Hoofdstuk K. Bewegwijzering

Bewegwijzering heeft een essentiële functie voor weggebruikers en de wegbeheerder. Met behulp van de bewegwijzering is de weggebruiker in staat zijn weg vlot en veilig te vinden op het weggennet. Daarbij is de kwaliteit van de bewegwijzering van belang, deze moet door het gehele land eenduidig en herkenbaar zijn. Uiteraard moeten de verwijzingen naar bijvoorbeeld bestemmingen in de bewegwijzering goed worden voortgezet op alle wegen totdat de desbetreffende bestemming is bereikt.

In 2008 heeft Rijkswaterstaat besloten om de systematiek voor de bewegwijzering op autosnelwegen in Nederland te wijzigen. In plaats van hoofd- en eindbestemmingen worden er voortaan richtingen aangegeven. De informatie over objecten wordt gescheiden aangeduid van de geografische informatie. Daarnaast is ook de pijlconfiguratie op autosnelwegen veranderd; de ‘vallende’ pijl is vervangen door een staande pijl. De nieuwe systematiek is opgenomen in CROW-publicatie 322 ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’. Deze richtlijn bevat informatie over de bewegwijzering op alle wegcategorieën en beslaat de wegen die in beheer zijn van het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. De juridische basis van de richtlijn is het Regelement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV 1990).

In dit hoofdstuk is uitsluitend statische bewegwijzering opgenomen. Naast statische bewegwijzering is de dynamische sturing van weggebruikers niet meer weg te denken uit het wegbeeld. Denk bijvoorbeeld aan digitale parkeerverwijssystemen of steeds geavanceerdere ‘in-car’-technologie. Toch zal statische bewegwijzering nog lang zichtbaar en nodig zijn in de openbare ruimte.

RVV 1990

In hoofdstuk K van bijlage I van het RVV 1990 zijn verkeerstekens opgenomen met betrekking tot de bewegwijzering. Het betreft bewegwijzering op de verschillende wegcategorieën, zowel binnen als buiten de bebouwde kom. In dit hoofdstuk is een overzicht opgenomen van de in bijlage 1 van het RVV 1990 opgenomen bewegwijzering. Daarbij moet vermeld worden dat de nieuwe bewegwijzeringssystematiek nog niet in de bijlage 1 van het RVV 1990 is opgenomen. De meest recente bewegwijzering staat in CROW-publicatie 322 ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’ voor alle type wegen.

Niet-RVV-bewegwijzering

Naast de verkeerstekens die zijn opgenomen in het RVV 1990 is er een aantal andere toegepaste verkeerstekens, zoals toeristische bewegwijzering en de bewegwijzering van uitwijkroutes. Een volledig overzicht van deze niet-RVV- staat in CROW-publicatie 322 ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’. In dit hoofdstuk is een kort overzicht opgenomen van de niet-RVV-borden.

Richtlijn bewegwijzering 2014

In CROW-publicatie 322 ’Richtlijn bewegwijzering 2014’ wordt uitgebreid stilgestaan bij de volgende bewegwijzering:

Bewegwijzering autosnelwegen
Principe van bewegwijzeren
Bewegwijzering niet-autosnelwegen
Uitwijkroutes (permanente omleidingsroutes)
Fiets- en bromfietsbewegwijzering
Voetgangersbewegwijzering
Bewegwijzering toeristisch-recreatieve objecten
Bewegwijzering toeristische routes
Bewegwijzering parkeren en parkeerverwijssystemen
Bewegwijzering naar en op verzorgingsplaatsen
Bewegwijzering wijken
Straatnaam- en huisnummerborden

Een volledig overzicht is in de richtlijn te vinden.

Bewegwijzering RVV-borden*

*een compleet overzicht van de actuele bewegwijzering is opgenomen in CROW-publicatie 322 ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’.

