Heeft u vragen? U kunt ons ook bellen op tel: 0318-695315

Ontwerpwijzer voetgangers
Deze tekst is gepubliceerd op 16-09-23

Straatmeubilair

Er staan op het voetpad allerlei objecten, al dan niet tijdelijk. Die kunnen voor voetgangers een hinderlijk obstakel zijn (zie paragraaf 7.1.2). Objecten langs routes kunnen, mits goed vormgegeven en geplaatst, bijdragen aan de leesbaarheid en aantrekkelijkheid van looproutes. Deze objecten vallen samen onder de noemer straatmeubilair.
Straatmeubilair kan bedoeld zijn om
  • informatie te geven, zoals verkeersborden;
  • het straatbeeld te verlevendigen, zoals bloembakken;
  • te gebruiken, zoals zitgelegenheden en brievenbussen.
Plaats deze objecten buiten de vrije doorloopruimte en zorg dat iedereen ze gemakkelijk kan bereiken en gebruiken. Slecht vormgegeven of slecht geplaatste straatmeubilair kan de begaanbaarheid, veiligheid, leesbaarheid en aantrekkelijkheid negatief beïnvloeden.
Plaats objecten zo veel mogelijk aan de zijkant van de looproute zodat zo weinig mogelijk breedte van de effectieve loopruimte wordt afgesnoept. Dat is echter niet altijd onmogelijk. Maak in dat geval obstakels in de looproute goed herkenbaar door voldoende contrast met de omliggende bestrating of door markering. Let op dat de benodigde vrije doorloopruimte bij de plaatsing van straatmeubilair daadwerkelijk vrij blijft (zie paragraaf 7.1.2 en 7.1.3).
‘Onverwachte objecten’ kunnen voor mensen met een visuele beperking of mensen die even niet opletten, hinderlijk of gevaarlijk zijn. Ook voor niet-permanente obstakels geldt daarom dat ze buiten de looproute moeten staan, zodat de vrije doorgang gegarandeerd is. Wijs vaste plaatsen aan voor tijdelijke obstakels zoals reclameborden (al dan niet rond lichtmasten), vuilniszakken, huisvuilcontainers.
Reclame- en informatieborden
Om ervoor te zorgen dat permanent aanwezige reclame- en informatieborden en tijdelijke uitstallingen buiten de looproute staan, is een duidelijk en strikt beleid nodig voor de plaatsing ervan. Geef bijvoorbeeld in de bestrating aan in welke zones uitstallingen toegestaan zijn. Ondersteuning door gemeentelijk handhavingsbeleid is noodzakelijk. Neem in de APV of in een nota Reclamebeleid bepalingen op voor de plaatsing van reclameborden.
Paaltjes, lantaarnpalen, verkeerslichten en verkeersborden
Beperk het aantal potentiële obstakels in de openbare ruimte en houd deze overzichtelijk, Wees daarom terughoudend met bebording en combineer borden zo veel mogelijk op één paal of lichtmast. De onderlinge afstand tussen objecten dient voldoende te zijn om de doorgang te waarborgen voor mensen in of met rolstoelen, rollators en kinderwagens en mensen met veel bepakking (zie ook paragraaf 7.1.3). Voor verkeerslichten geldt overigens niet alleen dat de vrije doorgang moet zijn gegarandeerd, maar ook dat voetgangers de drukknop moeten kunnen bereiken en bedienen; ook als ze slecht ter been zijn, gebruikmaken van een rolstoel of rollator, of een visuele beperking hebben. (Zie ook de Richtlijnen voor bebakening en markering van wegen ().
Hekken, muurtjes, heggen en andere afscheidingen
Een afscheiding langs een voetpad, kan het voetpad onbedoeld ontoegankelijk maken. Een openstaand hek mag de vrije doorloopruimte niet blokkeren. Zorg dus voor voldoende ruimte als een hek veelvuldig openstaat (of gebruik een schuifhek). Een heg of andere begroeiing mag niet uitgroeien tot een niet te passeren obstakel; zorg dus op tijd voor goed beheer en onderhoud.
Afvalbakken
De inwerpopening van een afvalbak of container moet altijd goed bereikbaar zijn; een te groot niveauverschil tussen straatoppervlak en afvalbak of een te hoge inwerpopening kan de bruikbaarheid voor velen tenietdoen.
Meer informatie over obstakels op voetpaden, en hoe hiermee om te gaan, staat in de publicatie Obstakels op voetpaden ().