeerslichten geregelde oversteekplaats (GOP)

Een geregelde voetgangersoversteekplaats (GOP) is een oversteekplaats waarin de doorgang is geregeld met verkeerslichten. De keuze voor een met verkeerslichten geregeld kruispunt is vaak niet ingegeven vanuit de oversteekbaarheid of de veiligheid voor voetgangers maar omdat het gemotoriseerd verkeer veilig en efficiënt moet worden afgewikkeld. Voor de voetgangers betekent dit meestal extra oponthoud en soms ook omlopen.

Maar als de over te steken verkeersstromen groot zijn en een ongelijkvloerse oversteekvoorziening niet haalbaar is kan het ook vanuit de positie van de voetganger een optie zijn om te kiezen voor een met verkeerslichten geregelde oversteekvoorziening. Dit kan aan de orde zijn op zowel kruispunten als op wegvakken. Voordeel van verkeerslichten voor voetgangers is dat er in principe veilig overgestoken kan worden. Voorwaarde is wel dat de groentijd lang genoeg is, ook voor langzamere voetgangers. Helemaal veilig is het in de praktijk helaas niet omdat het regelmatig voorkomt dat rijdend verkeer (in het bijzonder fietsers) het rode licht negeert met alle risico’s van dien (de voetgangers overigens ook). Ook hebben sommige geregelde kruispunten deelconflicten tussen overstekende voetgangers en rechts afslaand of links afslaand verkeer.

Negatief aspect voor voetgangers is dat ze moeten wachten bij rood licht. Het is daarom zaak de wachttijd zo kort mogelijk te houden, ook omdat er een grens zit aan wat voetgangers nog als acceptabele wachttijd ervaren en te lange wachttijden in de praktijk leiden tot meer roodlichtnegatie. Er zijn tal van mogelijkheden om de wachttijden voor voetgangers te beperken en om voetgangers extra comfort te bieden bij verkeerslichten. In de publicatie ‘Slim afwikkelen fietsers en voetgangers op geregelde kruispunten’ () is een lijst van maatregelen opgenomen in de categorieën afwikkelen, detecteren, informeren en opstellen, om voetgangers (en fietsers) extra service en minder ongemak te bieden bij verkeerslichten.

Pas geen zebrapaden toe bij met verkeerslichten geregelde kruispunten. Aangezien verkeerslichten over het algemeen worden toegepast in combinatie met meerdere voorsorteervakken, is het risico op afdekongevallen bij de toepassing van zebrapaden groot. Dit risico ontstaat als een voertuig op de ene rijstrook stopt voor een overstekende voetganger, de voetganger doorloopt en een voertuig op de naastgelegen rijstrook niet stopt, omdat deze de voetganger (die achter het eerste voertuig vandaan kwam) niet heeft gezien.

Uitzondering op de regel is als de oversteek voor voetgangers niet conflictvrij is omdat het afslaande verkeer, dat groen licht heeft, rechtdoorgaande voetgangers voor moeten laten gaan. In die situaties wordt wel een zebrapad aanbevolen.

Een andere mogelijke uitzondering is als de verkeerslichten standaard een deel van het etmaal zijn uitgeschakeld. In die gevallen kan overwogen worden om zebrastrepen aan te brengen op de takken waar fietsers en gemotoriseerd verkeer ook voorrang hebben.