RVV-nummer	Fabrieksnummer/ modelnummer	Afbeelding	Omschrijving
K1	K01-1b-A	[ link ]	Lage beslissingswegwijzer langs autosnelweg voor de doorgaande richting, met interlokale doelen en routenummer autosnelweg
K2	K02-2b-A	[ link ]	Voorwegwijzer langs autosnelweg voor de afgaande richting, met afstandaanduiding, afritnummer, interlokale doelen (bovenste doel = afritnaam), verwijzing naar vliegveld/luchthaven en routenummer niet-autosnelweg.
K3	K03-3rbSp045r025Sp10	[ link ]	Beslissingswegwijzer langs autosnelweg voor de afgaande richting naar een verzorgingsplaats, met de naam van de parkeerplaats en symbolen die de aard van de voorzieningen aangeven
K4	K04-4rb-A	[ link ]	Hoge beslissingswegwijzer langs autosnelweg met rijstrookpaneel voor de doorgaande richting en aftakkingspaneel voor de afgaande richting, met interlokale doelen, routenummers autosnelwegen en Europese hoofdroutes.
K5	K05	[ link ]	Voorwegwijzer langs niet-autosnelweg, met interlokale doelen, routenummers, viaductsymbool en aanduiding industrieterrein
K6	K06N K06-2	[ link ]	Beslissingswegwijzer langs niet- autosnelweg met interlokale doelen en routenummer niet-autosnelweg
K7	K07-2r	[ link ]	Wegwijzer voor fietsers en bromfietsers (handwijzer), met lokaal doel, interlokaal doel, stedelijk fietsroutenummer (boven), en met interlokale doelen en interlokaal fietsroutenummer (onder)
K8	K08-2b K08-2l	[ link ]	Wegwijzer voor fietsers en bromfietsers (stapelbord), met interlokale doelen en een via een alternatieve route te bereiken doel (cursief) omleiding.
K9	K09	[ link ]	Omleiding. Maatregel op voorwegwijzer langs niet- autosnelweg
K10	K10	[ link ]	Voorwegwijzer binnen de bebouwde kom met interlokaal doel, lokaal doel, een dagrecreatiecentrum, objecten en stadsroutenummers
K11	K11	[ link ]	Voorsorteren op niet-autosnelweg. Bord met interlokale doelen, routenummers en verwijzing naar autosnelweg
K12	K12-4b	[ link ]	Wijkwegwijzer binnen de bebouwde kom, met wijknamen (in verkeersgebieden)
K13	K13-4r	[ link ]	Wijkwegwijzer binnen de bebouwde kom, met wijknummers (in verkeersgebieden)
K14	K14	[ link ]	Route voor het vervoer van bepaalde gevaarlijke stoffen

Bord K1 t/m K13: RVV-bewegwijzering

Uitvoeringsvoorschriften BABW
Toepassing bord K1 tot en met K13

Verkeersbesluit	Nee
Zonaal toepasbaar	Nee
Retroreflectie	Minimaal klasse I volgens Uitvoeringsvoorschriften BABW Aanbevolen minimaal klasse II

1. Uitvoeringsvoorschriften BABW

Geen uitvoeringsvoorschriften.

2. Toepassing bord K1 tot en met K13

In Nederland is sinds 2014 een nieuwe ‘Richtlijn bewegwijzering’ van kracht. De RVV-borden zijn hier echter nog niet op aangepast. Zie CROW-publicatie 322 ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’ voor de nieuwe richtlijnen.

De nieuwe richtlijn in het kort:
Het eerste deel (hoofdstuk 1 en 2) bestaat uit het aanduidingenbeleid en het juridisch kader, en ontwerpregels over aanduidingen die zijn overgenomen uit CROW-publicatie 302 ‘ROA-bewegwijzering 2012’. In dit deel zijn de systematiek en de uitgangspunten voor de bewegwijzering opgenomen.

Het tweede deel (hoofdstuk 3 en 4) bestaat uit de geografische bewegwijzering: de bewegwijzering voor autosnelwegen en voor niet-autosnelwegen. Hierin is het principe van bewegwijzeren en de soorten van wegwijzers en borden weergegeven. In afbeeldingen staan gegevens over maatvoeringen, vormkenmerken en plaatsingsvoorbeelden van wegwijzers en borden.

Het derde deel (hoofdstuk 5 tot en met 14) beslaat de categorie ‘overige bewegwijzering’. Hier staat informatie over toeristische bewegwijzering en de bewegwijzering van en naar parkeer- en verzorgingsplaatsen. De informatie in dit deel is uitgewerkt tot op het laagste niveau van de bewegwijzering, dus van wijknaam-, naar straatnaam-, en naar huisnummerbord.

In deze richtlijn is ook informatie te vinden over afmetingen, lettertype, kleur, plaatsing en dergelijke.

Landelijke organisatie bewegwijzering

Voor het goed laten functioneren van dit bewegwijzeringssysteem is het van belang dat dit systeem consequent en uniform wordt toegepast. De Nationale Bewegwijzeringsdienst heeft een wettelijke en landelijke taak om dit te organiseren.

