Heeft u vragen? U kunt ons ook bellen op tel: 0318-695315

Plattelandswegen – mooi en veilig
Deze tekst is gepubliceerd op 20-03-19

33 Kruispuntmaatregelen

Kruispuntmaatregelen
Basisinformatie

Functie

Het doel van kruispuntmaatregelen is om de herkenbaarheid van de kruising te vergroten en de snelheid van het verkeer te remmen voor en op het kruispunt ter voorkoming van ongevallen. Dit kan door middel van:

  • voorrangsregeling met bebording en haaientanden;
  • kruispuntplateau bij gelijkwaardige voorrang, maar ook op voorrangskruispunten om de snelheid en veiligheid te vergroten;
  • krappe boogstralen op het kruispunt;
  • begeleidende beplanting.

Uitvoering

Door op de weg met een hogere verkeersintensiteit voorrang te geven wordt de doorstroming op een dergelijke weg bevorderd. Hierbij kan de bijzondere situatie worden verduidelijkt door gebruik te maken van een plateau.

Overwegingen

  • Voorrangsregeling: wordt op erftoegangswegen alleen toegepast als de hoeveelheid verkeer op de kruisende weg sterk afwijkt of het zicht op de kruisende weg beperkt is. Gesloten verklaarde wegen en onverharde wegen moeten voorrang verlenen op de weg die ze kruisen.
  • Kruispuntplateau: attentieniveau verhogen en snelheid remmen.
  • Krappe boogstralen op het kruispunt: snelheid remmen.
  • Begeleidende beplanting: attentieniveau verhogen of zichthoek verkleinen om de snelheid te remmen.

Alternatieven

Zie hierboven.

Positieve effecten

  • Voorrangsregeling: de weg met de hogere verkeersintensiteit kan beter stromen.
  • Een voorrangsregeling met haaientanden kan de situatie voor de weggebruiker duidelijker maken.

Negatieve effecten

Voorrangsregeling: het verkeer van de kruisende weg moet meer moeite doen om tussen het drukkere verkeer te komen.

Toepassing

Deze maatregel biedt een mogelijke oplossing voor onder andere de volgende problematiek op dijk- en plattelandswegen (zie factsheet De problematiek van smalle dijk- en plattelandswegen [FS02] en Benaderingswijze – Probleemgericht [FS19]).

  • Verkeersonveiligheid, veroorzaakt door onveilig gedrag van weggebruikers, onduidelijke en/of onoverzichtelijke infrastructuur, grote snelheidsverschillen tussen weggebruikers.
Samenhang
Aandachtspunten

  • Ontwerp en inrichting
    Een goed doordacht wegontwerp en een duidelijke inrichting van de weg zijn essentieel. Dit voorkomt dat er later allerlei maatregelen toegepast moeten worden om de weg minder gevaarlijk te maken. Een kruispunt maakt deel uit van de weg en dus van het wegontwerp.

  • Tegenstrijdigheden
    Regelmatig zijn er conflicterende belangen. Een voorbeeld hiervan kan zijn de obstakelvrije zone versus landschap en natuur. Zorgvuldig overleg tussen de verschillende disciplines – bijvoorbeeld over de aanplant van een nieuw aangelegde berm, de verplaatsing van bestaande bomen of het plaatsen van geleiderails – kan conflicten voorkomen.
  • Zichthoeken
    Het is belangrijk te werken met uitzichtdriehoeken. Dit is een driehoekig gebied tussen de twee takken van een kruispunt, waarin geen objecten staan die het uitzicht op de kruisende wegen benemen. Ook bij zijwegen is goed zicht belangrijk. Hier dient rekening mee gehouden te worden bij de aanplant en het beheer van de berm.
    Uitzichthoeken kunnen ook te groot zijn. Dit resulteert in een te hoge snelheid. Ook een laag attentieniveau bij de weggebruikers kan het gevolg zijn van te grote uitzichthoeken.
    Bij de veilige inrichting van de berm in het geval van een kruispunt spelen uitzichtdriehoek, oprijzicht en stopzicht een rol. Zie voor meer informatie zie kennisproduct Handboek wegontwerp 2013 – Erftoegangswegen (hoofdstuk 6) [W24].
Voorbeelden

[ link ]

Figuur 33-1. Voor en na. Een voorbeeld waarbij het doorgaande karakter van de weg is onderbroken door bij een zijweg de weg te laten uitbuigen richting de zijweg [F1, F2].

[ link ]

Figuur 33-2. Uitbuiging T-splitsing (inclusief hekwerk). Beplanting op een dijkweg is vaak vanwege de waterkerende functie geen optie. Er moet dan gezocht worden naar andere attentie verhogende en remmende voorzieningen[F1, F2].

[ link ]

Figuur 33-3. Uitrit over bruggetje in klinkers doorzetten in de rijloper [F1].

[ link ]

Figuur 33-4. Samenkomst van wegen accentueren [F1].

[ link ]

Figuur 33-5. Een T-splitsing geaccentueerd door beplanting in drie zijden van de kruising [F1, F2].

[ link ]

Figuur 33-6. Bermbeplanting bij nadering kruispunt zorgt voor verlaging van snelheid [O1].

[ link ]

Figuur 33-7. Het afwijkende uiterlijk van de kruising kan bij verkeersdeelnemers zorgen voor een verhoging van de aandacht. Hierdoor zullen ze bewuster over de kruising rijden. Vanuit de kruising zelf wordt er bovendien weinig sturing gegeven, de automobilist wordt daardoor gedwongen om actief een inschatting te maken van de verkeerssituatie en welk rijgedrag hier gepast is [O5].

[ link ]

Figuur 33-8. De ruimte voor de hoeve wordt benadrukt door een afwijkende verharding, waardoor het lijkt alsof men over het erf rijdt. Het verhardingsvlak strekt zich uit tot voorbij de haag. Hier kunnen eventueel nog bankjes of iets dergelijks geplaatst worden. De hagen zorgen voor een optische versmalling van het wegbeeld.
Twee bomen (één voor de 'pleinruimte' (niet voor de hoeve vanwege het zicht!) en één op de hoek met de zijweg benadrukken deze plekken en versmallen tevens het beeld. De goot in het midden vormt één van de mogelijkheden voor het herinrichting van de rijbaan. [O5]

[ link ]

Figuur 33-9. Bajonetkruising [W14]

[ link ]

Figuur 33-10. Aanbrengen grasstenen bij krappe boogstralen in verband met sleeplijn van zwaar verkeer [F1, F2].

Meer informatie

  • Voor meer informatie zie de Literatuurlijst.
  • Heeft u extra informatie over of voorbeelden bij dit onderwerp?
    Laat het ons weten via de reageerbutton rechtsboven in deze factsheet.