De diverse verwijzingsborden naar parkeergelegenheden zijn in hoofdstuk E opgenomen.

[ link ]

Voorbeeld basisconfiguratie aansluitingen autosnelwegen vanuit de ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’

Bord K14: route voor het vervoer van bepaalde gevaarlijke stoffen

[ link ]

Verkeersbesluit	Nee
Zonaal toepasbaar	Nee
Retroreflectie	Minimaal klasse I volgens Uitvoeringsvoorschriften BABW Aanbevolen minimaal klasse II

1. Uitvoeringsvoorschriften BABW

Toepassing

Dit bord wordt toegepast om routes aan te duiden waarop krachtens gemeentelijke verordening het vervoer van gevaarlijke stoffen is toegestaan.

2. Toepassing bord K14

Nederland heeft voor het vervoer van bepaalde gevaarlijke stoffen een zogenoemd open systeem. Dit houdt in dat alle wegen in Nederland in principe open zijn voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Op grond van de ‘Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen’ (VLG) is het mogelijk het vervoer van gevaarlijke stoffen door dichtbevolkte gebieden te binden aan speciaal daartoe voorgeschreven routes. De routes die opengesteld zijn voor het vervoer van bepaalde gevaarlijke stoffen worden aangewezen door B&W van de betreffende gemeente (zie VLG). Deze routes dienen aangeduid te worden met het bord K14.

Om onduidelijkheden te voorkomen welke routes zijn aangewezen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen, wordt het bord K14, indien aanwezig, op voorwegwijzers het ‘balsymbool’ aangebracht. Op deze wijze wordt het verkeer geleid naar door B&W aangegeven routes.

Het verbod van vervoer van gevaarlijke stoffen, bijvoorbeeld door tunnels, wordt bewerkstelligd door het plaatsen van bord C22 (gesloten voor voertuigen met bepaalde gevaarlijke stoffen). Door middel van het plaatsen van de borden K14 wordt het vervoer van gevaarlijke stoffen via een alternatieve route geleid.

Bewegwijzering niet-RVV-borden*

*een compleet overzicht van de bewegwijzering voor fiets- en bromfietsverkeer, voetgangersbewegwijzering, bewegwijzering naar toeristisch-recreatieve objecten en toeristische routes, bewegwijzering wijken, straatnaam- en huisnummerborden en informatiepunten staat in CROW-publicatie 322 ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’.

In deze richtlijn is ook informatie te vinden over afmetingen, lettertype, kleur, plaatsing en dergelijke.

BB100l	Route doorgaand gemotoriseerd verkeer	[ link ]
BB100r	Route doorgaand gemotoriseerd verkeer	[ link ]
BW02b	Route doorgaand (brom)fietsverkeer	[ link ]
BW07lb	Fietsers oversteken	[ link ]
BW08lb	Fietsers en bromfietsers oversteken	[ link ]
BW101rhSr02	Verwijzing naar restaurant	[ link ]
BW101rSs20	Verwijzing naar voetbalstadion	[ link ]
BW101bSk02	Verwijzing naar camping	[ link ]
BW101rbSp10	Verwijzing naar benzinestation	[ link ]
BW101rbSp18	Verwijzing naar benzinestation met CNG (Compressed Natural Gas)	[ link ]
BW101S104	Informatieplaats	[ link ]
BW101S104-400	Vooraanduiding informatieplaats	[ link ]
BW101Sp19	Aanduiding (bewegwijzering) oplaadpunt elektrische auto's	[ link ]
BW101Sp20	Aanduiding (bewegwijzering) oplaadpunt elektrische fietsen	[ link ]
BW207b	Uitwijkroute	[ link ]
BW206re	Uitwijkroute	[ link ]
L401	Aanduiding algemene snelheidslimieten	[ link ]
L402	‘Welkom in Nederland’	[ link ]
L403NL	Nederland (EU-lidstaat)	[ link ]
L403D_OB401-1	Duitsland (EU-lidstaat)	[ link ]

[ link ]

Voorbeeld van toeristisch-recreatieve objectverwijzing vanuit de ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’.

[ link ]

Voorbeeld van lokale objectbewegwijzering

[ link ]

Voorbeeld van een fietshandwegwijzerarm vanuit de ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’

Interesse?

Hoofdstuk K. Bewegwijzering